हिंदू धर्मात भंडाराला खूप महत्त्व आहे. कोणत्याही धार्मिक कार्यक्रमात विविध ठिकाणी भंडारा आयोजित केला जातो. त्यातही अनेक ठिकाणी मंदिरांमध्ये दररोज भंडारा आयोजित केला जातो. भंडारा येथे येणाऱ्या सर्वांना अन्नदान केले जाते, त्यामुळे धार्मिक पुण्य प्राप्त होते. पण, भंडाराची प्रथा कधी आणि कुठून सुरू झाली हे फार कमी लोकांना माहिती आहे. भंडारा संबंधित अनेक रंजक गोष्टी जाणून घ्या.
भंडाराची प्रथा कोठून सुरू झाली?
पौराणिक शास्त्रानुसार दान केल्याने पुण्य प्राप्त होते. सर्व दानांमध्ये अन्नदान हे श्रेष्ठ दान मानले जाते. प्राचीन काळी राजा महाराज अनेक प्रकारचे धार्मिक विधी आयोजित करत असत. त्यानंतर राजा आपल्या प्रजेला पैसा, वस्त्र, अन्न, फळे इत्यादी दान करत असे. अन्नदान करण्याची परंपरा प्राचीन काळापासून चालत आलेली आहे. भंडाराच्या रूपाने आजच्या काळात अन्नदान करण्याची प्रथा रूढ झाली आहे. लोक भंडारा उभारून गरीब आणि गरजूंना अन्न पुरवतात. खाल्ल्याने शरीर आणि आत्मा दोघांनाही समाधान मिळते. पौराणिक शास्त्रानुसार आपण जे काही दान करतो, त्याच गोष्टी आपल्याला परलोकात मिळतात, त्यामुळे आपण अधिकाधिक दान केले पाहिजे.
भंडाराची गोष्ट
भंडारा संबंधित एक प्राचीन कथाही प्रचलित आहे. पद्म पुराणातील सृष्टी खंडानुसार, एकदा विदर्भाचा राजा स्वेट मृत्यूनंतरच्या जन्मी पोहोचला तेव्हा त्याला भूक लागली आणि त्याने अन्न मागितले, त्याला अन्न दिले गेले नाही. मग त्यांनी ब्रह्माजींना याचे कारण विचारले. तेव्हा ब्रह्माजी म्हणाले की तुम्ही आयुष्यात कधीही गरजूंना अन्न दिले नाही, मग तुम्हाला अन्न कुठून मिळणार? यासाठी भंडारा आयोजित केला जाऊ लागला. प्रत्येकजण स्टोअरमध्ये अन्न घेतो आणि त्यांच्या श्रद्धेनुसार योगदान देतो. म्हणूनच अन्नदान हे श्रेष्ठ मानले जाते.
Edited by : Smita Joshi