सुरुवातीच्या काळात कोरोना विषाणूचा आजार म्हणून पाहिले जात होते. हा रोग हळूहळू पसरू लागला. डब्ल्यूएचओ (वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन) च्या वतीने हे साथीचे रोग जाहीर करण्यात आले. त्यानंतर या साथीच्यारोगापासून बचावासाठी लॉकडाऊन लावण्यात आले
एक वेळ असा आला की संपूर्ण जगात लॉकडाउन लावले गेले आणि या साथीच्या रोगाची रोकथाम करण्यासाठी डब्ल्यूएचओने कोव्हीड नियम लावले. ज्याचे काटेकोरपणे पालन केल्याचे सांगण्यात आले. पण साथीचा रोग सर्व देशभर असणे म्हणजे काय? डब्ल्यूएचओ कोणत्याही रोगाला साथीचा रोग कधी जाहीर करतो? साथीचा रोग जाहीर केल्यानंतर काय करावे? स्थानिक साथीच्या आणि पँडेमिक रोगामध्ये काय फरक आहे? चला जाणून घेऊया-
1 साथीचा रोग म्हणजे काय ?
जेव्हा एखादा रोग अस्पृश्यतेतून पसरतो तेव्हा त्याला महामारी म्हणतात. हे हळूहळू जगभर पसरते. या वर नियंत्रित करणे फार कठीण असते. कोरोना विषाणूपूर्वी चेचक, कॉलरा, प्लेग यासारख्या आजारांना देखील साथीचा रोग म्हणून घोषित केले होते. सध्या कोरोना विषाणूचा प्रसार एका व्यक्तीकडून दुसर्‍या व्यक्तीकडे होत आहे. हा विषाणू कसा पसरत आहे याबद्दल वैज्ञानिकांनी अद्याप अचूक संशोधन केले नाही. तथापि, जगभरात सतत संशोधन चालू आहे.
2 डब्ल्यूएचओ कधी साथीचा रोग जाहीर करतो?
या क्षणी साथीचा रोग जाहीर करण्यासाठी कोणतेही निश्चित प्रमाण नाही परंतु जेव्हा रोग एका ठिकाणाहून दुसर्‍या ठिकाणी पसरण्यास सुरवात होते. हळूहळू हे एका राज्यातून दुसऱ्या देशात आणि दुसऱ्या देशातून जगभरात पसरण्यास सुरवात होते, मग डब्ल्यूएचओ याला एक साथीचा रोग जाहीर करतो. एखादा रोग साथीचा रोग म्हणून घोषित करावा की नाही हे डब्ल्यूएचओ ठरवते.2009 मध्ये डब्ल्यूएचओने स्वाइन फ्लूला साथीचा रोग जाहीर केले होते.
3 साथीचा रोग आणि स्थानिक साथीच्या रोगात फरक -
दोन प्रकारचे साथीचे रोग आहेत. आजकाल जगभर पसरणाऱ्या संसर्गाला साथीचा रोग म्हणतात.वर्ष 1918 ते 1920या कालावधीत पसरलेला स्पॅनिश फ्लू एक साथीचा रोग म्हणून घोषित झाला. त्या काळात असंख्य कोटी लोक मरण पावले.
वर्ष 2014-15 मध्ये, इबोला विषाणूचा प्रसार झाला जो स्थानिक साथीचा रोग जाहीर करण्यात आला. कारण हा रोग फक्त लाइबेरिया आणि दक्षिण आफ्रिकेतील काही देशांमध्ये पसरला होता.
4 साथीचा रोग जाहीर केल्यानंतर काय करावे?
जेव्हा एखाद्या रोगाचा साथीचा रोग जाहीर केला जातो तेव्हा सरकार आणि आरोग्य यंत्रणेने सतर्क होणे आवश्यक आहे. रोगाविरुद्ध कसे लढायचे, कोणती तयारी करावी यासाठी आरोग्य यंत्रणेला जागरूक असले पाहिजे.
5 निष्कर्ष-
सध्या अस्पृश्य आजार म्हणून कोरोना विषाणूचा साथीचा रोग जगभर पसरत आहे. मार्च 2020 मध्ये डब्ल्यूएचओने याला साथीचा रोग घोषित केला होता. काळानुसार या विषाणूची लक्षणे वेगाने बदलली आहेत. जगात वेगवेगळ्या वेळी कोरोनाची लाट आली.
आतापर्यंत कोरोनाच्या दोन लाटा भारत देशात दाखल झाल्या आहेत. सप्टेंबर-ऑक्टोबर महिन्यात तिसरी लाट येण्याची शक्यता वर्तली आहे. हा रोग पूर्णपणे नष्ट होई पर्यंत प्रत्येकाला मास्क लावावा लागेल, सामाजिक अंतराचे अनुसरण करावे लागेल आणि हात धुवावे लागतील. ही साथीची रोकथाम करण्यासाठी जगभरात लसीकरण देखील सुरू झाले आहे. ज्याचे चांगले निकाल मिळत आहेत.