Chanakya Niti: आचार्य चाणक्य हे केवळ भारताचेच नव्हे तर जगाचे पहिले महान अर्थशास्त्रज्ञ आणि तत्त्वज्ञ होते. आचार्य चाणक्य यांनी अर्थशास्त्र, राजकारण, मुत्सद्देगिरी याशिवाय व्यावहारिक जीवनातील अनेक गोष्टी सांगितल्या आहेत. त्यांचे शब्द आणि धोरणे आजही माणसाच्या कठीण काळात खूप उपयुक्त ठरतात.
आचार्य चाणक्य यांची गूढ चर्चा आणि धोरणे आजच्या समाजासाठीही खूप उपयुक्त आहेत. चाणक्याने आपल्या धोरणांमध्ये वृद्ध आणि लहान मुलांना काही ना काही धडे दिले आहेत. ज्याचे पालन केल्याने मनुष्य आपले जीवन सुधारू शकतो. आज आम्ही तुम्हाला चाणक्याच्या त्या रहस्यमय गोष्टी सांगणार आहोत, ज्याचे पालन करून तुम्हीही तुमचे घर सुख-समृद्धीने भरू शकता.
चाणक्याची धोरणे कठोर असली तरी जीवनातील सत्ये त्यात दडलेली आहेत. चाणक्य नीतीनुसार, पुरुषासोबतच स्त्री पक्षानेही लग्नाबाबत सतर्क राहावे आणि बराच चर्चेनंतरच अंतिम निर्णय घ्यावा.
लग्नाबद्दल चाणक्याच्या मोठ्या गोष्टी (Chankya Niti About Marriage)
आचार्य चाणक्य यांनी त्यांच्या चाणक्य नीती या ग्रंथाच्या पहिल्या अध्यायाच्या 14 व्या श्लोकात लिहिले आहे की, ज्ञानी माणसाने कुलीन कुटुंबात जन्मलेल्या कुरूप मुलीशीही लग्न करावे, परंतु नीच कुटुंबात जन्मलेल्या सुंदर मुलीशी लग्न करू नये. असो, लग्न स्वत:च्याच कुळात व्हावे.
आचार्य चाणक्य म्हणतात की लग्नासाठी सुंदर मुलगी पाहण्यासाठी लोक मुलीच्या आणि तिच्या कुटुंबातील गुणांकडे दुर्लक्ष करतात. अशा मुलीशी लग्न करणं केव्हाही क्लेशदायक असतं, कारण नीच कुटुंबातल्या मुलीची संस्कृतीही खालावली असेल. त्याची विचार करण्याची, बोलण्याची किंवा उठण्याची आणि बसण्याची पातळीही कमी असेल. उच्च आणि श्रेष्ठ कुळातील मुलीचे वर्तन तिच्या कुळानुसारच असेल, जरी ती मुलगी कुरूप आणि सौंदर्यहीन असली तरीही.
आचार्य चाणक्य (चाणक्य नीति) नुसार, उच्च कुटुंबातील मुलगी तिच्या कृतीने तिच्या कुटुंबाची प्रतिष्ठा वाढवते, तर निम्न कुटुंबातील मुलगी तिच्या वागण्याने कुटुंबाची प्रतिष्ठा कमी करते. असो, स्वतःच्या सारख्या कुळात लग्न करणे केव्हाही योग्य आहे, स्वतःच्या पेक्षा कनिष्ठ कुळात नाही. येथे 'कुल' म्हणजे संपत्ती नसून कुटुंबाचे चारित्र्य.
चाणक्य नीतीच्या पहिल्या अध्यायातील 16 व्या श्लोकानुसार विषामध्येही अमृत असेल तर ते घेणे चांगले. जरी अपवित्र आणि अपवित्र वस्तूंमध्ये सोने किंवा मौल्यवान वस्तू पडल्या असतील तर ते देखील उचलण्यास पात्र आहे. नीच माणसाकडे एखादे चांगले ज्ञान, कला किंवा गुणवत्ता असेल तर ती शिकण्यात काही गैर नाही. तसेच दुष्ट कुळात चांगल्या गुणांनी जन्मलेल्या स्त्रीला रत्न म्हणून स्वीकारले पाहिजे.
या श्लोकात आचार्य गुण आत्मसात करण्याविषयी बोलत आहेत. जर एखाद्या नीच माणसाकडे काही चांगले गुण किंवा ज्ञान असेल तर ते ज्ञान त्याच्याकडून शिकले पाहिजे, म्हणजे त्या व्यक्तीने नेहमीच चांगले गुण आणि कला शिकण्याची संधी मिळवण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे जिथून त्याला एखादी चांगली गोष्ट मिळते ती हाताबाहेर जाऊ देऊ नका. विषामध्ये अमृत आणि मलिनतेमध्ये झोपणे म्हणजे नीच लोकांचे सद्गुण धारण करणे.
तर दुसर्‍या एका श्लोकात आचार्य चाणक्य (चाणक्य नीति) यांनी लिहिले आहे की पुरुषांच्या तुलनेत स्त्रियांचा आहार म्हणजे आहार दुप्पट, बुद्धी चौपट, धैर्य सहा पट आणि सेक्स आठ पट आहे. आचार्यांनी या श्लोकातून स्त्रीची अनेक वैशिष्ट्ये उलगडून दाखवली आहेत. या स्त्रीच्या अशा बाजू आहेत, ज्यावर लोकांची नजर सहसा जात नाही.
Edited by : Smita Joshi