आदिशक्ती मां भवानीच्या नवव्या शक्तीचे नाव सिद्धिदात्री आहे. नवरात्रीच्या नवव्या दिवशी तिची पूजा केली जाते. आईचे हे रूप सर्व सिद्धी देणारे आहे. माँ सिद्धिदात्रीची उपासना केल्याने सर्व प्रकारची सिद्धी प्राप्त होते आणि सर्व ऐहिक व लोकोत्तर इच्छाही पूर्ण होतात.
आई सिद्धिदात्रीचे रूप अत्यंत दिव्य आहे. मातेचे वाहन सिंह आहे आणि देवीही कमळावर विराजमान आहे. त्याला चार हात आहेत, खालच्या उजव्या हातात चक्र, वरच्या हातात गदा, खालच्या डाव्या हातात शंख आणि वरच्या हातात कमळाचे फूल आहे. माता सिद्धिदात्री हिला देवी सरस्वतीचे रूप देखील मानले जाते. आईला जांभळा आणि लाल रंग खूप आवडतात. माता सिद्धिदात्रीच्या कृपेमुळे भगवान शिवाचे अर्धे शरीर देवीचे झाले आणि त्यांना अर्धनारीश्वर म्हटले गेले.
पूजेचे महत्त्व :
या दिवशी शास्त्रीय विधी आणि पूर्ण भक्तीभावाने साधना करणाऱ्या भक्ताला सर्व सिद्धी प्राप्त होतात. त्याची पूजा केल्याने भक्तांच्या सर्व मनोकामना पूर्ण होतात. त्यांची पूजा करून भक्तांना कीर्ती, बल, कीर्ती आणि संपत्ती प्राप्त होते. देवी भगवतीचे स्मरण, ध्यान आणि आराधना केल्याने खऱ्या परम शांततेकडे नेले जाते.
पूजेची विधी :
सर्वप्रथम कलशाची पूजा करून त्यामध्ये उपस्थित असलेल्या सर्व देवी-देवतांचे ध्यान करावे. रोळी, मोळी, कुमकुम, पुष्प चुनरी इत्यादींनी आईची भक्तिभावाने पूजा करावी. देवीला खीर, पुरी, खीर, हरभरा आणि नारळ अर्पण करा. यानंतर मातेच्या मंत्रांचा जप करावा. या दिवशी नऊ मुली आणि एका मुलाने घरी भोजन करावे. मुलींचे वय दोन वर्षांपेक्षा जास्त आणि 10 वर्षांपर्यंत असावे आणि त्यांची संख्या किमान 9 असावी.
हिमाचलचे नंदा पर्वत हे माता सिद्धिदात्रीचे प्रसिद्ध तीर्थक्षेत्र आहे. या देवीच्या कृपेने ज्याप्रमाणे भगवान शिवाला आठ सिद्धी प्राप्त झाल्या, त्याचप्रमाणे तिची पूजा केल्याने आठ सिद्धी आणि नवीन संपत्ती, बुद्धी आणि बुद्धी प्राप्त होते, असे मानले जाते.
महिषासुराच्याअत्याचाराने त्रासलेले सर्व देव जेव्हा भगवान शिव आणि भगवान विष्णूंकडे पोहोचले तेव्हा असे वर्णन आहे. तेव्हा तिथे उपस्थित असलेल्या सर्व देवतांमधून एक तेज उत्पन्न झाले आणि त्या तेजातून एक दैवी शक्ती निर्माण झाली, ज्याला माँ सिद्धिदात्री म्हणतात.