अशा अनेक परिस्थिती आहेत ज्यामुळे तुमच्या फुफ्फुसांना कोणत्या ना कोणत्या प्रकारे नुकसान होऊ शकते. खाण्यापिण्याच्या सवयी आणि धुम्रपानापासून वायू प्रदूषणापर्यंत अनेक कारणांमुळे फुफ्फुसाशी संबंधित समस्यांचा धोका असतो. जेव्हा फुफ्फुसे खराब होऊ लागतात, तेव्हा सर्वप्रथम आपल्याला हळूहळू श्वास घेण्यास त्रास होऊ लागतो आणि नंतर स्थिती आणखी वाईट होते. तथापि असे काही योग आहेत ज्यांचा सराव फुफ्फुसांना होणारे नुकसान टाळण्यासाठी केला जाऊ शकतो आणि अशा काही योगास विशेषत: समाविष्ट आहेत. योगासनांचे अनेक विशेष प्रकार आहेत, जे फुफ्फुसांना निरोगी ठेवण्यासाठी खूप मदत करतात आणि या लेखात आम्ही तुम्हाला अशाच काही योगासनांबद्दल सांगणार आहोत. विशेषत: जे लोक धूम्रपान करतात किंवा जास्त प्रदूषण असलेल्या ठिकाणी राहतात त्यांच्यासाठी ही योगासने खूप फायदेशीर ठरू शकतात.
1. भुजंगासन
शरीराच्या इतर अवयवांसाठी फायदेशीर असण्यासोबतच भुजंगासन तुमच्या फुफ्फुसांसाठीही खूप फायदेशीर आहे. सूर्यनमस्काराच्या 12 आसनांपैकी सातव्या क्रमांकावर येणे सोपे आहे. फुफ्फुस मजबूत करण्यासाठी आणि फुफ्फुसांच्या नुकसानासारख्या आजारांचा धोका दूर करण्यासाठी हे खूप फायदेशीर मानले जाते. त्याची पद्धत अतिशय सोपी आहे.
सर्व प्रथम सपाट जमिनीवर चटई पसरवा.
आपल्या पोटावर झोपा आणि आपले हात आपल्या कपाळासमोर ठेवा.
तळवे चटईवर त्याच स्थितीत ठेवा आणि हळूहळू त्यांच्यावर दबाव टाकण्यास सुरुवात करा.
पाठीसोबत मान सरळ ठेवा आणि पाठ वाकवताना वरच्या दिशेने पाहण्याचा प्रयत्न करा.
जर तुम्ही पहिल्यांदाच सराव करत असाल तर तुम्हाला चांगल्या योग प्रशिक्षकाची मदत घेण्याचा सल्ला दिला जातो.
2. धनुरासन
जर आपण वाढत्या प्रदूषण आणि अनहेल्दी लाइफस्टाइलमुळे प्रभावित फुफ्फुसे निरोगी बनवायची असतील तर तुम्ही दररोज 15 मिनिटे धनुरासन योगासने करण्याची सवय लावली पाहिजे. हे आसन फुफ्फुसांना निरोगी ठेवण्यासोबतच दमा आणि ब्रॉन्कायटिससारख्या आजारांच्या लक्षणांपासूनही आराम देते. धनुरासनाचे आरोग्य फायदे मिळवण्यासाठी त्याचा योग्य सराव केला पाहिजे. हा योगाभ्यास करण्याचा योग्य मार्ग खालीलप्रमाणे आहे
सपाट जमिनीवर पोटावर झोपा आणि हात बाजूला ठेवा.
दीर्घ श्वास घेऊन, आपले गुडघे वाकवा आणि आपले पाय वर करा.
त्यानंतर श्वास सोडताना दोन्ही हातांनी घोट्याजवळचा भाग धरावा.
दोन्ही घोटे पकडून ठेवल्यानंतर गुडघे स्ट्रेच करताना वर उचला.
असे केल्याने पोटात ताण येतो आणि फुफ्फुसातील दाब निघतो.
तथापि फुफ्फुसांशी संबंधित अनेक समस्या गंभीर असू शकतात, ज्यावर शक्य तितक्या लवकर उपचार करणे आवश्यक आहे. म्हणूनच जर तुम्हाला फुफ्फुसाशी संबंधित कोणत्याही प्रकारची समस्या जाणवत असेल तर एकदा डॉक्टरांकडून नक्कीच तपासणी करा. तुम्ही तुमच्या डॉक्टरांना योगाबद्दल विचारू शकता.
अस्वीकरण (Disclaimer) : या लेखात दिलेली माहिती आणि उपाय सामान्य माहितीवर आधारित आहे. या माहितीची पूर्णता, विश्वासार्हता आणि अचूकता याबाबत वेबदुनिया कोणतीही हमी देत नाही. अधिक माहितीसाठी संबंधित तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.