महर्षी वाल्मिकी यांनी रचलेल्या रामायणावर आधारित श्री रामचरितमानस (Ram charit manas) या महाकाव्याची सुंदरकांड ही पाचवी पायरी आहे. यामध्ये रामदूत, पवनपुत्र हनुमानाची महिमा सांगण्यात आली आहे, म्हणून भगवान हनुमान (Lord Hanuman) यांना सुंदरकांडचे नायक मानले जाते.
सुंदर कांड (sundar kand) चे पाठ केल्याने मनाला शांती मिळते तसेच सकारात्मक ऊर्जा वाढते. सुंदर कांड (sundar kand) चे नाव सुंदर कांड असे का आहे यामागील कारण जाणून घ्या-
जेव्हा हनुमानजी सीताजींच्या शोधात लंकेला गेले आणि लंका त्रिकुटांचल पर्वतावर स्थायिक झाली होती. त्रिकुटांचल पर्वत म्हणजे येथे 3 पर्वत होते. पहिला सुबैल पर्वत, जिथे मैदानात लढाई झाली. दुसरा नील पर्वत, जिथे राक्षसांचे राजवाडे होते. तिसर्‍या पर्वताचे नाव सुंदर पर्वत आहे, जिथे अशोक वाटिका बांधली गेली.
या बागेत हनुमानजी आणि सीताजींची भेट झाली. सर्वात महत्वाची घटना सुंदर पर्वतावरच घडल्यामुळे याला सुंदर कांड असे नाव पडले. सुंदर पर्वतावर अशोक वाटिका होती आणि याच अशोक वाटिकेत हनुमान आणि सीताजींची भेट झाली, म्हणून या कांडाचे नाव सुंदर कांड पडले. इथल्या घटनांमध्ये हनुमानजींनी खास शैली अंगीकारली असे म्हणतात.
खरे तर श्री रामचरितमानसच्या सुंदरकांडची कथा सर्वांपेक्षा वेगळी आहे. संपूर्ण श्री रामचरितमानस भगवान श्री रामाचे गुण आणि त्यांचे प्रयत्न प्रतिबिंबित करते. सुंदरकांड हा एकमेव अध्याय आहे, जो श्रीराम भक्त हनुमानाच्या विजयाची कथा आहे.
धार्मिक शास्त्रानुसार, आपण सर्वांनी सुंदरकांडचा पाठ ऐकला पाहिजे आणि वाचला पाहिजे, कारण हा ग्रंथ सर्व मनोकामना पूर्ण करतो आणि जर तुम्हाला कोणत्याही प्रकारचे संकट आले तर सुंदरकांडचा पाठ वाचून किंवा ऐकून, संकट लगेच दूर होईल. एवढेच नाही तर प्रभू श्री रामाचे परम भक्त श्री बजरंग बली यांच्या विजयाच्या घटनेमुळे आपल्याला प्रभू श्री राम, माता सीता आणि हनुमानजी यांचा आशीर्वाद मिळतो आणि आपल्या मनाला शांती मिळते.
हनुमानजी हे असे देवता मानले जातात जे लवकरच प्रसन्न होतात, त्यामुळे रोज सुंदरकांड पाठ करणाऱ्या व्यक्तीच्या जीवनातून नकारात्मक शक्ती पळून जातात आणि या पाठामुळे शक्ती, बुद्धिमत्ता, एकाग्रता, आत्मविश्वास वाढतो आणि जीवनात सकारात्मक बदल दिसून येतात. आणि आपल्या आत सकारात्मक ऊर्जेचा संचार असतो.
याशिवाय सुंदरकांड पाठाचे अनेक फायदे आहेत. विद्यार्थ्यांनी हा पाठ अवश्य केला पाहिजे, कारण यामुळे विशेष फायदा होतो. आत्मविश्वास वाढवून परीक्षेत चांगले गुण मिळवण्यास मदत होते. मानसिक त्रास, रोग, घरातील त्रास, कर्ज/कर्जमुक्ती इत्यादी अनेक समस्यांवर देखील हे फायदेशीर आहे.