Career In Computer Networking: आज तंत्रज्ञानाचे क्षेत्र ज्या प्रकारे सतत विकसित होत आहे, लोकांची जीवनशैली पूर्णपणे बदलली आहे. प्रत्येक प्रकारची माहिती एका क्लिकवर लोकांपर्यंत पोहोचते. यामध्ये सर्वात महत्त्वाची भूमिका असते ती कॉम्प्युटर नेटवर्किंगची. त्यामुळेच आजच्या काळात हे क्षेत्र तरुणांसाठी सर्वोत्तम करिअर पर्याय ठरत आहे. या क्षेत्रातील तज्ज्ञ आजच्या काळात आयटी कंपन्यांचा कणा आहेत. आयटी कंपन्यांमध्ये स्टोरेज एरिया नेटवर्कमध्ये अशा तरुणांना मोठ्या प्रमाणात मागणी आहे.हे एक असे क्षेत्र आहे ज्यात प्राविण्य मिळवल्यानंतर नोकरीसाठी जास्त वेळ थांबावे लागत नाही.
कॉम्प्युटर नेटवर्किंग काय आहे
आम्ही सर्व संगणक एकमेकांशी जोडण्यासाठी नेटवर्किंग म्हणतो, ज्यामध्ये इंटरनेट समाविष्ट आहे. याद्वारे कॉम्प्युटर माहितीची देवाणघेवाण करतात. आज नेटवर्किंगच्या माध्यमातून एकाच ठिकाणी बसून माहिती मिळवण्याव्यतिरिक्त तुम्ही लोकांशी संवाद साधू शकता आणि ऑफिस, बँक, पेमेंट, संगीत, व्हिडिओ, गेमिंग अशी सर्व कामे करू शकता. हे सर्व नेटवर्किंगशिवाय शक्य नाही. आजच्या काळात मोठ्या कॉर्पोरेट कंपन्या नेटवर्किंगच्या मदतीने लाखो रुपयांची बचत करत आहेत. एवढेच नव्हे तर कॉम्प्युटर नेटवर्किंगमुळे शिपिंग आणि प्रवासावरील अवलंबित्व कमी झाले आहे.
अभ्यासक्रम आणि पात्रता-
जर तुम्हाला नेटवर्किंग क्षेत्रात करिअर करायचे असेल तर 12वी व्यतिरिक्त तुम्ही पदवीनंतर हा कोर्स देखील करू शकता. बारावीत कोणता विषय असला तरी फरक पडत नाही, पण बारावीच्या विद्यार्थ्यांना एक ते दोन महिन्यांचा फाऊंडेशन कोर्स दिला जातो. ज्यामध्ये ते तंत्रज्ञानाची ओळख करून घेतात आणि नंतर पुढील अभ्यास करतात. टेक किंवा कॉम्प्युटर हार्डवेअर, नेटवर्किंगचे विद्यार्थीही प्रशिक्षण घेऊ शकतात, जेणेकरून ते कंपन्यांच्या मागणीनुसार राहू शकतील. स्टोरेज एरिया नेटवर्क म्हणजेच SAN. हे एक हाय-स्पीड नेटवर्क किंवा सब-नेटवर्क आहे, जे एकाधिक सर्व्हरसाठी स्टोरेज डिव्हाइसेसच्या सामायिक पूलला एकमेकांशी जोडते.
बहुतेक विद्यापीठे संगणक नेटवर्किंगसाठी पदवी कार्यक्रम देत आहेत. हे पदवी अभ्यासक्रम म्हणजे कॉम्प्युटर विज्ञान, इलेक्ट्रिकल आणि संगणक विज्ञान, माहिती प्रणाली, कम्युनिकेशन सायन्स, दूरसंचार- दूरसंचार व्यवस्थापन, दूरसंचार इ. काही संस्था फक्त नेटवर्किंगवर लक्ष केंद्रित करून अल्प-मुदतीचे कार्यक्रम चालवत आहेत, तेथून डिप्लोमा किंवा प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम करता येतो.
करिअरसाठी खूप चांगले आहे . यामध्ये तुम्ही नेटवर्कचे विश्लेषण, इन्स्टॉलेशन आणि कॉन्फिगरेशनसह नेटवर्क परफॉर्मन्स मॉनिटरिंग, ट्रबलशूटिंग आणि नेटवर्क स्क्रुटिनीची जबाबदारीही पार पाडू शकता. ऑपरेटिंग सिस्टीम्सचे कॉन्फिगरेशन, नेटवर्क अडॅप्टर आणि राउटर, स्विचेस, फायरबॉल्स, थर्ड पार्टी टूल्सचे मूल्यांकन हे देखील त्यांच्या कार्य प्रोफाइलचा भाग आहेत.
नेटवर्क अभियंता
या कार्य प्रोफाइलचे कार्य देखील नेटवर्क प्रशासकासारखेच आहे. तथापि, फर्म्समध्ये प्रशासक दैनंदिन नेटवर्क व्यवस्थापनाची देखरेख करतात, तर अभियंते देखील सिस्टम अपग्रेड, विक्रेता उत्पादनांचे मूल्यांकन आणि सुरक्षा चाचणी इ.
नेटवर्क प्रोग्रामर
तुम्हाला या वर्क प्रोफाइलवर सॉफ्टवेअर प्रोग्रॅमचे काम करावे लागेल. जे नंतर नेटवर्क विश्लेषणामध्ये वापरले जाते. असे व्यावसायिक, तृतीय पक्ष उत्पादनांचे मूल्यांकन करण्याव्यतिरिक्त, नेटवर्क वातावरणाला नवीन सॉफ्टवेअर तंत्रज्ञानामध्ये अपग्रेड करण्यासाठी देखील जबाबदार असतात.
यामध्ये तुमचे काम पर्यवेक्षणाशी संबंधित असेल. प्रशासक, अभियंते, तंत्रज्ञ आणि प्रोग्रामर यांच्या कामावर देखरेख ठेवण्याव्यतिरिक्त, व्यवस्थापक नियोजन आणि धोरण यावर देखील काम करतात.
नेटवर्क टेक्निशियन
या क्षेत्रात, तुम्हाला हार्डवेअर आणि सॉफ्टवेअर उत्पादनांचे सेटअप, समस्यानिवारण आणि दुरुस्तीशी संबंधित काम करावे लागेल. तसेच, सेवा तंत्रज्ञांना त्याच्या कर्तव्यासंदर्भात ग्राहकाला भेट द्यावी लागते. हे व्यावसायिक जवळपास सर्व प्रकारची कामे करतात.
या क्षेत्रातील तुमचा पगार तुमच्या संस्थेवर आणि कार्य प्रोफाइलवर अवलंबून असतो. मात्र, कोर्स केल्यानंतर तुम्हाला महिन्याला 20 ते 30 हजार रुपये पगार सहज मिळू शकतो. दुसरीकडे, जर तुम्ही डिप्लोमा केला असेल, तर तुम्हाला सुरुवातीला 12 ते 15 हजार रुपये मासिक सहज मिळू शकतात.
अभ्यासक्रमासाठी सर्वोत्तम संस्था
* दिल्ली विद्यापीठ, नवी दिल्ली
* शारदा विद्यापीठ, ग्रेटर नोएडा
* जामिया मिलिया इस्लामिया, दिल्ली
* ऑल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट स्टडीज, चेन्नई
* आंध्र विद्यापीठ अभियांत्रिकी महाविद्यालय, आंध्र प्रदेश
*स्कूल ऑफ मीडिया आणि कम्युनिकेशन, पाँडिचेरी विद्यापीठ