आधुनिक युगात जिथे प्रत्येक क्षेत्रात वेगाने बदल होत आहेत. अजूनही काही रोगांबद्दल जागरूकता नसते. असाच एक रोग म्हणजे थॅलेसीमिया. जागतिक थॅलेसीमिया दिवस (Thalassemia Day) दरवर्षी 8 मे रोजी जगभरात साजरा केला जातो. थॅलेसीमिया हा एक आनुवंशिक रक्त रोग आहे जो मुलांना त्यांच्या पालकांकडून मिळतो, हा रोग 3 महिन्यांनंतरच मुलामध्ये ओळखला जातो.
थॅलेसेमिया म्हणजे काय
थॅलेसीमिया हा आजार आनुवंशिक आहे. या आजाराचे मुख्य कारण म्हणजे रक्तदोष. हा आजार बहुधा मुलांना त्रास देतो आणि योग्य वेळी उपचार न मिळाल्यास तो मुलाच्या मृत्यूपर्यंत उद्भवू शकतो. साधारणपणे, शरीरात लाल रक्त कणांचे वय सुमारे 120 दिवस असते, परंतु थॅलेसेमियामुळे त्यांचे वय केवळ 20 दिवसांपर्यंत कमी होते. त्याचा थेट परिणाम शरीरातील हिमोग्लोबिनवर होतो. हिमोग्लोबिनचे प्रमाण कमी झाल्यामुळे शरीर कमकुवत होते आणि यामुळे ते नेहमीच एखाद्या आजाराने ग्रस्त होऊ लागते.
कोरोना साथीच्या वेळी थॅलेसीमिया रुग्णांसाठी आव्हाने
थॅलेसीमिया हा एक आनुवंशिक रक्त विकार आहे. कोविड साथीच्या आजारामुळे थॅलेसेमियाच्या रूग्णांवर उपचार निश्चितपणे तीव्रपणे विस्कळीत झाले आहेत. डॉ. मोहित सक्सेना (कन्सल्टंट, मेडिकल ऑन्कोलॉजी अँड हेमॅटोलॉजी, नारायण हॉस्पिटल गुरुग्राम) यांच्या मते सर्वात महत्त्वाची बाब म्हणजे थॅलेसीमियाच्या अनेक रुग्णांवर रक्तदात्याद्वारे उपचार केले जातात, परंतु कोविड साथीच्या रोगामुळे रक्तदान शिबिरे नक्कीच घेता येत नाहीत. कोविड संक्रमणाचा एकाच ठिकाणी एकत्र येण्याचा आणि पसरण्याचा अनेक लोकांचा धोका आहे, म्हणून आपण रूग्णालयात किंवा इतर संस्थांद्वारे रक्तदान देण्याच्या प्रक्रियेस स्वतःच प्रोत्साहित केले पाहिजे. तसेच, थॅलेसीमियाच्या रुग्णांना रोगप्रतिकार शक्ती कमी असल्याने त्यांना कोविड संसर्गाची तीव्रता जास्त होण्याचा धोका असतो, म्हणून त्यांनी कोविडशी संबंधित सर्व नियमांचे काटेकोरपणे पालन केले पाहिजे. तसेच कोणत्याही प्रकारच्या कोविडची लक्षणे दिसल्यास त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
लग्नापूर्वी जोडप्यांनी आनुवंशिक (जेनेटिक स्क्रीनिंग) तपासणी केली पाहिजे
डॉ सक्सेना यांच्या म्हणण्यानुसार, या काळात आम्हाला हे सुनिश्चित करणे आवश्यक आहे की थॅलेसीमियाच्या रूग्णांची तपासणी वेळोवेळी केली जाऊ शकते, कोणत्याही अडथळ्याशिवाय ते त्यांच्या उपचार प्रक्रियेचा सर्वात महत्त्वाचा भाग आहेत. थॅलेसेमियाच्या प्रत्येक रुग्णाला सामान्य जीवन जगण्याचा सर्व हक्क आहे, म्हणून प्रत्येकाने त्यांचे सहकार्य केले पाहिजे. याव्यतिरिक्त, जर संभाव्य जोडप्यांनी लग्नाआधी स्वत: ची आनुवंशिक तपासणी केली असेल तर ते अधिक योग्य आहे कारण शिशूमध्ये थॅलेसेमिया होण्याची शक्यता आढळू शकते आणि निर्णय घेता येतो.