Types of Hells लोक सहसा स्वर्ग आणि नरक, विशेषतः नरकाबद्दल उत्सुक असतात. नरकाची भीती अनेकांना चांगली कृत्ये करण्यास प्रवृत्त करते. म्हणूनच धर्मग्रंथात नरकाचे वर्णन अशा प्रकारे करण्यात आले आहे की मनुष्याने आपल्या कर्माचा एकदा विचार केला पाहिजे. चला तर मग जाणून घेऊया शास्त्रानुसार नरक कुठे आहे, त्याचे किती प्रकार आहेत आणि कोणत्या कर्मामुळे कोणता नरक भोगावा लागतो.
हिंदू धर्मात गरुड पुराण आणि कठोपनिषद नरकाचे वर्णन करतात. नरकाचे वर्णन पृथ्वीच्या खाली असलेल्या ठिकाणी केले जाते जेथे पापी आत्मे टाकले जातात. स्वर्ग हा कैलास पर्वताच्या वर मानला जातो, तर नर्क पृथ्वीच्या खाली म्हणजेच पाताळाच्या खाली मानला जातो. उर्ध्व लोक म्हणजे वरचे जग म्हणजे स्वर्ग आणि अध्लोक म्हणजे खालचे जग म्हणजे नरक. मध्यवर्ती जगात आपले विश्व आहे.
गरुड पुराण हे भगवान विष्णू आणि त्यांचे वाहन गरुड यांच्यातील संवादावर आधारित आहे ज्यामध्ये ते भगवान विष्णूला मृत्यूनंतरची अवस्था, यमलोकाचा प्रवास, नरक, प्रजाती आणि पापी लोकांची दुर्दशा यांच्याशी संबंधित अनेक रहस्यमय प्रश्न विचारतात. या पुराणात असे सांगितले आहे की यमलोकात चौराष्ट लाख नरक आहेत, त्यापैकी 21 नरक मुख्य आहेत. काही ठिकाणी नरकाच्या 36 प्रमुखांचा उल्लेख केला आहे. चला जाणून घेऊया काही खास नरकांविषयी आणि तेथे कोणते पाप करणारे लोक जातात -
महाविची – महाविची नावाचा नरक रक्ताने भरलेला असून हिऱ्यासारखे काटे आहेत. यामध्ये जीवांना या काट्यांमध्ये भरून लाकूड दिले जाते. गाय मारल्याबद्दल करिनाच्या आत्म्याला या नरकात शिक्षा होते, असे म्हटले जाते.
मंजूस - या नरकात जो निरपराधांना बांधतो त्याला शिक्षा होते. हा नरक जळत्या दांड्यांनी बनलेला आहे ज्यामध्ये दोषी आत्म्याचा आत्मा टाकला जातो आणि जाळला जातो.
कुंभी पाक - ही नरकभूमी गरम वाळू आणि अंगाराने बनलेली आहे. या नरकात एखाद्याची जमीन बळकावल्याबद्दल किंवा ब्राह्मणांना मारल्याबद्दल आत्म्यांना शिक्षा दिली जाते.
राउरव - ज्या व्यक्तीने आयुष्यभर खोटे बोलले आणि खोटे विधान केले, त्याचा आत्मा मृत्यूनंतर या नरकात अडकतो ज्याला खीळ ठोकली जाते.
अपमान - या नरकात धार्मिक लोकांचा छळ करणाऱ्या लोकांना शिक्षा दिली जाते. हा नरक मलमूत्राने भरलेला आहे आणि गुन्हेगाराला उलटे फेकले जाते.
विल्पाका - या नरकात ज्या ब्राह्मणांनी आयुष्यात दारू प्यायली आहे त्यांना इथे आगीत टाकले जाते.
महाप्रभा - हा नरक खूप उंच आहे, त्यात एक मोठा काटा आहे, जो संशयाचे बीज पेरून पती-पत्नी वेगळे करतो, त्याला इथेच नरकात टाकले जाते आणि काट्याने कापले जाते.
जयंती - या नरकात एक मोठा खडक आहे, ज्याचे जीवनात इतर स्त्रियांशी अनैतिक संबंध आहेत तो या खडकाखाली चिरडला जातो.
महारौव - शेत, बागा, गावे, घरे इत्यादींना आग लावणारे युगानुयुगे या नरकात जळत राहतात.
तामिस्त्र - या नरकात यमदूत चोरीसारखे अपराध करणाऱ्या व्यक्तीच्या आत्म्याला भयंकर शस्त्रांनी शिक्षा करतो.
असिपत्र - या जंगलाची पाने तलवारींसारखी आहेत, जो मित्राचा विश्वासघात करतो त्याला या नरकात टाकले जाते, जिथे वर्षानुवर्षे या जंगलाची पाने तोडल्यानंतर जीवन दयनीय आहे.
शाल्मली - हा नरक जळत्या काट्याने भरलेला आहे. या नरकात स्त्रियांना जळत्या गोगलगायीच्या झाडाला मिठी मारावी लागते ज्यामुळे विषमलिंगी लोकांशी संभोग होतो. येथे परकीय स्त्रियांशी संबंध ठेवणारे आणि वाईट नजरे असणार्‍यांचे दूत डोळे उघडतात.
