रेमडेसिव्हिरसह 5 औषधे निष्प्रभ ठरली, कोरोनाच्या दुसऱ्या लाटेत लोकांना मिळत नव्हते

देशात कोरोनाची दुसरी लाट असताना सर्वत्र हाहाकार माजला होता. रेमडेसिव्हिरसारखी औषधे खरेदी करण्यासाठी लोक लाखो रुपये खर्च करण्यास तयार असताना, रेमडेसिव्हिरसह चार औषधांच्या परिणामांवर केलेल्या अभ्यासाच्या निष्कर्षांवरून असे दिसून आले आहे की त्यांचा कोरोना रुग्णांना फायदा झाला नाही.

ICMR च्या पुणे स्थित राष्ट्रीय एड्स संशोधन संस्थेने (NARI)पाच प्रमुख औषधांचा - remdesivir, hydrochloroquine (SCQ), lopinavir, ritonavir आणि interferon - च्या परिणामांचा देशभरातील 20-30 केंद्रांवर कोरोना रुग्णांवर अभ्यास केला. त्या काळात ही औषधे कोरोना रुग्णांसाठी लिहिली जात होती. ही अँटीव्हायरल औषधे आधीच अस्तित्वात होती आणि जगभरातील तज्ञांनी कोविड उपचारांसाठी त्यांचा पुनर्प्रयोग केला होता, परंतु त्यामागे कोणताही ठोस वैज्ञानिक आधार नव्हता.

'नारी'च्या मुख्य शास्त्रज्ञ डॉ. शीला गोडबोले यांनी 'हिंदुस्थान'शी संवाद साधताना सांगितले की, सुमारे एक हजार कोरोना रुग्णांवर केलेल्या अभ्यासात आम्ही या निष्कर्षाप्रत पोहोचलो की, ही औषधे रुग्णांचे प्राण वाचवण्यास सक्षम नाहीत आणि ती करू शकत नाहीत. ही औषधे घेणारे लोकही व्हेंटिलेटरवर पोहोचत होते.

कोरोनाच्या पहिल्या आणि दुसऱ्या लाटेत रेमडेसिविरसह वरील चार औषधांची प्रचंड विक्री झाली होती, त्यामुळे बाजारात मोठी मागणी होती. रेमडेसिव्हिरसह काही औषधांचा मोठ्या प्रमाणात काळाबाजारही झाला. गोडबोले म्हणाले की, ही औषधे कोविड रुग्णांना व्हेंटिलेटरवर जाण्यापासून रोखत नाहीत आणि मृत्यूपासूनही वाचवत नाहीत, परंतु तरीही ती पूर्णपणे निरुपयोगी आहेत असे म्हणणे योग्य ठरणार नाही. रेमडेसिव्हिर सारखी औषधे रोगाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात दिल्यास काही फायदा होऊ शकतो. अभ्यासातही हे दिसून आले आणि त्याचे परिणाम सरकारला कळवण्यात आले.

वास्तविक, रेमडेसिवीर हे गंभीर रुग्णांना दिले जात होते आणि तेही शेवटच्या टप्प्यात. त्याचप्रमाणे, सुरुवातीच्या टप्प्यात उर्वरित औषधांसाठी कोणताही स्पष्ट प्रोटोकॉल नव्हता. पण नंतर NARI चा अहवाल आल्यानंतर सरकारने ही औषधे कोरोना उपचाराच्या प्रोटोकॉलमधून काढून टाकली. आणि केवळ सहायक औषधे म्हणून ओळखले जाते. त्यामुळे तिसऱ्या लाटेत त्यांना बाजारात मागणी नव्हती.