डॉ. डिलन डिसोझा, ENT सल्लागार आणि डोके व नाकाचे सर्जन,
जसलोक हॉस्पीटल, ब्रेच कॅंडी हॉस्पीटल आणि देसा हॉस्पिटलशी संलग्न
परिचय:
पावसाळ्यात वातावरण ओले असते, शिवाय कधी आद्र तर कधी कोरडे, तर कधी थंड असे बदल होत असतात. त्यामुळे मोल्ड डस्ट माईटस आणि बेक्टेरीया वाढीसाठी हे वातावरण पोषक ठरत असते. दमट हवामानात बेक्टेरीया मोठ्या प्रमाणात पसरत असल्याकारणामुळे ते जीवाणूजन्य संक्रमणाला आमंत्रण देतात. ज्यामुळे फंगल इन्फेक्शन आणि मौसमी एलर्जी होऊ शकते.
पावसाळ्यात हवेमध्ये भरपूर परागकण असल्याकारणामुळे, ज्याप्रकारे हरितसंक्रमणाचे कामदेखील या काळात होत असते. अगदी त्याचप्रकारे व्हायरसचे कणदेखील हवेत असल्याकारणामुळे, ते संसर्गाचे काम करतात.
ENT समस्या :
सर्दी, पडस, डोकेदुखी, ताप, फिंगर इन्फेक्शन झाल्यास ती एलर्जीक राइनाइटिस आणि साइनसिटिसची लक्षण
असू शकतात. शिवाय नाक आणि कानात फंगल इन्फेक्शन होतात. त्याचप्रमाणे साइनसिसिटिस आणि पोटांचे विकार
खालील टिप्स आणि युक्त्या या ENT समस्यांना कमी करण्यात मदत करतात
जीवाणूजन्य संसर्ग, जिवंत वातावरणात बुरशी आणि साचणे आणि त्यांच्यामुळे होणारे संक्रमण कमी केले जाऊ शकते
स्वच्छता पाळा
•धूळ आणि घाण साचत असलेली जागा वेळोवेळी स्वच्छ पुसणे
•वातावरणात स्वच्छता ठेवणे
•दमट आणि आद्र राहणारे कपडे आणि कापूस असलेल्या वस्तू तसेच खेळण्याना व्हेक्युम करणे.
•पावसाळ्यादरम्यान घरामध्ये कोणत्याही प्रकारचे रोपटे लावू नये, तसेच घरातले पंखे आणि एअर
कंडिशनरच्या फिल्टरची नियमित स्वच्छता करणे
•पावसाळ्यात भिजलेल्या वस्तू तश्याच घरात आणू नये, शूज घराबाहेर काढावीत. ओल्या झालेल्या वस्तू खिडकीत सुकायला घालणे.
•ओलसर व दमट कपडे घालणे टाळा
•कपडे सुकवण्यासाठी ड्रायर सारख्या वस्तूचा वापर करावा
•मूस आणि फंगल वाढ टाळण्यासाठी घरातील भिंती आणि आजूबाजूचा परिसर वेळोवेळी स्वच्छ ठेवणे
•सर्दी, पडस आणि घश्याच्या दुखण्याने ग्रस्त असलेल्या व्यक्तींच्या संपर्कात जाणे टाळावे
•धूम्रपान, एअर फ्रेशनेर्स आणि स्प्रे सारखे वस्तू वापरु नका, कारण त्यामुळे गळ्यामध्ये जळजळ होऊ शकते. अंघोळीनंतर केस आणि कान नेहमी कोरडे करावे, कारण तसे न केल्यास संक्रमण होऊ शकते.
मानसून दरम्यान कान साफ करण्यासाठी काडी कळ्या वापरण्याचे टाळा कारण यामुळे बॅक्टेरिया आणि बुरशी कानात जाऊ शकतात.
•कानात तेल किंवा अन्य सेंद्रिय द्रवपदार्थांमध्ये घालू नका. कारण तसे केल्याने जंतू संसर्गांच्या प्रजननासाठी आदर्श जागा बनू शकते. जेवणाआधी हाताने स्वच्छ धुवा.
•पोहताना किंवा पोहून झाल्यानंतर कानात पाणी जाणार नाही याची काळजी घ्यावी. किंवा त्यानंतर तो
चांगल्या सुख्या काड्याने व्यवस्थित कोरडा करावा.
•घराच्या भिंतीवर काळे पॅचेस दिसत असल्यास, घरात जंतूसंसर्गाचा प्रादुर्भाव वाढला असल्याचे लक्षात
येते.
•प्रकाश आणि वेंटीलेशनसाठी जागा ठेवणे
•घर आणि कार्यालयामध्ये हवा येण्याजाण्यासाठी जागा करणे
•घरात व्यवस्थित सूर्यप्रकाश येईल अशी सोय करणे
•एसी वापरत असाल तर ड्राय मोडवर ठेवा
•वॉशिंग मशीन नेहमी स्वच्छ आणि सुकी ठेवा. वापर झाल्यानंतर ती आतमध्ये ओली राहणार नाही
याची काळजी घ्या
•आहार आणि व्यायामाद्वारे प्रतिकार शक्ती वाढवणे
•भरपूर प्रमाणात द्रवपदार्थ पिणे, विशेषत: चहा किंवा कॉफीसारखे उबदार पेय किंवा मटणाचा रस्सा
संक्रमण कमी करते.
•आहारातील स्वच्छ धुतलेल्या ताज्या भाज्या आणि फळांचा वापर करा, रोगप्रतिकारक
खाद्यपदार्थामध्ये ओट्स आणि जव, लसूण, चहा, चिकन सूप, गोड बटाटे, लवंग, आलं, काळी मिरी,
घंटा मिरपूड, ब्रोकोली, पालक, बदाम, हळद आणि हिरव्या चहा इ. असू द्या.
•दररोज १५ मिनिटे चाला, एरोबिक्स केल्याने प्रतिकारशक्ती वाढवते.
•शक्य झाल्यास सूर्यप्रकाशासाठी बाहेर जा
•ध्यान योग केल्याने मनशांती लाभते. झोप येण्यासाठी आणि तणाव मुक्त होण्यासाठी स्वतःचे वेळापत्रक बनवा, आणि त्याचे योग्य नियोजन करा.
•धूम्रपान आणि मद्यपान कमी करा.
•नियमितपणे संतुलित आहार घ्या. आहारात नेहमी एक तृतीयांश भाज्या एक तृतीयांश प्रोटीन आणि एक तृतीयांश कार्बोहायड्रेट्स जाणे गरजेच आहे.
त्वरित उपचार करा
•मधुमेह किंवा कमीमोथेरपी रेडिओथेरपी, लहान मुले आणि ट्रान्सप्लंट रूग्ण असलेल्या लोकांची प्रतिकारशक्ती कमी असते, त्यामुळे कोणत्याही संक्रमणाची तपासणी करुन शक्य तितक्या लवकर डॉक्टरांनी त्यांवर वेळीच उपचार केले पाहिजे.
•सिनुसाईटिस, कानातून पाणी येणे आणि दुखणे असेल तर ताबडतोब उपचार करायला हवे.