लेखक: धारनी उपाध्याय, सह संस्थापक आणि सह कार्यकारी अधिकारी, फर्टाडोस स्कूल ऑफ म्युझिक
मानसिक आरोग्य व्यवस्थापन हि काळाची गरज असल्याचे दिसून येत आहे. बर्याच काळापासून, आपल्यातील बहुतेक लोक असे जीवन जगत आहेत जिथे आपला आनंद जोडला गेला आहे आणि आपण ते उत्पादक असल्यापासून प्राप्त केले आहे. हे आपण दिवसभरात किती प्राप्त केले यावर आणि इतर लोकांच्या जीवनाशी तुलना करून त्यावर अवलंबून असते. तथापि, कोविड -१९ च्या साथीच्या रोगामुळे सुरू झालेल्या लॉकडाउनने तो हा दृष्टीकोन पूर्णपणे बदललाआहे. आपल्यापैकी बरेचजण आपल्या भविष्यासह आपल्या घरात अडकले आहेत, मग घरीच राहून नवीन कौशल्य शिकण्याचा प्रयत्न का करू नये? साथीचा रोग संपल्यावर आपण आपण यातून काही शिकून नवीन नवीन उदयास येऊ शकेल आणि आपण शहाणे होऊ शकतो.
लॉकडाउन सुरु झाल्यापासून मानसिक आजाराशी संबंधित प्रकरणांमध्ये वाढ झाली आहे. अचानक, घरीच राहणे आणि उत्पादक नसणे यामुळे चिंता आणि तणाव पातळीत वाढ झाली आहे. बाहेर पडणे आणि मदत घेणे कठीण असले तरी, फर्टाडोज स्कूल ऑफ म्युझिकच्या सह-संस्थापक आणि सह-मुख्य कार्यकारी अधिकारी सुश्री धारिनी उपाध्याय यांनी घरातला तणाव आणि चिंता कमी करण्यासाठी काही पद्धती आणि उपक्रमांची यादी केली आहे.
ध्यान: एखादा विशिष्ट विचार किंवा प्रक्रियेवर मनावर लक्ष केंद्रित करून मनापासून वागण्याची प्रवृत्ती ध्यान म्हणून ओळखली जाते. हे मानसिक स्पष्टता, शांततेची भावना आणि मनामध्ये स्थिरता प्राप्त करण्यात मदत करण्यासाठी ज्ञात आहे. जर आपण नवीन असाल तर, ध्यान करताना ओम चे उच्चारण करा, ऐका आणि जप करा आणि त्याद्वारे निर्माण होणार्या स्पंदनांवर लक्ष केंद्रित करा ज्यामुळे तुमच्या मनाची शांतीपूर्ण स्थिती निर्माण होईल.
ऑनलाइन एखादे इन्स्ट्रुमेंट शिका: उत्पादनक्षम आणि कार्य करण्याने आपण त्या कामात व्यस्त राहता येईल आणि आपल्याला शांतता प्राप्त करता येईल. फर्टाडोस स्कूल ऑफ म्युझिकने बरेच उपकरणे आणि व्होकल्स ऑनलाईन शिकवायला सुरुवात केली आहे, त्यामुळे लॉकडाऊन दरम्यान हा एक चांगला क्रियाकल्प असू शकतो. डोपामाइन या न्यूरोट्रांसमीटरची निर्मिती करून आपल्या संज्ञानात्मक, भावनिक आणि वर्तणुकीच्या कामकाजात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावणाऱ्या संगीताचा मनावर आणि आत्म्यावर सकारात्मक परिणाम होतो.
दीर्घ श्वासोच्छ्वासाचा व्यायाम: खोल श्वासोच्छ्वास केल्याने तुमच्या शरीरात ऑक्सिजनचा प्रवाह वाढतो. हे मेंदूला डोपामाइन सोडण्याचे संकेत देते जे शांततेची भावना उत्पन्न करते आणि आपला मूड वाढवते. दिवसात १०-१५ मिनिटे खोल श्वास घेण्याचे व्यायाम आपले मानसिक आरोग्य सुधारू शकतात आणि चिंता आणि तणाव संबंधित समस्या कमी करू शकतात.
रंग आणि पेंटिंग करणे: रंग आणि पेंटिंग हा आपल्या नसांना सुख देण्याचा एक चांगला मार्ग देखील आहे. हे आपल्याला डिस्कनेक्ट करण्यास आणि एखाद्या वेगळ्या गोष्टीवर लक्ष केंद्रित करण्यास अनुमती देते आणि शांततेची भावना उत्पन्न करते. एफएसएम बडी हे असे एक ऑनलाइन पोर्टल आहे जे मुलांना टी-शर्ट पेंटिंग, कला आणि हस्तकला सत्र, नवीन भाषा शिकण्यासाठी इत्यादी मनोरंजक आणि सर्जनशील कोर्स घेण्यास प्रोत्साहित करते.