Sanitary Napkin दिल्लीस्थित एका एनजीओने केलेल्या अभ्यासानुसार, भारतात विकल्या जाणार्‍या लोकप्रिय सॅनिटरी नॅपकिनमध्ये मिसळलेल्या रसायनामुळे हृदयरोग, मधुमेह आणि अगदी कर्करोगाचा धोका असतो. 'टॉक्सिक लिंक' या स्वयंसेवी संस्थेने केलेल्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की, बाजारात उपलब्ध असलेल्या सहा अकार्बनिक आणि चार सेंद्रिय सॅनिटरी पॅड्सच्या एकूण दहा नमुन्यांमध्ये phthalates आणि volatile organic compounds आढळून आले.
सॅनिटरी पॅड्स किती धोकादायक आहेत?
या अभ्यासाचे निष्कर्ष 'मेन्स्ट्रुअल वेस्ट 2022' या शीर्षकाच्या अहवालात प्रसिद्ध करण्यात आले आहेत. ज्यामध्ये हे उघड झाले की Phthalates च्या संपर्कात आल्याने त्यांचा अंतःस्रावी व्यत्यय, हृदय आणि प्रजनन प्रणालीवर गंभीर परिणाम होतो. त्यामुळे मधुमेह, कॅन्सर यांसारख्या आरोग्याशी संबंधित विविध समस्या सुरू होतात. याव्यतिरिक्त VOCs च्या संपर्कात आल्याने मेंदूचे आजार, दमा, अपंगत्व, विशिष्ट कर्करोग आणि प्रजनन प्रणालीचे कार्य बिघडण्याचा धोका वाढतो.
या सॅनिटरी नॅपकिन्समध्ये फॅथलेटचे प्रमाण जास्त असल्याचे आढळून
या अभ्यासात काही 'ऑरगॅनिक' सॅनिटरी नॅपकिन्समध्ये थैलेट्सचे प्रमाण सर्वाधिक असल्याचे आढळून आले आहे. अभ्यासानुसार सर्व प्रकारच्या सॅनिटरी नॅपकिन्स, सेंद्रिय आणि अजैविक, phthalates च्या उपस्थितीसाठी चाचणी करण्यात आली. थैलेट्स मध्ये सर्वाधिक कंसिटेंसी DIDP ची होती, जे एका प्रकाराचे phthalate आहे, जे तथाकथित ऑर्गेनिक पॅडमध्ये 19,460 मायक्रोग्रॅम/किलोग्रॅम्स होती.
संशोधनात हे समोर आले
संशोधनात एका ऑर्गेनिक आणि एका इनऑर्गेनिक नमुन्यातील phthalates चे एकत्रित प्रमाण अनुक्रमे 0.0321 आणि 0.0224 ग्रॅम असल्याचे आढळले, जे EU नियमांनुसार अनिवार्य केलेल्या उत्पादनाच्या वजनापेक्षा 0.1% जास्त आहे. त्यामुळे महिलांना अनेक शारीरिक समस्या उद्भवू शकतात. अभ्यासात असे म्हटले आहे की डिस्पोजेबल सॅनिटरी पॅड हे सध्या जगभरातील सर्वात लोकप्रिय सॅनिटरी नॅपकिन्स असल्याचे मानले जाते. अशा परिस्थितीत महिलांसाठी कोणते नॅपकिन सुरक्षित आहे आणि कोणते उत्पादन हानिकारक आहे हे जाणून घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.
सॅनिटरी पॅड बनवणाऱ्या कंपन्यांसाठी हे महत्त्वाचे नियम लागू केले जावेत-
सर्वप्रथम मासिक पाळीच्या उत्पादनांमध्ये VOCs आणि phthalates ची उपस्थिती आणि संभाव्य प्रभाव तपासण्याची शिफारस केली पाहिजे.
सरकार आणि मानक-निर्धारण संस्थांनी सॅनिटरी उत्पादनांमधील रसायनांसाठी मानके तयार केली पाहिजेत.
उत्पादकांना उत्पादनातील घटकांची यादी जाहीर करणे बंधनकारक असावे.
उत्पादक उत्पादनावरील संबंधित माहिती आणि जोखीम, इशारा यासारखे घटक हायलाइट करण्याची खात्री करण्यासाठी जबाबदार जाहिरात.
उत्पादनांमध्ये या हानिकारक रसायनांचा वापर कमी करणे किंवा काढून टाकण्यास प्रोत्साहन देण्यासाठी नियम आणि योजनांची शिफारस करणे.