Chittorgarh : चित्तौडगड शहर आपल्या प्राचीन वास्तूंमुळे, युद्धाचा वारसा आणि त्याच्या भव्य वैभवामुळे आजही आपल्या बलिदानाचा आणि पराक्रमाचा इतिहास सांगतो. पूर्वीच्या मेवाड राज्याची राजधानी चित्तौडगड ही अनेक किल्ले, बुरुज, अवशेष आणि सदाहरित कथांची भूमी आहे. राजस्थानच्या आग्नेय कोपर्‍यात वसलेले चित्तौडगड छत्री राजपूत अभिमानाच्या शिखरावर आहे. त्याच्या गौरवशाली लढाया इतिहासाच्या पानात स्मरणात आहेत. चित्तौडगड हे त्याच्या सर्वात प्रसिद्ध आकर्षणांसाठी देशभर ओळखले जाते. येथे स्थित चित्तौडगड किल्ला खूप प्रसिद्ध आहे, जो एका टेकडीवर बांधला गेला आहे आणि देशातील सर्वात मोठ्या किल्ल्यांपैकी एक आहे.
जर तुम्ही चित्तौडगडला भेट देण्यासाठी येत असाल तर तुमच्या यादीत मीरा मंदिर, काली माता मंदिर, गायमुख जलाशय आणि बस्सी वन्यजीव अभयारण्य यांसारखी इतर ठिकाणे देखील समाविष्ट करू शकता.
इतिहास Chittorgarh History
चित्तौडगड किंवा चित्रकूटचा पाया मौर्य शासक चित्रांगदा मोरी यांनी घातला. हे शहर राजस्थानच्या राजपुताना इतिहासाचा एक विशेष भाग आहे. हे शहर महाभारताच्या काळापासून ते आजपर्यंतच्या कथांसाठी लोकप्रिय आहे जे भीमतालच्या पाच पांडवांपैकी एक असलेल्या भीमताल तलावाच्या उत्पत्तीबद्दल देखील सांगते. चित्तौडगढ हे शहर राणा कुंभ, राणा संगा, महाराणा प्रताप आणि राणा रतन सिंह, राणी पद्मिनी आणि गूढ कवयित्री आणि भगवान कृष्णाची भक्त मीराबाई यांच्यासह राजपूत राजवंशांच्या शासकांसाठी ओळखले जाते. 1303 मध्ये, दिल्ली सल्तनतचा सर्वात शक्तिशाली शासक अल्लाउद्दीन खिलजी राणी पद्मिनीवर मोहित झाला होता. राणा रतनसिंगला ओलीस ठेवण्यास तो अयशस्वी ठरला तेव्हा त्याने चित्तोडच्या राज्यावर जोरदार हल्ला केला. राणा रतन सिंगला वाचवताना चित्तौडगडने आधीच 7,000 राजपूत योद्धे गमावले होते.
त्यानंतर शरणागतीशिवाय सुटका नसताना राणी पद्मिनीने सैनिक, मंत्री आणि नोकरांच्या पत्नींसह जौहर कुंडात आत्मदहन केले. जौहर कुंड हे समकालीन काळातील एक अतिशय लोकप्रिय पर्यटन आकर्षण आहे. 1572 मध्ये जेव्हा महाराणा प्रताप मेवाडवर राज्य करत होते तेव्हा चित्तौडगडला गती मिळाली. चित्तौडगड किल्ल्यामध्ये मीराबाई मंदिर देखील आहे जे मीराबाईच्या अनुयायांनी तिच्या स्मरणार्थ बांधले होते. राजस्थानातील पाली येथे एका राजपूत कुटुंबात जन्मलेल्या मीराबाई भगवान कृष्णावरील तिची भक्ती आणि त्यांचा पती म्हणून स्वीकार करण्यासारख्या सामाजिक परंपरांबद्दलच्या उदासीनतेसाठी ओळखल्या जातात. मीराबाई या भक्ती काळातील सर्वात प्रसिद्ध कवयित्री आहेत, त्या अनेक भक्ती कविता आणि भगवान कृष्णाच्या भजनासाठी देखील ओळखल्या जातात.
चित्तोडगड प्रमुख पर्यटन स्थळ Places To Visit In Chittorgarh
चित्तोडगड दुर्ग – Chittorgarh Fort
चित्तौडगडचा किल्ला ऐतिहासिकदृष्ट्या उत्तर भारतातील सर्वात महत्त्वाचा किल्ला आहे जो आज येथे अनेक शौर्य आणि बलिदानाच्या कथा घेऊन उभा आहे. चित्तौडगड किल्ला हे राजस्थानमधील पाहण्यासाठी सर्वोत्तम ठिकाणांपैकी एक आहे. खर्‍या अर्थाने हा किल्ला राजपूत संस्कृती आणि मूल्यांचे दर्शनही करतो.
विजय स्तम्भ – Vijay Stambh
विजय स्तंभाला विजय टॉवर असेही म्हणतात. हा स्तंभ चित्तोडगडच्या प्रतिकाराचा एक तुकडा आहे जो 1448 मध्ये मेवाडचा राजा राणा कुंभ याने महमूद खिलजीच्या मालवा आणि गुजरातच्या संयुक्त सैन्यावर विजय साजरा करण्यासाठी बांधला होता. विजयस्तंभ हे चित्तौडगडच्या आकर्षक वास्तूंपैकी एक आहे जे 1458 ते 1488 या काळात बांधले गेले होते. या स्तंभाची सर्वात खास गोष्ट म्हणजे तो इतका प्रचंड आणि उंच आहे की तो देशाच्या कोणत्याही भागातून दिसतो, त्यामुळे येथून संपूर्ण शहर दिसू शकते.
