Chanakya Niti For Health: आचार्य चाणक्य एक कुशल राजकारणी, हुशार मुत्सद्दी, चर्चाचे अर्थशास्त्रज्ञ म्हणून परिचित झाले. त्यांची सांगितलेली तत्त्वे आणि धोरणे आजही संबंधित आहेत. कोरोना व्हायरसच्या दुसऱ्या लाटेत (Coronavirus second wave), जेव्हा आरोग्य सर्वात महत्त्वाचे आणि प्राधान्य बनले आहे, तर मग योग्य आहार आणि योग्य औषधाचा वापर करणे सर्वात महत्त्वाचे आहे जेणेकरून ती व्यक्ती निरोगी राहू शकेल. आचार्य चाणक्य यांनी अनेक दोहांद्वारे निरोगी आयुष्य जगण्यासाठी खाण्याच्या काही महत्त्वाच्या सवयींबद्दल सांगितले आहे. आचार्य चाणक्याच्या आयुष्यातली धोरणे घेऊन एखादी व्यक्ती निरोगी आणि आनंदी आयुष्य जगू शकते. चाणक्य धोरणाच्या या महत्त्वाच्या गोष्टी जाणून घेऊया-
गुरच औषधि सुखन में भोजन कहो प्रमान ।
चक्षु इंद्रिय सब अंश में, शिर प्रधान भी जान॥
चाणक्य धोरणात आचार्य चाणक्य यांनी गुरचा अर्थात गिलोयला सर्वोत्तम औषध मानला आहे. ते म्हणाले की डोळे हे सर्व इंद्रियांमध्ये सर्वात महत्त्वाचे असतात आणि मेंदू सर्वात प्रमुख आहे. या प्रकरणात, डोळ्यांची विशेष काळजी घेतली पाहिजे आणि नेहमीच चांगल्या विचारांचा विचार केला पाहिजे आणि तणावमुक्त रहावे जेणेकरून मेंदू निरोगी राहील.
-चूर्ण दश गुणो अन्न ते, ता दश गुण पय जान ।
-पय से अठगुण मांस ते तेहि दशगुण घृत मान ॥
आचार्य चाणक्य यांनी चाणक्य धोरणात या दोहांच्या माध्यमातून सांगितले आहे की तृणधान्यापेक्षा दहापट पौष्टिक वाटलेले धान्य आहे. वाटलेल्या अन्नापेक्षा दहापट पौष्टिक दूध असते. दुधापेक्षा आठ वेळा पौष्टिक मांस आणि मांसापासून दहापट पौष्टिक तूप आहे.
-वारि अजीरण औषधी, जीरण में बलवान ।
-भोजन के संग अमृत है, भोजनान्त विषपान ॥
आचार्य चाणक्य यांनी चाणक्य धोरणात या दोहांच्या माध्यमातून सांगितले आहे की पाणी नेहमी जेवण करण्याच्या काही वेळानंतरच प्यावे. मध्ये पाणी पिण्याने ते विषासारखे फळ देते. अन्न पचल्यानंतर पाणी पिणे शरीरासाठी अमृत समान आहे.
