वृद्ध आई-वडिलांसोबत गैरवर्तनाचे किस्से तुम्ही ऐकले असतीलच, पण दिल्लीतील साकेत कोर्टातील एका प्रकरणाने सर्वांनाच आश्चर्याचा धक्का दिला आहे.कोरोनाच्या काळात नोकरी गेल्यावर ज्या आईने त्याला आश्रय दिला त्याच आईवर मुलगा कुत्रा सोडत आहे.न्यायालयाने कठोर भूमिका घेत मुलाला आठवडाभरात कुत्र्यासह घर सोडण्याचे आदेश दिले आहेत.
अतिरिक्त सत्र न्यायाधीश अरुल वर्मा, साकेत यांच्या न्यायालयात 72 वर्षीय वृद्ध महिलेने घरगुती हिंसाचार प्रतिबंधक कायद्यांतर्गत याचिका दाखल केली.या याचिकेत वृद्ध महिलेने वृद्धापकाळाची व्यथा कोरली, जी ऐकून न्यायालयालाही धक्का बसला.वृद्ध आई आणि वडिलांना घाबरवण्यासाठी मुलाने कुत्रा घरात आणला.एवढेच नाही तर कुत्र्याला वृद्धांवर हल्ला करण्यासाठी चिथावणी देत असे.
मुलाच्या घरगुती हिंसाचार कायद्यांतर्गत याचिका दाखल करणाऱ्या वृद्ध महिलेने न्यायालयात हजर राहून हे घर स्वत:च्या कमाईने विकत घेतल्याचे सांगितले.तो मुलगा आणि त्याच्या कुटुंबाशी खूप जोडलेला आहे, त्यामुळे कोरोनाच्या काळात सुनेची नोकरी गेल्यानंतर त्याने त्याला आपल्या घरात राहण्यासाठी जागा दिली.पण त्यानंतर मुलाचा दृष्टिकोन बदलला.मुलगा त्यांन छेडण्यासाठी वेगवेगळे मार्ग शोधू लागला.वृद्ध जोडप्याच्या संमतीशिवाय कुत्राही घरात आणण्यात आला.वृद्धेने सांगितले की त्यांना श्वास घेण्यास त्रास होतो, मुलगा त्याचा फायदा घेऊ लागला.कुत्र्याला त्यांच्यावर हल्ला करण्यास प्रवृत्त करते.वृद्ध महिला आणि तिच्या पतीमध्ये कुत्र्याची भीती इतकी वाढली की ते खोली सोडण्यास घाबरू लागले.रुटीनसाठी खोलीतून बाहेर पडणे देखील एखाद्याचा जीव धोक्यात घालण्यासारखे वाटले असते.
आजी नातवाच्या शाळेची फी भरत होती
या खटल्याच्या सुनावणीदरम्यान या वृद्ध जोडप्याला आपल्या मुलाशी आणि त्याच्या कुटुंबाशी अध्यात्मिक ओढ असल्याचं कोर्टाला दिसून आलं.मुलाची आर्थिक परिस्थिती ढासळल्यानंतरही नातवाच्या शाळेच्या खर्चाची जबाबदारी आजी-आजोबा उचलत आहेत.पण उलट मुलगाच आपल्या आई-वडिलांना शारीरिक, मानसिक आणि भावनिक वेदना देत आहे.वयोवृद्ध आई-वडिलांना त्रास देणाऱ्या मुलांवर फौजदारी कलमांतर्गत गुन्हा नोंदवण्याचीही कायद्यात शिक्षेची तरतूद आहे . या अंतर्गत आरोप सिद्ध झाल्यास सहा महिन्यांपर्यंत कारावास आणि दहा हजार रुपयांपर्यंत दंडाची तरतूद आहे.
न्यायालयीन नोट
या वृद्ध जोडप्याने घरटे बांधण्यासाठी (घरबांधणी व वसाहत) आयुष्यभर कष्ट केले आणि आता जीवनाच्या शेवटच्या टप्प्यावर त्यांना शांतीची गरज असताना त्यांच्याच मुलामुळे प्रचंड वेदना होत आहेत.नातवंडांसह बालपण परतण्याच्या वयात वृद्ध जोडप्याला क्षणभर शांततेसाठी कायद्याचा आश्रय घ्यावा लागतो, हे खूप दुःखदायक आहे.हे वेगळे प्रकरण नाही.देशातील शेकडो वयोवृद्ध लोक दररोज अशा वेदनेतून जात आहेत.
दिल्लीतील 11 ज्येष्ठ नागरिक न्यायाधिकरण
ज्येष्ठ नागरिकांचे छळापासून संरक्षण करण्यासाठी दिल्लीतील सर्व 11 जिल्ह्यांमध्ये ज्येष्ठ नागरिक न्यायाधिकरण कार्यरत आहेत.येथे आल्यावर वडिलधाऱ्यांना साध्या कागदावर लिहून तक्रार करता येते.वृद्धांच्या तक्रारींवर तात्काळ कारवाई करण्यासाठी न्यायाधिकरणाला स्थगिती दिली जाते.वृद्ध आणि त्यांच्या मुलांचे समुपदेशन आणि मध्यस्थी असे पर्याय आहेत
न्यायाधिकरण आणि न्यायालयांमध्ये 24 हजार तक्रारी आहेत.
11 ज्येष्ठ नागरिक न्यायाधिकरण आणि दिल्लीतील विविध न्यायालयांमध्ये ज्येष्ठांच्या 24 हजारांहून अधिक तक्रारी प्रलंबित आहेत.वकिल मनीष भदौरिया, ज्यांना मोठ्या अत्याचाराची माहिती आहे, ते सांगतात की, ज्येष्ठ नागरिकांना त्यांच्याच मुलांकडून त्रास देण्याच्या घटनांमध्ये सातत्याने वाढ होत आहे.2020 मध्ये जिथे अशी प्रकरणे 17 हजारांच्या जवळपास होती, आता ही संख्या 24 हजारांहून अधिक झाली आहे.