योगाभ्यास केल्याने केवळ मन शांत होते आणि शरीर बळकट होते असे नाही तर चेहऱ्यावरील सुरकुत्या, काळे डाग त्वचेचा कोरडेपणा या सारख्या समस्या दूर करतात श्वासोच्छवासावर नियंत्रण ठेवल्याने आपल्याला दीर्घ शारीरिक आरोग्यासाठी फायदा होतो
खोल श्वास घेतल्याने हृदय गती कमी होते, मज्जासंस्थेला आराम मिळतो आणि तणाव संप्रेरकांचा सामना करण्यास मदत होते. प्राणायामामध्ये दीर्घ श्वास घेतल्याने ऑक्सिजनची पातळी वाढते आणि त्वचा डागरहित, तरुण आणि चमकदार दिसते. हे 2 प्राणायाम सुरकुत्या कमी करण्यात मदत करू शकतात. चला तर मग जाणून घेऊ या
सूर्यभेदी प्राणायाम
सूर्यभेदी प्राणायाम आपल्यातील सूर्याची उर्जा प्रवाहित करतो. हे सूर्य नाडीचे भेदक किंवा सूर्य नाडीचे चॅनेलिंग आहे, जे आपल्याला सूर्याची शक्ती प्राप्त करण्यास मदत करते. आमचा सराव शरीरातील सूर्य नाडी वाहिनी सक्रिय करतो. सूर्याचे गुण, तर्कशास्त्र, शरीराची कार्यक्षमता, सामर्थ्य या सर्व गोष्टी या अभ्यासातून प्राप्त होतात.
कसे करावे-
आरामदायी आसनात (जसे की सुखासन , अर्धपद्मासन किंवा पद्मासन) क्रॉस-पाय घालून बसा.
पाठ सरळ करा आणि डोळे बंद करा.
शरीराकडे लक्ष द्या, संतुलित रहा.
पाठीचा कणा, मान आणि पाठ एका सरळ रेषेत ठेवा .
तर्जनी आणि मधली बोटे कपाळावर ठेवा.
डाव्या नाकपुडीला इतर दोन बोटांनी बंद करा आणि उजव्या नाकपुडीतून हळूहळू श्वास सोडा.
नंतर उजव्या नाकपुडीतून आवाज काढत आतल्या बाजूने दीर्घ श्वास घ्या.
आता थोडा वेळ श्वास आत रोखून ठेवा.
त्यानंतर कोणताही आवाज न करता डाव्या नाकपुडीतून श्वास सोडावा.
अशा प्रकारे 15-20 वेळा सराव करा.
कपाल भाती प्राणायाम-
संस्कृतमध्ये 'कपाल' म्हणजे 'कवटी' आणि 'भाती' म्हणजे 'चकाकी/प्रकाश'. म्हणूनच या कपालभाती प्राणायामाला स्कल शायनिंग ब्रेथिंग टेक्निक असेही म्हणतात. कपालभाती हे सर्वात शक्तिशाली प्राणायाम तंत्रांपैकी एक आहे, जे वृद्धत्व रोखण्यास मदत करते.
कसे करावे -
कोणत्याही आरामदायी आसनावर बसा.
पाठ सरळ करा आणि डोळे बंद करा.
तळवे गुडघ्यांवर वरच्या दिशेला ठेवा.
सामान्यपणे श्वास घ्या आणि लहान, लयबद्ध आणि जोरदार श्वासोच्छवासावर लक्ष केंद्रित करा.
नाकपुड्यांमधून काही शक्ती आणि आवाजाने श्वास सोडा, जसे की नाकपुड्या साफ करण्याचा प्रयत्न करा.
नंतर श्वास घ्या, परंतु जास्त प्रयत्न किंवा सक्ती न करता.
श्वास सोडताना, पोटाचे स्नायू आकुंचन पावतात आणि नाभी मणक्याकडे खेचा.
ऍब्स आत काढण्यासाठी आणि संकुचित करण्यासाठी काही प्रयत्न करा.
नंतर, श्वास सोडताना, आकुंचन सोडा.
प्रथम संथ गतीने सराव करा.
असे आणखी काही श्वास एका लयबद्ध पद्धतीने आरामात घ्या आणि आराम करा.
2-3 वेळा पुन्हा करा.
कपालभातीच्या सरावात खोलवर जाताना, शांत, मध्यम गती आणि वेगवान या तीन पातळ्यांचा सराव खूप लक्षपूर्वक आणि काळजीपूर्वक करणे आवश्यक आहे.