नवरात्रीचे व्रत पाळल्याने माणसाला आनंद आणि वैभवासह मानसिक शांती मिळते. नवरात्रीत माँ दुर्गेच्या नऊ शक्ती रूपांची पूजा केली जाते आणि बहुतेक भक्त उपवास देखील करतात. उपवासामुळे शारीरिक, मानसिक आणि धार्मिक फायदे होतात. नवरात्रीचे नऊ दिवस उपवास करण्याची परंपरा असली तरी काही लोक पहिल्या आणि अष्टमीलाच उपवास करतात. उपवास केल्याने आईवरील श्रद्धा आणि श्रद्धा तर वाढतेच, पण आरोग्यही सुधारते. या दिवशी उपवास केल्यास अनेक पटींनी फळ मिळते आणि इच्छित परिणाम प्राप्त होतात.
मान्यतेनुसार नवरात्रीचे व्रत केल्याने शरीर, मन आणि आत्मा शुद्ध होते. उपवास ठेवण्यामागे बहुतेक धार्मिक कारणे असतात असे मानले जाते परंतु त्यामागे एक वैज्ञानिक कारण देखील आहे. चला जाणून घेऊया नवरात्रीच्या उपवासाचे काय फायदे आहेत आणि याचे शास्त्रीय कारण काय आहे…
सर्व समस्यांपासून मुक्ती मिळेल
देवीभागवत पुराणात असे म्हटले आहे की जो निःस्वार्थ भावनेने भगवान विष्णूची उपासना करतो तोच मोक्षाचा पात्र आहे. परंतु जो व्रत करून देवीची उपासना करतो त्याला स्वर्गप्राप्ती होते आणि पुढच्या जन्मी भगवंताचा भक्त म्हणून जन्म घेऊन मोक्षप्राप्ती होते. यासोबतच मनाला शांती मिळते आणि सर्व समस्यांपासून मुक्ती मिळते.
उपवास करण्यासाठी वैज्ञानिक दृष्टीकोन
नवरात्रीचे नऊ दिवस उपवास करण्यामागे केवळ धार्मिक कारण नाही, तर त्याला वैज्ञानिक दृष्टिकोनही आहे. वास्तविक, चैत्र आणि अश्विन महिन्यातील नवरात्रीमध्ये केवळ भारतातच नाही तर संपूर्ण जगाचे हवामान बदलू लागते. या दरम्यान ऋतू बदल होतो आणि हे प्राचीन काळातील ऋषीमुनींना समजले होते. त्यामुळे नवरात्रीचे नऊ दिवस उपवास केल्यास शरीरावरील हवामानातील बदलांचा प्रभाव कमी होतो.
शरीरावर सकारात्मक परिणाम
उपवास केल्याने शरीर नवीन ऋतूशी जुळवून घेते आणि शरीरात प्रतिकारशक्ती वाढते. त्यांच्या समन्वयाचा शरीरावर अनुकूल प्रभाव पडतो आणि अनेक प्रकारचे आजार टाळता येतात. नवरात्रीचे नऊ दिवस साधना करताना उपवास केल्यास अनेक सकारात्मक परिणाम दिसून येतात. त्याचा शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्याही सकारात्मक परिणाम होतो.
आयुर्वेदाने हे फायदे सांगितले आहेत
आयुर्वेदानुसार जे लोक नवरात्रीचे नऊ दिवस उपवास करतात ते इतरांपेक्षा कमी आजारी असतात कारण त्यांची प्रतिकारशक्ती वाढते आणि त्यांना आरोग्य आणि आनंद मिळतो. यासोबतच पोटाची समस्या दूर होऊन वजनही नियंत्रणात राहते. उपवासात पद्धतशीर खाण्या-पिण्यामुळे तुमचे सौंदर्य वाढते आणि त्वचेवरही फरक दिसून येतो. नवरात्रीचे व्रत केल्याने शारीरिक, मानसिक आणि आध्यात्मिक शांती मिळते आणि मानसिक तणावाच्या समस्या दूर होतात.