जागतिक वनीकरण दिन 21 मार्चला का साजरा केला जातो, इतिहास जाणून घ्या

World Forestry Day 2025: जीवनासाठी ऑक्सिजन, अन्न, इंधन यासह अनेक नैसर्गिक संसाधनांची आवश्यकता असते, जी आपल्याला वनातून  मिळते. अशा परिस्थितीत वनाचे महत्त्व खूप जास्त आहे. तथापि, राष्ट्रे विकासाच्या दिशेने इतकी प्रगत आहेत की जंगलतोड वाढत आहे आणि जंगलांची जागा उंच इमारती आणि रस्ते इत्यादींनी घेतली आहे.

नैसर्गिक संसाधनांचे संरक्षण करण्यासाठी आणि जंगलांचे महत्त्व अधोरेखित करण्यासाठी दरवर्षी 21मार्च रोजी आंतरराष्ट्रीय वन दिन साजरा केला जातो. या दिवसाचे उद्दिष्ट जंगलांचे संवर्धन आणि शाश्वत विकासाला प्रोत्साहन देणे आहे. हा दिवस आपल्याला आपल्या पृथ्वीसाठी जंगले किती महत्त्वाची आहेत हे लक्षात ठेवण्याची संधी देतो. जर आपल्याला भावी पिढ्यांसाठी स्वच्छ हवा, पाणी आणि निरोगी वातावरण सुनिश्चित करायचे असेल तर आपल्याला जंगलांच्या संवर्धनाबाबत गंभीर असले पाहिजे.

संयुक्त राष्ट्रामहासभेने 21 डिसेंबर 2012 रोजी 21 मार्च जागतिक वनीकरण दिन किंवा आंतरराष्ट्रीय वन दिवस म्हणून साजरा केला जाईल अशी घोषणा केली. पहिला अधिकृत कार्यक्रम 21 मार्च 2013 रोजी आयोजित केला गेला. 

21 मार्च हा दिवस वन दिन साजरा करण्याची तारीख म्हणून निश्चित करण्यामागे एक कारण होते. हा दिवस उत्तर गोलार्धात वसंत ऋतूतील विषुववृत्त आणि दक्षिण गोलार्धात शरद ऋतूतील विषुववृत्ताच्या जवळ येतो. 21 मार्च रोजी दिवस आणि रात्र समान असतात, जे निसर्ग आणि पर्यावरणाच्या संतुलनाचे प्रतीक आहे. 

थीम -

यंदाची जागतिक वन दिनाची थीम वन आणि अन्न आहे. ही थीम अन्नसुरक्षा, पोषण आणि उपजिविके मध्ये जंगलाच्या भूमिकेवर प्रकाश टाकते. 

महत्त्व

जंगले आपल्याला ऑक्सिजन पुरवतात, हवामानाचे नियमन करतात आणि लाखो प्राण्यांचे घर आहेत.

वातावरणातील कार्बन डायऑक्साइड शोषून घेऊन जंगले जागतिक तापमानवाढ कमी करण्यास मदत करतात.

जगातील 80% स्थलीय प्रजाती जंगलांमध्ये आढळतात. त्यामुळे जैवविविधतेचे संवर्धन होते.

लाखो लोकांचे उपजीविका जंगलांवर अवलंबून आहे, विशेषतः ग्रामीण आणि आदिवासी समुदायांचे.

वन्य प्राणी जलसंवर्धनात मदत करतात. जंगले पाऊस आकर्षित करतात आणि जलस्रोतांच्या सुरक्षिततेत योगदान देतात.

Edited By - Priya Dixit