कडमल – जी व्यक्ती आयुष्यभर पंचयज्ञ करत नाही त्याला विष्ठा, मूत्र आणि रक्ताने भरलेल्या नरकात टाकले जाते.
कानकोळ - हे जंत आणि पू यांनी भरलेले नरक जे इतरांना न देता एकटेच गोड खातात त्यांच्यावर फेकले जाते.
महावत – हा नरक मदतनीस आणि कीटकांनी भरलेला आहे आणि या नरकात अशा लोकांना शिक्षा दिली जाते जे आपल्या बापाच्या मुलींना विकतात.
कर्मभालुका - हा नरक उष्ण वाळू, अंगार आणि काटे यांनी भरलेल्या विहिरीसारखा आहे, जिथे पापी व्यक्तीला दहा वर्षे भोगावे लागतात.
तिळपाक - जे लोक इतरांना नाराज करतात त्यांना या नरकात टाकले जाते, येथे त्यांना तिळापासून तेल काढले जाते तशी शिक्षा दिली जाते.
महाभीम - हा नरक कुजलेल्या मांस आणि रक्ताने भरलेला आहे आणि जे लोक त्यांच्या हयातीत मांस, मद्य आणि अभक्ष्य पदार्थांचे सेवन करतात त्यांना येथे शिक्षा आहे.
वज्रपत - या नरकात अशा लोकांना शिक्षा दिली जाते ज्यांनी प्राण्यांवर अत्याचार केले आणि त्यामुळे निष्पाप प्राण्यांची हत्या केली.
तेल पाक - या नरकात निर्वासितांना मदत न करणाऱ्यांना तेलाच्या भांड्यात शिजवले जाते.
निरुच्छवा – नरकात अंधार आहे, इथे हवा नाही. धर्मादाय कामात व्यत्यय आणणाऱ्यांना हाकलून दिले जाते.
अंग्रोमपचाय - हा नरक अंगाराने भरलेला आहे, दान देण्याचे वचन देऊनही दान नाकारणारे लोक येथे जाळले जातात.
महापायी – हा नरक सर्व प्रकारच्या घाणांनी भरलेला आहे. इथे खोटे बोलणाऱ्याला तोंडघशी पाडले जाते.
महाज्वल – या नरकात सर्वत्र अग्नी आहे, नेहमी पापात राहणारे लोक त्यात जळतात.
गुडपॅक - या नरकात आजूबाजूला गरम गोल विहिरी आहेत, जे लोक क्रॉस ब्रीड पसरवतात त्यांना या नरकात शिक्षा दिली जाते.
वधस्तंभ - या नरकात धारदार आरे आहेत आणि या नरकात अशा लोकांना शिक्षा दिली जाते ज्यांनी चुकीच्या लोकांशी संगती करून जीवनात अनेक पाप केले आहेत.
क्षुर्धर - हा नरक धारदार गोळ्यांनी भरलेला आहे, येथे ब्राह्मणांची जमीन बळकावणारे कापले जातात.
अंबरीष - इथे प्रलयकारी आगीप्रमाणे जळत आहे, जे सोने चोरतात ते या आगीत जळतात.
वज्रकुठार - हा नरक विजांनी भरलेला आहे, झाडे तोडणाऱ्या लोकांना येथे बराच काळ विजांनी मारले जाते.
परितापा - हा नरकही आगीने भरलेला आहे आणि इथे ज्यांनी इतरांना विष दिले किंवा मध चोरला त्यांना शिक्षा दिली जाते.
कलसूत्र – हा नरक वज्रासारख्या धाग्यांनी बनलेला आहे आणि इथे दुसऱ्याचे शेत उद्ध्वस्त करणाऱ्या लोकांना शिक्षा दिली जाते.
कश्मल – हा नरक नाका-तोंडाने घाण भरलेला आहे आणि ज्यांना मांसाहाराची आवड आहे त्यांना या नरकात टाकले जाते.
उगंध - या नरकात लाळ, मूत्र आणि इतर अशुद्धी असतात, जे लोक त्यांच्या पालकांना दान करत नाहीत त्यांना येथे आणले जाते.
दुर्धर - हा नरक विंचूंनी भरलेला आहे, पैसे घेणारे आणि पैसे घेणारे या नरकात पाठवले जातात.
वज्रमहापीड - येथे यमदूत विजांच्या कडकडाटाने लोकांना त्रास देतात, येथे अशा लोकांना शिक्षा दिली जाते ज्यांनी कधीही चांगले काम केले नाही. इतरांना मारण्यात गुंतलेल्या लोकांना येथे जाळले जाते आणि चाबकाने छळले जाते.
सुकारमुखम् - जे राज्यकर्ते इतरांना आपल्या हातातील बाहुले समजून त्यांच्याशी क्रूरपणे वागतात, त्यांच्या आत्म्याला या नरकात आणून चिरडले जाते.