"योग" हा शब्द स्वतः एक संपूर्ण विज्ञानासारखा आहे जो शरीर, मन, आत्मा आणि विश्वाचे एकत्रीकरण करतो. योगाचा इतिहास सुमारे 5000 वर्ष जुना आहे जो प्राचीन भारतीय तत्वज्ञानात मनाचा आणि शरीराचा अभ्यास म्हणून ओळखला जातो. योगाच्या वेगवेगळ्या शैलींमध्ये शारीरिक पवित्रा, श्वास घेण्याची तंत्रे आणि ध्यान किंवा विश्रांतीची जोड दिली जाते.
अलिकडच्या वर्षांत, योगाने शारीरिक व्यायामाचा एक प्रकार म्हणून स्वत: साठी एक जागा निर्माण केली आहे आणि आज ते जगभरात लोकप्रिय झाले आहे जे मनाने आणि शरीराच्या चांगल्या नियंत्रणास आणि कल्याणला प्रोत्साहन देते. योगाचे फायदे तर आपण निश्चित ऐकले असतील तर या लेखाच्या मदतीने आपण योगाचे तोटे यावर प्रकाश टाकण्याचा प्रयत्न करूया.
जर आपण एखाद्या प्रशिक्षित प्रशिक्षकाच्या मार्गदर्शनाखाली योग करत असाल तर ते आपल्यासाठी अत्यंत सुरक्षित आणि फायदेशीर आहे. परंतु काही परिस्थितींमध्ये ते आपल्यासाठी हानिकारक देखील असू शकते. योगाचे काही जोखीम आणि तोटे खालीलप्रमाणे आहेतः
- जर तुम्हाला योगामुळे दुखापत झाली असेल तर ती तुमच्या सततच्या अभ्यासामध्ये अडथळा ठरू शकते. परंतु योगामुळे गंभीर दुखापत फारच दुर्मिळ आहे.
- आपण गर्भवती असल्यास किंवा उच्च रक्तदाब, काचबिंदू किंवा त्वचारोगाचा रोग आणि कटिप्रदेश इत्यासारख्या वैद्यकीय समस्यांमुळे ग्रस्त असल्यास, योगासनापूर्वी डॉक्टरांशी बोला. या प्रकरणात, काही योग मुद्रा बदलण्याची किंवा टाळण्याची आवश्यकता असू शकते.
- जर आपण अलीकडेच योग शिकण्यास प्रारंभ केला असेल तर टोकाची स्थिती आणि कठीण तंत्र टाळले पाहिजे, जसे की हेडस्टँड, पद्मासन आणि जोरदार श्वास घेणे.
- आपण एखाद्या आरोग्याच्या समस्येसाठी योग करीत असल्यास, त्या समस्येसाठी पारंपारिक वैद्यकीय सेवेकडे दुर्लक्ष करू नये किंवा योगासने त्या समस्येसह बदलू नये याची विशेष काळजी घ्या.
- वेदना किंवा इतर कोणत्याही समस्येसाठी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
- योगाच्या अभ्यासामुळे शरीराचे आणि मनाचे विकास होण्यास मदत होते, जरी ती कोणत्याही औषधाचा पर्याय म्हणून वापरली जाऊ शकत नाही.
- प्रशिक्षित योग शिक्षकांच्या देखरेखीखाली योग शिकणे आणि त्याचा अभ्यास करणे आवश्यक आहे. कोणतीही वैद्यकीय स्थिती असल्यास योग डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि योगा शिक्षकाचा सल्ला घ्या.