घर आणि जमिनीचे मालक रजिस्ट्रीद्वारे केले जात नाहीत, हा दस्तऐवज मालकी हक्क देतो, खरेदी करण्यापूर्वी तपासा

नवी दिल्ली. घर, दुकान किंवा जमीन यासारखी कोणतीही मालमत्ता खरेदी करण्यापूर्वी लोक सहसा फक्त रजिस्ट्री पेपर पाहतात. या डीलमध्ये त्यांची आयुष्यभराची कमाई जाते, तरीही अनेक लोक कागदपत्रे तपासण्यात दुर्लक्ष करतात.  तुम्‍हाला केवळ रजिस्‍ट्री पेपरवरून मालकी हक्क मिळत नाही, तर यासाठी आणखी एक कागदपत्र आवश्‍यक आहे.

फक्त रजिस्ट्री करून मालमत्ता तुमचीच होईल असे तुम्हाला वाटत असेल तर तुम्ही गैरसमजात आहात. भविष्यात कोणत्याही प्रकारचा त्रास टाळण्यासाठी, आपण त्याचे उत्परिवर्तन (म्यूटेशन )तपासणे  आवश्यक आहे. तुम्हाला हे देखील माहित असले पाहिजे की केवळ विक्री करारामुळे  नामांतरण होत नाही.

नामांतरण केल्याशिवाय मालमत्ता तुमच्या नावावर होत  नाही

विक्री करार आणि उत्परिवर्तन या दोन भिन्न गोष्टी आहेत. सामान्यतः लोक विक्री आणि रूपांतरण समान मानतात. रजिस्ट्री झाली असून मालमत्ता त्यांच्या नावावर झाली आहे, असे मानले जात असताना हे योग्य नाही. जोपर्यंत कोणत्याही मालमत्तेचे नाव हस्तांतरित होत नाही, तोपर्यंत कोणतीही व्यक्ती रजिस्ट्री करून घेतली असली तरीही ती स्वतःची मानू शकत नाही. तरीही मालमत्ता त्याची मानली जात नाही कारण नावाचे हस्तांतरण दुसऱ्या व्यक्तीकडे होते.

नामांकन कसे करावे

भारतात रिअल इस्टेटचे प्रामुख्याने तीन प्रकार आहेत. या जमिनीसोबत पहिली शेतजमीन, दुसरी निवासी जमीन, तिसरी औद्योगिक जमीन, घरे यांचाही समावेश आहे. या तिन्ही प्रकारच्या जमिनींचे वेगवेगळ्या ठिकाणी वेगवेगळ्या पद्धतीने नामांतर करण्यात आले आहे. जेव्हा जेव्हा एखादी मालमत्ता विक्री कराराद्वारे खरेदी केली जाते किंवा इतर कोणत्याही मार्गाने संपादन केली जाते तेव्हा त्या कागदपत्रासह संबंधित कार्यालयात हजर राहून मालमत्तेचे नाव हस्तांतरित करावे.

संपूर्ण माहिती कुठे मिळते  

जी जमीन शेतजमीन म्हणून नोंदवली जाते, अशा जमिनीचे नाव त्या पटवारी हलक्यातील पटवारी बदलतात. निवासी जमिनीचे नाव कसे बदलावे. निवासी जमिनीशी संबंधित सर्व कागदपत्रांची नोंद त्या भागातील गावाच्या बाबतीत महानगरपालिका, नगरपालिका, नगरपरिषद किंवा ग्रामपंचायतीकडे असते. दुसरीकडे प्रत्येक जिल्ह्यात असलेल्या औद्योगिक विकास केंद्रासमोर औद्योगिक जमिनीची नोंद ठेवली जाते, अशा औद्योगिक विकास केंद्रात जाऊन याची तपासणी करावी.