अमेरिकेतून लवकरच भारतात प्रत्यर्पित होणार तहव्वुर राणा, 2008 च्या मुंबई दहशतवादी हल्ल्याचा मास्टरमाइंड

Tahawwur Rana अमेरिकन सरकारने कॅलिफोर्नियाच्या न्यायालयाला पाकिस्तानी वंशाचे कॅनेडियन व्यापारी तहव्वूर राणा यांनी दाखल केलेली हेबियस कॉर्पस याचिका फेटाळण्याची विनंती केली आहे. 2008 च्या मुंबई दहशतवादी हल्ल्यातील त्याच्या सहभागाबद्दल राणाला भारताकडे प्रत्यार्पण करावे, असे अमेरिकेने म्हटले आहे.

अमेरिकेतील एका न्यायालयाने मे महिन्यात 62 वर्षीय राणाच्या प्रत्यार्पणाला मंजुरी दिली होती. राणा सध्या लॉस एंजेलिस येथील मेट्रोपॉलिटन डिटेन्शन सेंटरमध्ये कोठडीत आहे.

भारताने 10 जून 2020 रोजी राणाच्या प्रत्यार्पणासाठी तात्पुरत्या अटकेसाठी तक्रार दाखल केली. अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष जो बिडेन यांच्या प्रशासनाने राणाच्या भारतात प्रत्यार्पणाला पाठिंबा दिला आणि मान्यता दिली.

कॅलिफोर्नियाच्या सेंट्रल डिस्ट्रिक्टसाठी यूएस डिस्ट्रिक्ट कोर्टासमोर दाखल केलेल्या सबमिशनमध्ये, यूएस अॅटर्नी ई मार्टिन एस्ट्राडा म्हणाले की, यूएस कोर्टाला राणाची हॅबियस कॉर्पस याचिका नाकारण्याची विनंती करते.

एस्ट्राडा यांनी राणाच्या याचिकेला विरोध केला, कारण याचिकाकर्ता भारताच्या प्रत्यार्पणाच्या विनंतीमध्ये संभाव्य कारणाचा पुरेसा पुरावा नसल्याचे दाखवण्यात अयशस्वी ठरला.

राणाने आपल्या भारताकडे प्रत्यार्पणासाठी अमेरिकन सरकारची विनंती मान्य करण्याच्या न्यायालयाच्या आदेशाला आव्हान देणारी हेबियस कॉर्पस याचिका गेल्या महिन्यात दाखल केली होती.

यूएस ऍटर्नी एस्ट्राडा यांनी 23 जून रोजी दाखल केलेल्या सबमिशनमध्ये असा युक्तिवाद केला की राणाने त्याच्या मुंबईस्थित व्यवसायांच्या वैधतेबद्दलचे दावे खोटे आहेत.

ते म्हणाले की, मुंबई कार्यालय हा कायदेशीर व्यवसाय असल्याच्या त्याच्या दाव्याला पुरावे समर्थन देत नाहीत आणि जरी ते असले तरी, राणाच्या व्यवसायाने त्याचा बालपणीचा मित्र पाकिस्तानी-अमेरिकन डेव्हिड कोलमन याला मदत केली होती हे सत्य दडपून टाकता येत नाही. मुंबईतील दहशतवादाशी संबंधित कारवाया लपविण्याचे काम केले.

"मुंबई कार्यालयाच्या निधीबाबत राणाचे दावे देखील विसंगत आहेत कारण त्याला हेडलीच्या कारवायांची माहिती नव्हती आणि त्याचे समर्थन केले नाही," एस्ट्राडा म्हणाले.

भारताची नॅशनल इन्व्हेस्टिगेशन एजन्सी (NIA) 26 नोव्हेंबर 2008 रोजी पाकिस्तानस्थित लष्कर-ए-तैयबाच्या दहशतवाद्यांनी केलेल्या मुंबई हल्ल्यातील राणाच्या भूमिकेची चौकशी करत आहे. या हल्ल्यांदरम्यान अजमल कसाब नावाचा दहशतवादी जिवंत पकडला गेला होता, त्याला 21 नोव्हेंबर 2012 रोजी भारतात फाशी देण्यात आली होती. या हल्ल्यात उर्वरित दहशतवादी सुरक्षा दलांनी मारले. मुंबई दहशतवादी हल्ल्यात 6 अमेरिकन नागरिकांसह एकूण 166 जणांना जीव गमवावा लागला.

एस्ट्राडा म्हणाले की, जेव्हा हेडलीला 2008 मध्ये कळले की राणा चीन आणि भारताचा दौरा करणार आहे, तेव्हा त्याने राणाला सावध करण्याचा निर्णय घेतला की एक सहकारी कट रचणारा हल्ला करू शकतो. राणा आणि सह-कारस्थानकर्ता यांच्यातील संवाद सापडला नाही, परंतु एफबीआयला 7 सप्टेंबर 2009 च्या संभाषणातून कळले आहे की राणाने हेडलीला सांगितले की त्याच्या सहकारी सूत्रधाराने त्याला सावध केले होते की मुंबईवर हल्ला होणार आहे.

ते म्हणाले की, राणाच्या या हल्ल्यांबाबत माहिती नसल्याच्या दाव्याला हे समर्थन देत नाही.