भगवान विष्णू आणि देवी लक्ष्मी यांचा पुत्र एकवीर याचा धार्मिक ग्रंथांमध्ये उल्लेख आहे. हरिवर्मा नावाच्या राजाने भगवान विष्णूसारखा पुत्र मिळावा म्हणून कठोर तपश्चर्या केली होती, त्यावर प्रसन्न होऊन भगवान विष्णू आणि माता लक्ष्मी यांनी त्यांचा मुलगा एकवीर त्याच्या हवाली केला. तो मोठा झाल्यावर राजा हरिवर्माने त्याचे राज्य एकवीरकडे सोपवले. एकवीरचा विवाह राजकुमारी एकावलीशी झाला होता. माँ जगदंबेच्या कृपेने एकवीर आणि एकवली यांचा विवाह कसा झाला हे जाणून घेऊया.
यशोमतीशी भेट
एका आख्यायिकेनुसार एकदा राजा एकवीर जंगलात गेला होता. कमळाच्या फुलांनी भरलेल्या तलावाजवळ एक मुलगी रडताना त्याला दिसली. त्याने मुलीला रडण्याचे कारण विचारले, तेव्हा तिने सांगितले की ती यशोमती राजा रायभ्याची कन्या आहे आणि ती दुःखी आहे. त्याने राजाला सांगितले की तिची बहीण एकावली खूप सुंदर आहे. एकावलीला कमळाच्या फुलांवर खूप प्रेम आहे. कमळाच्या फुलाच्या मोहात ती दूर जंगलात निघून जाते. ही गोष्ट त्यांनी आपल्या वडिलांना सांगितल्यावर त्यांनी आपली मुलगी एकावलीसाठी राजभवनात कमळांनी भरलेले एक छोटे तळे बांधले.
एका राक्षसाने केले अपहरण
तलाव बांधल्यानंतरही एकावली कमळासाठी शहराबाहेर जात असे. यशोमतीने सांगितले की, एकदा दोघेही जंगलात दूर असलेल्या तलावात फुले पाहण्यासाठी गेले होते. त्यावेळी एक राक्षस तेथे आला आणि एकावलीला घेऊन गेला. राक्षस एकावलीच्या सौंदर्याने मोहित झाला आणि तिच्याशी लग्न करू इच्छित होता. राक्षसाने एकवलीला लग्नाचा प्रस्ताव ठेवला, पण तिने नकार दिला. एकवलीने सांगितले की तिने एकवीर राजाला आपला पती म्हणून स्वीकारले आहे आणि ती त्याच्याशीच लग्न करेल. यामुळे राक्षसाला राग आला आणि त्याने दोघांनाही तुरुंगात टाकले.
एकवीरने लग्न केले
यशोमती सांगते की तिची आई जगदंबा तुरुंगात तिच्या स्वप्नात आली आणि तिला या तलावाजवळ येऊन बसायला सांगितले जिथे ती एकवीर राजाला भेटेल. हे ऐकून एकवीर राजाने त्याला सांगितले की या जगात एकवीर नावाचा एकच राजा आहे आणि तो मी आहे. असे बोलून राजा एकावलीला राक्षसाच्या तावडीतून सोडवण्यासाठी गेला आणि मग दोघांचे लग्न झाले.