H1N1 इन्फ्लूएंजा ए व्हायरस मूलतः डुकरांपासून मानवांमध्ये पसरतो. आता हा विषाणू एका व्यक्तीकडून दुसऱ्या व्यक्तीमध्ये पसरू शकतो. स्वाइन फ्लूची लक्षणे नेहमीच्या इन्फ्लूएंझा सारखीच असतात. यामध्ये ताप, डोकेदुखी, थंडी वाजून ताप येणे, जुलाब, खोकला आणि शिंका येणे यासारख्या लक्षणांचा समावेश होतो. फ्लूच्या हंगामात, मूलभूत स्वच्छतेची काळजी घेऊन आणि सर्जिकल मास्क घातल्याने हा संसर्ग टाळता येतो. उन्हाळा आणि पावसाळ्यात स्वाइन फ्लूचे अनेक रुग्ण वाढतात. तथापि, या रोगापासून संरक्षण करण्यासाठी विविध लसी तसेच विविध अँटीव्हायरल उपचार उपलब्ध आहेत. ही औषधे डॉक्टरांच्या देखरेखीखालीच घेणे चांगले.
स्वाइन फ्लूची लक्षणे
स्वाइन फ्लूची बहुतेक लक्षणे सामान्य इन्फ्लूएंझा सारखीच असतात. स्वाइन फ्लूच्या लक्षणांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
ताप
डोकेदुखी
थंडी वाजण
अतिसार
खोकला
शिंका
घसा खवखवणे
थकवा
अनुनासिक रस्ता अडथळा
नेहमीच्या फ्लूप्रमाणे, स्वाइन फ्लूमुळे न्यूमोनिया (फुफ्फुसाचा विकार) आणि श्वासोच्छवासाच्या समस्या यासारख्या गंभीर आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात. ज्या लोकांना दमा आणि मधुमेह आहे, त्यांची लक्षणे आणखी वाढू शकतात. श्वास लागणे, उलट्या होणे, ओटीपोटात दुखणे, चक्कर येणे किंवा गोंधळ यांसारखी लक्षणे आढळल्यास ताबडतोब आपल्या डॉक्टरांशी संपर्क साधा.
स्वाइन फ्लूची कारणे
स्वाइन फ्लू हा H1N1 व्हायरस किंवा SIV मुळे होणारा श्वसनाचा आजार आहे. स्वाइन फ्लूची महामारी H1N1 उपप्रकार SIV मुळे झाली. तथापि, इतर उपप्रकार H1N2, H1N3, H3N1, H3N2 आणि H2N3 देखील रोगास कारणीभूत ठरू शकतात. विषाणूला H1N1 असे म्हणतात कारण त्यात प्रामुख्याने दोन प्रकारचे प्रतिजन, हेमॅग्ग्लुटिनिन 1 आणि न्यूरामिनिडेस दिसून आले.
स्वाइन फ्लूचा प्रसार करण्याची पद्धत इतर फ्लू सारखीच असते. संक्रमित व्यक्तीच्या खोकल्यावर आणि शिंकल्यानंतर हवेत फिरणाऱ्या विषाणूंनी भरलेल्या थेंबांच्या संपर्कात आल्यास तुम्हालाही स्वाइन फ्लूची लागण होऊ शकते. याव्यतिरिक्त, संक्रमित व्यक्तीने स्पर्श केलेल्या पृष्ठभागांना किंवा त्या पृष्ठभागावरील H1N1 विषाणूचा संसर्ग झालेल्या थेंबांना स्पर्श केल्याने देखील संसर्ग होण्याची शक्यता वाढते. लक्षणे दिसण्यापूर्वी एक दिवस आणि आजारी पडल्यानंतर 7 दिवसांपर्यंत तुम्हाला या विषाणूची लागण एका व्यक्तीपासून एका व्यक्तीपर्यंत होऊ शकते. खारवून वाळवलेले डुकराचे मांस, हॅम किंवा इतर कोणत्याही डुकराचे उत्पादन स्वाइन फ्लू होऊ शकत नाही.
