Holashtak 2024 होळाष्टक म्हणजेच होळीचे आठ दिवस हे हिंदू धर्मात तपश्चर्याचे दिवस आहेत, जरी लोक सामान्यतः अशुभ मानतात, परंतु काही लोक असे आहेत जे होळाष्टकची वाट पाहतात, ते होळाष्टक आपल्यासाठी शुभ मानतात क्या कारण आहे त्यामागे जाणून घेऊया.
होलाष्टक हा तपश्चर्याचे दिवस
हिंदू धर्मात होलाष्टक हे तपश्चर्याचे दिवस आहे. हे आठ दिवस दानासाठी खास आहेत. त्यामुळे या काळात व्यक्तीने आपल्या आर्थिक परिस्थितीनुसार कपडे, धान्य, पैसा आणि इतर आवश्यक वस्तूंचे दान करावे. हे विशेष पुण्यपूर्ण परिणाम देते. याशिवाय आध्यात्मिक कार्यात वेळ घालवला पाहिजे आणि चांगले आचरण, संयम आणि ब्रह्मचर्य पाळले पाहिजे.
तांत्रिक होलाष्टकची वाट पाहतात
धार्मिक ग्रंथांनुसार, होलाष्टक तांत्रिकांसाठी अनुकूल मानले जाते, कारण यावेळी ते साधनेद्वारे त्यांचे लक्ष्य सहज साध्य करू शकतात. होळीचा उत्सव होळाष्टकच्या प्रारंभापासून सुरू होतो आणि फाल्गुन पौर्णिमेच्या दुसऱ्या दिवशी धुलेंडीला संपतो.
होलाष्टक अशुभ मानण्याचे ज्योतिषीय कारण
ज्योतिषशास्त्रानुसार या वेळी अनेकदा सूर्य, चंद्र, बुध, गुरु, मंगळ, शनि, राहू आणि शुक्र या ग्रहांमध्ये बदल होतात आणि परिणाम अनिश्चित राहतात. यावेळी ग्रहांमध्ये उग्रता आहे. त्यामुळे यावेळी शुभ कार्य पुढे ढकलणे चांगले मानले जाते.
होलाष्टक 2024 कधी सुरू होणार?
होलाष्टक तिथी फाल्गुन महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील अष्टमी तिथीपासून म्हणजेच 17 मार्च 2024 ते 24 मार्च 2024 पौर्णिमा तिथीपर्यंत असेल. 8 दिवस चालणाऱ्या होलाष्टकात कोणतेही शुभ कार्य करू नये. 25 मार्च 2024 रोजी होळीचा सण आहे पण होळाष्टकच्या काळात नामकरण समारंभ, पवित्र धागा समारंभ, घरोघरी वार्मिंग समारंभ, विवाह यांसारखे विधी अजिबात करू नयेत.
होलाष्टकची कथा
विष्णु पुराण आणि भागवत पुराणानुसार राक्षसांचा राजा हिरण्यकश्यपचा मुलगा प्रल्हाद हा भगवान विष्णूचा भक्त होता. तो नियमितपणे देवपूजेत मग्न होता. हिरण्यकशिपूने प्रल्हादाला याविरुद्ध इशारा दिला होता. पण प्रल्हादने वडिलांचे ऐकले नाही. यामुळे हिरण्यकशिपूला राग आला आणि त्याने प्रल्हादचा छळ सुरू केला. पिता-पुत्राचे नाते इतके बिघडले की राक्षस राजाने हिरण्यकशिपूला मारण्याचा निर्णय घेतला. फाल्गुन महिन्यातील अष्टमी ते पौर्णिमा असे आठ दिवस वेगवेगळ्या पद्धतीने त्याचा छळ केला. शेवटच्या दिवशी हिरण्यकश्यपने प्रल्हादला मारण्याची जबाबदारी त्याची बहीण होलिकावर सोपवली.
होलिकाला जन्माने आशीर्वाद दिला होता की तिला अग्नीपासून इजा होणार नाही. आपल्या भावाच्या सांगण्यावरून होलिकाने आपला पुतण्या प्रल्हादला आपल्या मांडीत बसवले आणि त्याला मारण्याच्या उद्देशाने आगीवर बसली. परंतु प्रल्हादच्या अतूट श्रद्धा आणि ईश्वरावरील भक्तीमुळे भगवान विष्णूंनी त्याला संरक्षण दिले आणि तो पूर्णपणे सुरक्षित बाहेर पडला. तर होलिकाचा आगीत होरपळून मृत्यू झाला. होलिका दहनाच्या आठ दिवस आधी ज्याने प्रल्हादला छळले त्याला होलाष्टक म्हणतात. त्यामुळे हिंदू धर्मात हे आठ दिवस अशुभ मानले जातात.
शिवपुराणातील एका कथेनुसार सतीने अग्नीत प्रवेश केल्यानंतर भगवान शिवाने ध्यान समाधीत जाण्याचा निर्णय घेतला होता. नंतर त्यांचा देवी पार्वती म्हणून पुनर्जन्म झाला, पुनर्जन्मानंतर सतीला भगवान शिवाशी लग्न करायचे होते. पण महादेव त्यांच्या भावनांकडे दुर्लक्ष करून समाधीत गेले. यावर देवतांनी भगवान कामदेव यांच्यावर भगवान शिवाला पार्वतीच्या विवाहासाठी प्रेरित करण्याचे काम सोपवले.
भगवान कामदेवांनी आपल्या काम बाणाने भगवान शिवाला मारले, ज्यामुळे भगवान शिव विचलित झाले. यामुळे त्यांना राग आला आणि त्यांनी फाल्गुन अष्टमीच्या दिवशी कामदेवावर तिसरा डोळा उघडला. त्यामुळे कामदेव जळून राख झाले. मात्र भगवान कामदेवाची पत्नी रती हिच्या प्रार्थनेवर भगवान शिवाने कामदेवांना राखेतून जिवंत केले. पण तेव्हापासून हा काळ होलाष्टक मानला जातो.