कीर्ति स्तम्भ – Kirti Stambh
कीर्तिस्तंभ राजस्थानच्या चित्तोडगड किल्ल्याच्या आत आहे. हा 22 मीटर उंच स्तंभ 12 व्या शतकात बांधण्यात आला होता. रावल कुमार सिंह यांच्या कारकिर्दीत जैन धर्माला प्रकाशमान करण्यासाठी हा टॉवर एका जैन व्यापारी भार्गवाला यांनी बांधला होता. जैन धर्माच्या अनेक अनुयायांकडून कीर्तिस्तंभ हे प्रमुख जैन तीर्थक्षेत्र मानले जाते.
सांवरियाजी मंदिर – Sanwariaji Temple
संवरियाजी मंदिर हे मंडाफिया, राजस्थान येथे स्थित भगवान कृष्णाला समर्पित एक प्रमुख मंदिर आहे. मंडाफिया हे चित्तोडगढ शहरापासून 40 किलोमीटर अंतरावर आहे. हे मंदिर चित्तोडगड-उदयपूर महामार्गावर येते, त्यामुळे या ठिकाणी अधिकाधिक पर्यटक आणि भाविक दर्शनासाठी येतात. हिंदू धर्मासाठी भगवान कृष्णाला समर्पित धार्मिकदृष्ट्या महत्त्वाच्या मंदिरांच्या यादीत हे मंदिर दुसऱ्या क्रमांकावर आहे.
मीरा मंदिर – Meera Temple
चित्तौडगड किल्ल्याच्या आवारात स्थित मीरा मंदिर मीरा बाई यांना समर्पित आहे जी एक राजपूत राजकुमारी होती. हे मंदिर राजपूत राजा महाराणा कुंभ याने त्याच्या कारकिर्दीत बांधले होते, त्यामुळे ते ऐतिहासिक आणि धार्मिक आकर्षण होते. जेव्हा कोणी या मंदिरात पूजेसाठी प्रवेश करतो तेव्हा येथे विलक्षण शांतता आणि आनंद अनुभवतो. या मंदिरात येऊन पर्यटक ध्यान करू शकतात, त्यांच्या ध्येयाचा विचार करू शकतात. इथे आलेल्या अनेकांना त्यांच्या आयुष्याला नवी दिशा मिळते.
इतर स्थळे
महा सती – Maha Sati
गौ मुख कुंड – Gaumukh Kund
राणा कुंभा का महल – Rana Kumbha’s Palace
कालिका माता मंदिर – Kalika Mata Temple
फतेह प्रकाश पैलेस – Fateh Prakash Palace
श्यामा मंदिर – shyam Temple
शतीस देओरी मंदिर – Sathis Deori Temple
रतन सिंह पैलेस – Ratan Singh Palace
भैंसरगढ वन्यजीव अभयारण्य – Bhainsrorgarh Wildlife Sanctuary
बस्सी वन्यजीव अभयारण्य – Bassi Wildlife Sanctuary
पद्मिनी पैलेस – Padmini Palace
चित्तौडगड पर्यटनासाठी उत्तम वेळ – Best Time To Visit Chittorgarh
चित्तौडगड हे राजस्थानचे एक प्रमुख पर्यटन शहर आहे, जर तुम्हाला या शहराला भेट द्यायला जायचे असेल तर सर्वोत्तम काळ ऑक्टोबर ते मार्च हा वर्षभरात असतो. जर तुम्ही गडावर जाणार असाल तर संध्याकाळी जा कारण संध्याकाळी वातावरण थंड असते आणि गर्दी कमी असते.
चित्तौडगड कसे पोहचाल- How To Reach Chittorgarh
चित्तोडगड शहरासाठी सर्वात जवळचे विमानतळ उदयपूरमधील डबोक विमानतळ आहे जे 70 किमी अंतरावर आहे. विमानतळावरून तुम्ही चित्तोडगडला जाण्यासाठी टॅक्सी किंवा कॅब भाड्याने घेऊ शकता आणि शहरातील सर्व पर्यटन स्थळांना भेट देऊ शकता. उदयपूरहून चित्तोडगडला रस्त्याने जाण्यासाठी तुम्हाला दीड तास लागतील.
चित्तोडगड हे राजस्थानमधील उदयपूर, जयपूर, जोधपूर इत्यादी प्रमुख शहरे आणि शेजारील राज्यांशी रस्त्याने जोडलेले आहे. चित्तोडगडला रस्त्याने प्रवास करणे हा एक चांगला पर्याय आहे. दिल्ली ते चित्तौडगड हे अंतर 566 किमी आहे जे पार करण्यासाठी 10 तास लागतात. अहमदाबादहून चित्तौडगडला जाण्यासाठी तुम्हाला 7 तासांचा प्रवास करावा लागेल.
चित्तौडगड जंक्शन चित्तौडगडला राज्यातील आणि भारतातील प्रमुख शहरांशी जोडते. हे रेल्वे स्थानक ब्रॉडगेज मार्गावर स्थित आहे आणि दक्षिण राजस्थानमधील सर्वात मोठ्या रेल्वे जंक्शनपैकी एक आहे.
