12 जानेवारी रोजी राष्ट्रीय युवा दिन साजरा केला जातो. राष्ट्रीय युवा दिन हा भारतातील तरुणांना समर्पित केलेला एक विशेष दिवस आहे, ज्यांच्याकडे देशाचे भविष्य चांगले आणि निरोगी बनवण्याची क्षमता आहे. 12 जानेवारीला भारतीय युवा दिन साजरा करण्यामागे एक खास कारण आहे. या दिवशी स्वामी विवेकानंद यांचा जन्म झाला. 12 जानेवारीला स्वामी विवेकानंद यांची जयंती आहे. त्यांची जयंती देश दरवर्षी राष्ट्रीय युवा दिन म्हणून साजरी करतो. स्वामी विवेकानंदांचा तरुणांशी काय संबंध, त्यांचा जन्मदिवस युवा दिन म्हणून का साजरा केला जातो? स्वामी विवेकानंद कोण आहेत आणि देशाच्या प्रगतीत त्यांचे योगदान काय आहे? स्वामी विवेकानंदांबद्दल सर्व काही जाणून घ्या आणि त्यांची जयंती राष्ट्रीय युवा दिन म्हणून साजरी करण्याचे कारण आणि इतिहास जाणून घ्या.
स्वामी विवेकानंद कोण होते
स्वामी विवेकानंद यांचा जन्म 12 जानेवारी 1863 रोजी कोलकाता येथे झाला. स्वामी विवेकानंदांचे खरे नाव नरेंद्रनाथ दत्त होते. ते वेदांताचे प्रख्यात आणि प्रभावशाली आध्यात्मिक गुरु होते. लहानपणापासूनच त्यांना अध्यात्माची आवड निर्माण झाली. अभ्यासात चांगले असूनही, जेव्हा ते 25 वर्षांचे झाले तेव्हा त्यांच्या गुरूंच्या प्रभावाने नरेंद्रनाथ यांनी सांसारिक आसक्तीचा त्याग केला आणि ते संन्यासी झाले. निवृत्तीनंतर त्यांचे नाव विवेकानंद ठेवण्यात आले. 1881 मध्ये विवेकानंदांनी रामकृष्ण परमहंस यांची भेट घेतली.
स्वामी विवेकानंद बद्दल रोचक तथ्ये
- स्वामी विवेकानंद अनेकदा लोकांना प्रश्न विचारायचे, तुम्ही देव पाहिला का? याचे योग्य उत्तर कोणालाच मिळालेले नाही. एकदा त्यांनी हाच प्रश्न रामकृष्ण परमहंसांना विचारला होता, ज्यावर रामकृष्ण परमहंसजींनी उत्तर दिले, होय मला देव तेवढेच स्पष्ट दिसत आहे जेवढे तुम्ही दिसत आहात, परंतु मी त्याला तुमच्यापेक्षा अधिक खोलवर अनुभवू शकतो.
- स्वामी विवेकानंदांनी 1897 मध्ये कोलकाता येथे रामकृष्ण मिशनची स्थापना केली. त्याच वेळी 1898 मध्ये गंगा नदीच्या काठावर बेलूर येथे रामकृष्ण मठाची स्थापना करण्यात आली.
- 11 सप्टेंबर 1893 रोजी अमेरिकेत धर्म संसदेचे आयोजन करण्यात आले होते, ज्यामध्ये स्वामी विवेकानंद यांनीही सहभाग घेतला होता. येथे त्यांनी हिंदीत 'अमेरिकेचे भाऊ आणि बहिणी' अस म्हणत भाषणाला सुरुवात केली. शिकागोच्या आर्ट इन्स्टिट्यूटमध्ये पूर्ण दोन मिनिटे त्यांच्या भाषणाला टाळ्यांचा कडकडाट झाला. ज्याची भारताच्या इतिहासात अभिमानाची आणि सन्मानाची घटना म्हणून नोंद झाली.
स्वामी विवेकानंदांच्या जयंती दिवशी युवा दिन का साजरा केला जातो?
स्वामी विवेकानंदांना अष्टपैलू म्हणतात. ते धर्म, तत्त्वज्ञान, इतिहास, कला, समाजशास्त्र, साहित्य यांचे जाणकार होते. शिक्षणात चांगले असण्यासोबतच त्यांना भारतीय शास्त्रीय संगीताचेही ज्ञान होते. याशिवाय विवेकानंदजीही चांगले खेळाडू होते. ते तरुणांसाठी प्रेरणास्थानापेक्षा कमी नाही. अनेक प्रसंगी त्यांनी आपल्या अनमोल विचारांनी आणि प्रेरणादायी शब्दांनी तरुणांना पुढे जाण्यासाठी प्रोत्साहित केले. म्हणूनच स्वामी विवेकानंदजी जयंती हा राष्ट्रीय युवा दिन म्हणून साजरा केला जातो.
राष्ट्रीय युवा दिन कधी आणि कसा सुरू झाला
स्वामी विवेकानंद यांचा जन्मदिवस तरुणांना समर्पित करण्याची सुरुवात 1984 पासून झाली. त्या दिवसांत भारत सरकारने म्हटले होते की स्वामी विवेकानंदांचे तत्त्वज्ञान, आदर्श आणि कार्यपद्धती भारतीय तरुणांसाठी प्रेरणादायी ठरू शकते. तेव्हापासून स्वामी विवेकानंद यांची जयंती राष्ट्रीय युवा दिन म्हणून साजरी करण्याची घोषणा करण्यात आली.