नागपंचमीचा दिवस नागदेवतेला प्रिय आहे. नागपंचमी हा सण देशाच्या अनेक भागात श्रावण महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या पाचव्या दिवशी साजरा केला जातो. या दिवसापासून बिहारच्या मिथिलांचल प्रदेशात, नवविवाहित मुली 15 दिवस नागपूजन करतात, ज्याची समाप्ती कृष्ण पक्षाच्या पाचव्या दिवशी होते. नागपंचमी हा सणही देशाच्या अनेक भागात श्रावण कृष्ण पक्षाच्या दिवशी साजरा केला जातो. भविष्य पुराणातही परंपरा पद्धती आणि त्याचे फायदे सांगितले आहेत. नागपंचमीच्या दिवशी ब्रह्माजींनी जनमेजयाच्या नाग यज्ञापासून नागांचे रक्षण करण्याचे साधन सांगितले होते. या दिवशी जरतकरूचे पुत्र आस्तिक मुनी यांनीही नागांना भस्म होण्यापासून वाचवले, म्हणून नागपंचमी हा नागलोकाचा सर्वात मोठा सण मानला जातो. या दिवशी नागलोकातही सण साजरा केला जातो, असे शास्त्रात सांगितले आहे.
या दिवशी असे मंत्र आहेत ज्याचा जप केल्याने सर्पदंशाची भीती दूर होते.
भविष्य पुराणातील नाग मंत्र
‘सर्वे नागा: प्रीयन्तां मे ये केचित् पृथ्वीतले। ये च हेलिमरीचिस्था ये न्तरे दिवि संस्थिता:।। ये नदीषु महानागा ये सरस्वतिगामिन:। ये च वापीतडागेषु तेषु सर्वेषु वै नम:।।’
नागपंचमीच्या दिवशी या मंत्राने नागदेवतेचे ध्यान करावे. जर तुम्हाला या मंत्राचा जप करण्यात अडचण येत असेल तर असे म्हणा – मी पृथ्वीवर, आकाशात, स्वर्गात, सूर्याच्या किरणांमध्ये, तलावांमध्ये, वापीमध्ये, विहिरीत राहणाऱ्या सर्व सर्पांना नमस्कार करतो. या मंत्राच्या पठणासोबत नागपंचमीच्या दिवशी लिंबू आणि कडुलिंबाची पाने चावून खावीत.
या मंत्रापासून साप दूर राहतात
भविष्य पुराणातील कथेनुसार आस्तिक मुनींनी नागा वंशाचे रक्षण केले होते. प्रसन्न होऊन नागदेवांनी वरदान दिले की जो कोणी तुझे नाव घेईल किंवा जिथे तुझे नाव लिहिले जाईल तेथे साप राहणार नाही. म्हणून दररोज शक्य नसेल तर नागपंचमीच्या दिवशी राजा अस्तिचे ध्यान करताना या मंत्राचा जप करावा..मुनि राजम अस्तिक नमः”
हा नाग गायत्री मंत्र आहे. या मंत्राविषयी असे सांगितले जाते की या मंत्राचा नियमित जप केल्याने सर्पदंशाची भीती नसते. जे लोक या मंत्राचा जप करतात त्यांच्या आजूबाजूला विषारी प्राणी नसतात. जर तुम्हाला या मंत्राचा दररोज जप करता येत नसेल तर किमान नागपंचमीच्या दिवशी तरी नागदेवतेची पूजा करताना या मंत्राचा जप करावा. या मंत्रात अद्भुत शक्ती आहे असे मानले जाते.