उपवास दरम्यान, बहुतेक लोक मिल्क शेक आणि फळांसह दही खातात. पण ते तुमच्या पोटासाठी घातक ठरू शकते. दुग्धजन्य पदार्थांमध्ये जास्त चरबी आणि प्रथिने असतात, जे फळांसह हळूहळू पचतात. फळांमध्ये असलेले ऍसिड आणि एन्झाईम दुधासह पचन प्रक्रियेवर परिणाम करू शकतात. पचन प्रक्रियेवर परिणाम झाल्याने पोटाच्या समस्या उद्भवू शकतात, ज्यात गॅस, फुगवणे आणि अपचन यांचा समावेश होतो. उपवासात दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थ फळांसोबत नव्हे तर 2 तासांच्या अंतराने खाऊ शकतात.
संध्याकाळी फळांचे सेवन
आयुर्वेदानुसार सूर्यास्तानंतर म्हणजे संध्याकाळी कच्चे अन्न खाणे टाळावे. ते पचायला कठीण असल्यामुळे कच्च्या अन्नामध्ये सॅलड, फळे आणि कमी शिजलेल्या भाज्यांचाही समावेश होतो. जर संध्याकाळच्या वेळी कमी शिजलेले अन्न खाल्ले तर गॅस आणि ब्लोटिंग सारख्या समस्या उद्भवू शकतात. जर तुम्ही फळे आणि कोशिंबीर खात असाल तर दिवसभरात 12 ते 4 च्या दरम्यान खाण्याचा प्रयत्न करा तुम्ही 4 नंतर फळे खाणे टाळावे.
तळलेले अन्न
अनेक लोक उपवासात भरपूर तळलेले पदार्थ खातात. बरेच लोक चिप्स, पुरी, टिक्की आणि तळलेले बटाटे खातात परंतु यामध्ये चरबीचे प्रमाण जास्त असते जे आरोग्यास हानी पोहोचवू शकते. जास्त तळलेले अन्न खाल्ल्याने वजन वाढणे आणि हृदयविकाराचा धोकाही वाढतो. त्यामुळे उपवासात तळलेले पदार्थ खाण्याऐवजी भाजलेले किंवा भाजलेले पदार्थ खाण्याचा प्रयत्न करा.
जास्त साखर खाणे
उपवासाच्या वेळी जास्त गोड आणि साखरयुक्त पदार्थ खाल्ल्याने शरीराला हानी पोहोचते. जास्त साखर खाल्ल्याने वजन तर वाढतेच शिवाय शरीरातील इन्सुलिनचे प्रमाणही वाढते आणि त्यामुळे मधुमेह होऊ शकतो. उपवासाच्या वेळी मिठाईऐवजी नैसर्गिक साखर असलेल्या पदार्थांचे सेवन करणे फायदेशीर ठरू शकते. तसेच, तुम्ही साखरेऐवजी गूळ आणि मध वापरू शकता.
वेळोवेळी खात राहा
जेव्हा आपण उपवास करतो तेव्हा आपण आपल्या भुकेकडे अधिक लक्ष देऊ लागतो. अशा परिस्थितीत, एखादी व्यक्ती थोड्या अंतराने काहीतरी खायला लागते. अनेकवेळा आपण भूक चुकवूनही तहान भागवतो आणि जेवायला बसतो. यासाठी भरपूर पाणी पिण्याचा प्रयत्न करा आणि तुम्ही दिवसातून दोन ते तीन वेळा हर्बल टी देखील पिऊ शकता, यामुळे तुम्हाला अनावश्यक लालसा कमी करण्यास मदत होते.
उपवास करताना या इतर चुका टाळा
उपवासाच्या वेळी फक्त खाण्या-पिण्याव्यतिरिक्त आपण अशा चुका करतो ज्यामुळे आपल्या शरीराला हानी पोहोचते. ज्यामध्ये सर्वात प्रथम दीर्घकाळ उपवास समाविष्ट आहे. एका दिवसापेक्षा जास्त म्हणजे २४ तास उपवास केल्याने तुमचे आरोग्य बिघडू शकते.
उपवास करताना तणावाचे योग्य व्यवस्थापन न केल्याने आरोग्यावरही परिणाम होतो. कारण जेव्हा तणाव असतो तेव्हा शरीरात अशा रासायनिक क्रिया होतात ज्यामुळे पचन आणि चयापचय बिघडते. त्यामुळे उपवास करताना ध्यानधारणा, योगासने आणि दीर्घ श्वासोच्छवासाच्या माध्यमातून तणावावर नियंत्रण ठेवता येते.
तंदुरुस्त राहण्यासाठी झोप खूप महत्त्वाची असते पण उपवासाच्या वेळी ती आणखी महत्त्वाची ठरते. झोपेच्या कमतरतेमुळे शरीरातील ऊर्जा पातळी कमी होते, ज्यामुळे रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत होते. उपवास दरम्यान, रात्री 7-8 तास झोप घेण्याचा प्रयत्न करा.
अस्वीकरण : चिकित्सा, आरोग्य संबंधी उपाय, योग, धर्म, ज्योतिष इतर विषयांवर वेबदुनिया मध्ये प्रकाशित लेख व समाचार केवळ आपल्या माहितीसाठी आहे. वेबदुनिया याला दुजोरा देत नाही. या संबंधी कोणतेही उपाय अमलात आणण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.