National Technology day 2023 : तंत्रज्ञान दिवस, राष्ट्रीय तंत्रज्ञान दिवस, भारतात दरवर्षी 11 मे रोजी साजरा केला जातो. या दिवसाशी संबंधित 3 प्रमुख घटना आहेत, त्यापैकी सर्वात महत्त्वाची म्हणजे 1998 मध्ये राजस्थानमधील पोखरण येथे झालेली अणुचाचणी. यानंतर भारत अण्वस्त्रसंपन्न देशांच्या यादीत सामील झाला.
भारतात दरवर्षी 11 मे रोजी राष्ट्रीय तंत्रज्ञान दिवस साजरा केला जातो. भारताने तंत्रज्ञान आणि विज्ञान क्षेत्रात किती प्रगती केली आहे आणि आतापर्यंत कोणते मोठे यश संपादन केले आहे हे लक्षात ठेवण्यासाठी दरवर्षी राष्ट्रीय तंत्रज्ञान दिन साजरा केला जातो. तसे, या दिवसाशी संबंधित एक प्रमुख घटनाक्रम देखील आहे, ज्यामुळे तो फक्त 11 मे रोजी साजरा केला जातो.
राष्ट्रीय तंत्रज्ञान दिनाचा इतिहास:
खरे तर 11 मे 1998 रोजी भारताने तत्कालीन पंतप्रधान अटलबिहारी वाजपेयी यांच्या नेतृत्वाखाली राजस्थानमधील पोखरण येथे यशस्वी अणुचाचणी केली होती. त्यानंतर भारताचे नावही अणुसंपन्न देशांच्या यादीत समाविष्ट झाले आणि आज भारत नवनवीन प्रयोग आणि तंत्रज्ञानाने सशक्त झाला आहे. पोखरणमधील अणुचाचणीचे नेतृत्व माजी राष्ट्रपती डॉ.एपीजे अब्दुल कलाम यांनी केले. यानंतर पुढच्या वर्षी 11 मे 1999 रोजी भारतात पहिला राष्ट्रीय तंत्रज्ञान दिवस साजरा करण्यात आला. तेव्हापासून दरवर्षी हा दिवस साजरा केला जातो.
राष्ट्रीय तंत्रज्ञान दिनाचे महत्त्व :
राष्ट्रीय तंत्रज्ञान दिनाचे महत्त्व देखील वाढते कारण 11 मे रोजी संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था (DRDO) ने त्रिशूल क्षेपणास्त्राची यशस्वी चाचणी केली. त्रिशूल हे शॉर्ट रेंज फायर पॉवर असलेले क्षेपणास्त्र आहे, जे आपल्या लक्ष्यावर वेगाने हल्ला करते. याशिवाय या दिवशी भारताचे पहिले विमान हंसा-3 ने उड्डाण केले. नॅशनल एरोस्पेस लॅबने ते तयार केले आहे. हे दोन आसनी हलके विमान आहे, जे पायलट प्रशिक्षण, हवाई छायाचित्रण आणि पर्यावरणीय प्रकल्पांसाठी वापरले जाते.
तत्कालीन माजी पंतप्रधान अटलबिहारी वाजपेयी (Atal Bihari Vajpayee)यांनी भारतीय शास्त्रज्ञ आणि अभियंत्यांच्या योगदानाचे स्मरण करून राष्ट्रीय तंत्रज्ञान दिन (National Technology day)साजरा करण्याची घोषणा केली होती. तेव्हापासून विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्रालय दरवर्षी 11 मे रोजी त्याचे आयोजन करते. त्यासाठी दरवर्षी एक थीमही ठरवली जाते. याशिवाय तंत्रज्ञान संस्था आणि अभियांत्रिकी महाविद्यालयांमध्येही राष्ट्रीय तंत्रज्ञान दिनानिमित्त अनेक कार्यक्रम आयोजित केले जातात.