स्वाइन फ्लू जोखीम घटक
अनेक अभ्यासानुसार, काही लोकांना इतरांपेक्षा स्वाइन फ्लू होण्याची शक्यता जास्त असते. उच्च धोका असलेल्या लोकांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
न्यूमोनिया सारख्या श्वसन समस्या असलेले लोक
गर्भवती स्त्री
हृदयरोग आणि मधुमेह असलेले लोक
65 वर्षांपेक्षा जास्त वयाचे लोक आणि 2 वर्षाखालील मुले
अत्यंत सखोल निरीक्षणाच्या आधारे या गटांमध्ये ते ओळखले गेले आहे. तथापि, हे निरीक्षण पुष्टी करत नाही की जर तुम्ही या जोखीम गटांमध्ये येत असाल किंवा तुम्हाला फ्लूसारखी लक्षणे दिसली तर तुम्हाला स्वाइन फ्लू असेल. IMA ने भारतात स्वाईन फ्लू (H1N1 इन्फ्लुएंझा) हाताळण्यासाठी अनेक मार्गदर्शक तत्वे देखील दिली आहेत.
स्वाइन फ्लूचे निदान
एखाद्या व्यक्तीला स्वाइन फ्लूचा त्रास आहे की नाही हे जाणून घेण्यासाठी प्रयोगशाळेच्या चाचण्या आवश्यक आहेत, कारण त्याची लक्षणे इन्फ्लूएन्झाच्या लक्षणांसारखीच आहेत. स्वाइन फ्लू शोधण्यासाठी डॉक्टर स्वॅब चाचणी करू शकतात. स्वाइन फ्लू ओळखण्यासाठी ही चाचणी तुमच्या नाक किंवा घशात केली जाते.
स्वाइन फ्लू उपचार
तुमची स्वाईन फ्लू चाचणी पॉझिटिव्ह आढळल्यास, उपचार त्वरित सुरू करावेत. नॅशनल इन्स्टिटय़ूट ऑफ कम्युनिकेबल डिसीजेस (NICD) नुसार, स्वाइन फ्लूचे प्राथमिक अवस्थेत निदान झाल्यास तो पूर्णपणे बरा होतो.
एनआयसीडीच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, स्वाइन फ्लूची पहिली लक्षणे दिसू लागल्यावर, त्यानंतर 48 तासांच्या आत औषधे द्यावीत.
स्वाइन फ्लूमध्ये अँटिबायोटिक्स दिली जात नाहीत, कारण हा विषाणूमुळे होतो. वेदना आणि ताप यासारख्या लक्षणांपासून आराम देण्यासाठी अँटीव्हायरल तसेच वेदना निवारक दिले जातात.
स्वाइन फ्लूमध्ये काय खावे आणि काय खाऊ नये
जेव्हा तुम्हाला स्वाइन फ्लू होतो तेव्हा तुम्हाला सकस आणि पौष्टिक आहार घेणे आवश्यक आहे. यासोबतच डॉक्टर आहारात काही प्रमाणात वर्ज्य करण्याचा सल्लाही देतात. असे केल्याने उपचार प्रक्रिया सुरळीत आणि जलद होते. जाणून घ्या, स्वाइन फ्लू असल्यास काय खावे आणि काय खाऊ नये:
स्वाइन फ्लू असो किंवा इतर कोणताही फ्लू, या सर्वांमुळे डिहायड्रेशन होऊ शकते. निर्जलीकरणामुळे मळमळ आणि उलट्या यासारखी लक्षणे दिसू शकतात. अशा परिस्थितीत स्वत:ला हायड्रेट ठेवणे तुमच्यासाठी महत्त्वाचे आहे.
स्वाइन फ्लूने ग्रस्त असलेल्या व्यक्तीची प्रतिकारशक्ती वाढवणे आवश्यक आहे. यासाठी व्हिटॅमिन सी युक्त फळे आणि भाज्यांचे सेवन करावे.