अहंकार किंवा गर्व हा माणसाचा सर्वात मोठा शत्रू आहे, अहंकार नावाचा हा घातक आजार आजचा नाही तर शतकानुशतके जुना आहे. भूतकाळातही अनेक बलाढ्य लोकांनी आपली सत्ता, दर्जा, रंग, रूप, नियम इत्यादींचा अभिमान बाळगला आहे, परंतु अहंकार काहीही असला तरी तो फार काळ टिकू शकला नाही आणि त्याचा परिणाम असा झाला आहे. गर्विष्ठ व्यक्तीचा नाश. आज आम्ही तुम्हाला अशाच एका पौराणिक कथेबद्दल सांगणार आहोत ज्यामध्ये अहंकारामुळे होणाऱ्या विनाशाचा पुरावा सापडतो. एके काळी, भगवान श्रीहरींचे अत्यंत प्रेमळ असलेले आणि देवांचे ऋषी म्हणणारे नारदजी त्यांच्या मेघवाहनावर बसून तीर्थयात्रेला निघाले, ते भगवान श्रीहरींचे नामस्मरण करीत होते, तेव्हाच त्यांना वाटले की त्यांच्या मार्गात काहीतरी अडथळा आला आहे, जेव्हा ते ध्यानातून मुक्त झाले आणि त्यांचे डोळे उघडले तेव्हा त्यांना समोर एक मोठा पर्वत दिसला.
जेव्हा नारदजी आणि मेरु पर्वत समोरासमोर आले.
पंडित इंद्रमणी घनश्याल यांच्या म्हणण्यानुसार, नारद मुनींनी त्या पर्वताला प्रणाम केला आणि त्यांना मार्ग विचारला, खरं तर तो मेरू पर्वत होता, त्यांनी नारदजींचे उद्दामपणे ऐकले आणि उत्तर दिले, “मी फक्त खास लोकांनाच मार्ग देतो, बाकीचे लोकांचे मार्ग बदलतात." नारदजींना हे प्रकरण फारच विचित्र वाटले, पण ते विनम्र स्वरात म्हणाले, "हे पर्वत श्रेष्ठ! तुम्हाला माहिती आहे की मी नेहमी दुसऱ्या मार्गाने प्रवास करतो, परंतु आज वेळेची कमतरता आहे, म्हणून कृपया मला मार्ग द्या.
मेरुचा अभिमान वाढतच गेला
उद्धटपणाच्या प्रभावाखाली मेरू आपल्या मुद्द्यावर ठाम राहिला आणि म्हणाला, "तुला एवढी घाई असेल तर तू माझ्याभोवती फिरू शकतोस". नारदजींना परिभ्रमणाची चर्चा अपमानास्पद वाटली आणि त्यांनी मेरूला धडा शिकवण्याचा निर्णय घेतला, ते म्हणाले, “हे पर्वतराजा! देवराज इंद्राच्या सांगण्यावरून मला मार्ग द्याल का…? यावर स्तब्ध होऊन मेरू म्हणाला, "मी देवराजाला ओळखत नाही, तर मी मार्ग सोडणार नाही". नारदजी म्हणाले, "ब्रह्माजींच्या सांगण्यावरून मला मार्ग द्याल का...?" या वादामुळे संतप्त होऊन मेरू पर्वत ओरडला, "मी म्हणालो, कोणी काहीही बोलले तरी मी तुला मार्ग देणार नाही".
नारदजींनी मेरूला धडा शिकवला.
यावर नारदजींना समजले की आता योग्य संधी आली आहे आणि हसत हसत म्हणाले, "पवनदेवाच्या विनंतीवरूनही मला मार्ग देणार नाहीस का...?" तेव्हा मेरु रागाने ओरडून म्हणाला, "होय, मी तुम्हाला मार्ग देणार नाही, जरी त्याने सांगितले तरी..." हे ऐकून नारदजी मोठ्याने हसले आणि त्यांचे हसणे ऐकून मेरूला आपली चूक समजली कारण पवनदेव हा राजा आहे. पर्वत आणि स्वतःच्या राजाच्या विरुद्ध. ते सोडणे ही मेरुची चूक होती, परंतु अहंकारामुळे तो अजूनही आपल्या जिद्दीवर ठाम राहिला, आपली चूक मान्य केली नाही.
उद्धटपणामुळे मेरूचा अंत झाला
तेथून नारदजी थेट पवनदेव यांच्याकडे गेले आणि त्यांना संपूर्ण कथा सांगितली, जे ऐकून पवनदेव खूप क्रोधित झाले आणि त्यांनी मेरूला शिक्षा करण्याचा निर्णय घेतला आणि तो पूर्ण वेगाने वाहू लागला. मेरूने आपली पूर्ण ताकद दाखवली पण तो वायू देवासमोर फार काळ टिकू शकला नाही आणि त्याचे मस्तक कापून पृथ्वीवर पडले आणि याबरोबर त्याचा अभिमानही तुटला.