राजस्थानचा स्वतःचा एक समृद्ध इतिहास आहे, ज्यामुळे ते पर्यटकांसाठी आकर्षणाचे केंद्र बनते. येथील किल्ले आणि राजवाडे नकळत लोकांना त्यांच्याकडे आकर्षित करतात. जयपूरचा आमेर किल्ला ते जैसलमेरचा किल्ला लोकांमध्ये खूप प्रसिद्ध असला तरी त्यातल्या कुंभलगड किल्ल्याचे स्वतःचे महत्त्व आहे. कुंभलगड किल्ला हा पश्चिम भारतातील राजस्थान राज्यातील उदयपूरजवळील राजसमंद जिल्ह्यातील अरावली डोंगराच्या विस्तृत रांगेवरील मेवाड किल्ला आहे. या किल्ल्याचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्याची 36 किलोमीटर लांबीची भिंत आहे. हे राजस्थानच्या डोंगरी किल्ल्यांमध्ये समाविष्ट असलेले जागतिक वारसा स्थळ आहे. 15 व्या शतकात राणा कुंभाने बांधलेल्या या किल्ल्याच्या भिंतीला आशियातील दुसऱ्या क्रमांकाच्या भिंतीचा दर्जा आहे.
ग्रेट वॉल नाव कसे पडले -
तुम्ही चीनच्या ग्रेट वॉलबद्दल ऐकले असेल, पण कुंभलगडला भारताची ग्रेट वॉल म्हटले जाते. उदयपूरच्या 80 किमी उत्तरेस जंगलात स्थित, कुंभलगड किल्ला हा राजस्थानमधील चित्तोडगड किल्ल्यानंतरचा दुसरा सर्वात मोठा किल्ला आहे. किल्ल्याची भिंत 36 किलोमीटरच्या मोठ्या लांबीवर पसरलेली आहे आणि म्हणूनच "भारताची महान भिंत" म्हणून ओळखली जाते. अरावली पर्वतरांगेत पसरलेला कुंभलगड किल्ला हे मेवाडचे प्रसिद्ध राजे महाराणा प्रताप यांचे जन्मस्थान आहे. त्यामुळेच राजपूतांच्या हृदयात या किल्ल्याचे विशेष स्थान आहे. 2013 मध्ये, जागतिक वारसा समितीच्या 37 व्या सत्रात किल्ल्याला युनेस्को जागतिक वारसा स्थळ म्हणून घोषित करण्यात आले.
या किल्ल्याला सात मोठे दरवाजे आहेत. या भव्य किल्ल्यातील मुख्य इमारती म्हणजे बादल महाल, शिव मंदिर, वेडी मंदिर, नीलकंठ महादेव मंदिर आणि मम्मादेव मंदिर. कुंभलगड किल्ला संकुलात सुमारे 360 मंदिरे आहेत, त्यापैकी 300 जैन मंदिरे आहेत आणि उर्वरित हिंदू मंदिरे आहेत. या किल्ल्याचे एक वैशिष्ट्य म्हणजे हा भव्य किल्ला कधीच युद्धात जिंकला गेला नाही. तथापि, मुघल सैन्याने किल्ल्यातील पाणीपुरवठ्यात विष टाकून विश्वासघात करून ते एकदाच ताब्यात घेतले.
महाराणा कुंभाच्या कला आणि स्थापत्यकलेच्या आवडीचा गौरव करण्यासाठी राजस्थान पर्यटन विभागाकडून दरवर्षी किल्ल्याच्या आत तीन दिवसीय वार्षिक महोत्सव आयोजित केला जातो.
विविध नृत्य कार्यक्रम, संगीत कार्यक्रम, हेरिटेज फोर्ट वॉक, लाईट अँड साउंड शो आणि इतर उपक्रम हे या वार्षिक उत्सवाचे मुख्य आकर्षण आहेत.
कुंभलगड किल्ल्याला भेट देण्याची उत्तम वेळ-
भेट देण्याची योग्य वेळ ऑक्टोबर ते मार्च दरम्यान आहे, तुम्ही कधीही या सुंदर किल्ल्याचा आनंद घेऊ शकता.
भारतीयांसाठी प्रवेश शुल्क 15 रुपये शुल्क आहे .
कुंभलगड किल्ल्यावर कसे जायचे-
कुंभलगड किल्ला उदयपूर शहरापासून ८२ किलोमीटर अंतरावर आहे. पण इथे सहज उपलब्ध आहे. कुंबलगडला जाण्यासाठी उदयपूरहून टॅक्सी करून तुम्ही सहज किल्ल्यावर पोहोचू शकता.
विमानतळापासून महाराणा प्रताप विमानतळ कुंबलगड किल्ल्याजवळ आहे, ज्याचे अंतर कुंबलगड किल्ल्यापासून 103 किमी आहे.