Heat Stroke उष्माघाताची लक्षणे कधीकधी हृदयविकाराच्या झटक्यासारखी किंवा इतर परिस्थितींसारखी दिसू शकतात. काहीवेळा एखाद्या व्यक्तीला उष्माघात होण्यापूर्वी उष्मा संपुष्टात येण्यासारखी काही लक्षणे दिसू शकतात. उष्माघाताची सामान्य लक्षणे आहेत:
मळमळ होणे
थकवा
अशक्तपणा
डोकेदुखी
स्नायू पेटके
चक्कर येणे
काही लोकांमध्ये, उष्माघाताची लक्षणे लवकर आणि चेतावणीशिवाय येऊ शकतात. उष्माघात वेगवेगळ्या लोकांसाठी वेगवेगळ्या प्रकारे प्रकट होऊ शकतो. उष्माघाताची काही सामान्य लक्षणे आणि चिन्हे खालीलप्रमाणे आहेत:
शरीराचे उच्च तापमान
लाल किंवा लाल कोरडी त्वचा
भ्रम
वेगवान पल्स
श्वास घेण्यास त्रास होणे
विचित्र वागणूक
कारणे
उष्ण वातावरणात असल्‍यामुळे शरीराचे तापमान वाढते. या प्रकारचा उष्माघात जेव्हा तुम्ही उष्ण, दमट हवामानात दीर्घ कालावधीसाठी संपर्कात राहता तेव्हा विकसित होतो. हे विशेषतः वृद्ध लोकांमध्ये आणि दीर्घकालीन परिस्थिती असलेल्या लोकांमध्ये सामान्य आहे.
परिश्रमाचा उष्माघात ही अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये गरम स्थितीत जोरदार शारीरिक व्यायाम केल्यामुळे शरीराचे मुख्य तापमान वाढते. उष्ण हवामानात व्यायाम किंवा काम करणार्‍या कोणालाही शारीरिक उष्माघात होऊ शकतो, परंतु उच्च तापमानाशी जुळवून घेत नसलेल्या लोकांना हे होण्याची शक्यता जास्त असते.
जास्त कपड्यांमुळे घाम सहज बाष्पीभवन होण्यापासून आणि तुमचे शरीर थंड होण्यापासून रोखते.
अल्कोहोल वापरल्याने तुमच्या शरीराचे तापमान नियंत्रित करण्याची क्षमता कमी होऊ शकते.
जेव्हा एखादी व्यक्ती घामाने गमावलेल्या द्रवपदार्थांना बदलण्यासाठी पुरेसे पाणी घेत नाही तेव्हा निर्जलीकरण होते.
उष्माघाताच्या संदर्भात लक्षात ठेवण्यासारखी गोष्ट
उष्माघात एक धोकादायक स्थिती आहे ज्यामुळे मृत्यू होऊ शकतो. चक्कर येणे, मानसिक बदल आणि मळमळ ही त्याची काही लक्षणे आहेत. उष्माघात होतो जेव्हा शरीराचे तापमान 40 डिग्री सेल्सिअसपेक्षा जास्त वाढते आणि शरीर थंड होण्याची क्षमता गमावते. तरुण लोकांमध्ये, वृद्ध लोकांमध्ये आणि जास्त वजन असलेल्या व्यक्तींना इतरांपेक्षा उष्माघात होण्याची शक्यता जास्त असते. उष्माघात हा उष्ण हवामानात कठोर शारीरिक हालचालींमुळे किंवा फक्त उष्ण भागात राहिल्याने होऊ शकतो. उष्माघात उपचाराचे उद्दिष्ट शरीराचे तापमान कमी करणे आहे.
उष्णता थकवा आणि लक्षणे
उष्माघात ही उष्माघाताची स्थिती आहे. जेव्हा शरीर अति तापमानाच्या संपर्कात येते तेव्हा उष्णता संपुष्टात येते. उष्णतेच्या थकवा असलेल्या रुग्णांना जास्त घाम येतो आणि त्यांची पल्स फास्ट होऊ शकते, परिणामी शरीर जास्त गरम होते. हे उष्णतेशी संबंधित सिंड्रोम आहे ज्यामध्ये उष्मा पेटके सर्वात सौम्य लक्षण आहेत आणि उष्माघात सर्वात गंभीर आहे. उष्मा संपुष्टात येणे हा उष्णतेशी संबंधित आजार आहे जो जेव्हा तुमचे शरीर उच्च तापमानाच्या अधीन असते आणि अनेकदा निर्जलीकरण होते तेव्हा उद्भवते.
उपचार
जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला उष्माघाताचा त्रास होतो तेव्हा त्याच्या शरीराचे तापमान 104 अंश फॅरेनहाइटच्या वर वाढते. परिणामी डोकेदुखी, चक्कर येणे इत्यादी अनेक प्रकारची लक्षणे दिसतात. उष्माघात बरा करण्यासाठी, शरीराचे तापमान राखणे ही पहिली आणि सर्वात महत्त्वाची पायरी आहे. अन्यथा मेंदू आणि इतर महत्वाच्या अवयवांचे नुकसान होईल. शरीराचे तापमान कमी करण्यासाठी खाली नमूद केलेल्या पद्धतींचे अनुसरण करा.
गार पाण्याने अंघोळ करावी
स्वतःला थंड ब्लँकेटमध्ये गुंडाळा
तुमच्या शरीराच्या वेगवेगळ्या भागांवर जसे की बगल, मान, पाठ इत्यादींवर बर्फाचे पॅक लावा.
तुमच्या डॉक्टरांनी सांगितलेली औषधे घ्या.
प्रतिबंधात्मक उपाय
उन्हाळ्यात उष्माघात होऊ नये म्हणून खालील खबरदारी घ्या.
सैल-फिटिंग, हलके कपडे परिधान करा
सूर्य प्रकाशाने होणारा त्वचेचा क्षोभ टाळा
भरपूर द्रव प्या
विशिष्ट औषधांसह अतिरिक्त काळजी घ्या
तुमच्या मुलांना किंवा पाळीव प्राण्याला कधीही कारमध्ये सोडू नका
दारू घेणे बंद करा
टरबूज, लिंबू पाणी, नारळपाणी, लिची, किवी, खरबूज, द्राक्षे, ताक इ. कच्चा आंबा आणि इलेक्ट्रोलाइटचे पाणी प्या.
चुकूनही चहा-कॉफी घेऊ नका.
काळजी घ्या
उन्हाळ्यात भरपूर पाणी प्यावे. पाण्यात थोडे मीठ मिसळून प्यायल्याने शरीरात मीठाची कमतरता भासणार नाही.
तळलेले आणि मसालेदार अन्न खाणे टाळा. याशिवाय उन्हाळ्यात बाहेरचे खाणे टाळावे. उष्माघाताच्या रुग्णांना हलका आहार द्यावा.
कडक सूर्यप्रकाशात बाहेर जाणे टाळा. जावे लागले तर पाण्याची बाटली, लिंबू, छत्री, ग्लुकोज, सनग्लासेस सोबत ठेवा.
उन्हाळ्यात थंड पाण्यात लिंबू आणि साखर-मीठ मिसळून प्यायल्याने उष्माघाताचा धोका कमी होतो.
दही जरूर खावे. तहान लागली नसतानाही पाणी प्यायचे आणि उष्माघाताच्या रुग्णाला दर दोन ते तीन तासांनी ताक देत राहा.
यामुळे उष्णतेचा प्रभाव कमी होईल आणि रुग्ण हळूहळू बरा होऊ लागेल.