International Literacy Day 2023: कोणत्याही देशाच्या विकासासाठी साक्षरता खूप महत्त्वाची आहे. देशातील नागरिक जेवढे साक्षर असतील, तेवढा देश प्रगती करू शकेल. साक्षरतेचे हे महत्त्व लोकांना जागृत करण्यासाठी दरवर्षी आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवस साजरा केला जातो. हा दिवस जगभरात साजरा केला जातो. 8 सप्टेंबर रोजी आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवस साजरा केला जातो. समाजात शिक्षणाचा प्रसार व्हावा या उद्देशाने साक्षरता दिवस जगभरात साजरा केला जातो. भारतातही जागतिक साक्षरता दिवस हा महत्त्वाचा दिवस म्हणून साजरा केला जातो. सर्व शिक्षा अभियानाच्या माध्यमातून भारत साक्षरतेच्या दिशेने कौतुकास्पद काम करत आहे. जागतिक साक्षरता दिवस कधी आणि का साजरा करण्यास सुरुवात झाली ते जाणून घेऊया? प्रथमच आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवस कधी आणि कोणी साजरा केला? साक्षरता दिनाचा इतिहास काय आहे आणि या वर्षीची थीम काय आहे जाणून घ्या.
साक्षरता म्हणजे काय?
हा दिवस साजरा करण्यापूर्वी साक्षरता म्हणजे काय हे जाणून घेतले पाहिजे. साक्षरता हा शब्द साक्षर या शब्दापासून बनला आहे, ज्याचा अर्थ वाचन आणि लिहिण्यास सक्षम असणे असा होतो. जगातील सर्व देश त्यांच्या प्रत्येक वर्गातील नागरिकांपर्यंत शिक्षणाचा प्रसार करण्याच्या उद्देशाने साक्षरता दिवस साजरा करतात.
साक्षरता दिवस कधी साजरा केला जातो?
दरवर्षी 8 सप्टेंबर रोजी जगभरात आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवस साजरा केला जातो. साक्षरता दिवस पहिल्यांदा 1966 मध्ये साजरा करण्यात आला. तेव्हापासून हा दिवस साजरा करण्यास सुरुवात झाली.
साक्षरता दिनाचा इतिहास
UNESCO ने 7 नोव्हेंबर 1965 रोजी आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवस साजरा करण्याचा निर्णय घेतला. तेव्हापासून 8 सप्टेंबर 1966 पासून दरवर्षी जागतिक साक्षरता दिवस साजरा केला जाऊ लागला.
भारतातील साक्षरतेच्या दराबद्दल बोलायचे झाले तर ते जागतिक साक्षरतेच्या दरापेक्षा 84 टक्के कमी आहे. 2011 मध्ये भारताचा एकूण साक्षरता दर 74.4% आहे, ज्यामध्ये पुरुष साक्षरता 82.37% आणि महिला साक्षरता 65.79% आहे. दोघांच्या साक्षरतेच्या आकड्यांमध्ये मोठी तफावत आहे. केरळ हे देशातील सर्वाधिक साक्षर राज्य आहे आणि बिहार हे सर्वात कमी साक्षर राज्य आहे.