पद्मपुराणानुसार भगवान विष्णू ज्या चार महिन्यांत झोपतात त्यांना चातुर्मास म्हणतात. देवशयनी एकादशी ते हरिप्रबोधनी एकादशी पर्यंत चातुर्मास चालतं. या चार महिन्यांत विविध कृती केल्याने मनुष्याला विशेष पुण्य लाभ होतो कारण या दिवसात कोणत्याही जीवाने केलेले कोणतेही पुण्य रिकामे होत नाही. चातुर्मासाचे व्रत जरी देवशयनी एकादशीपासून सुरू होत असले तरी हे व्रत द्वादशी, पौर्णिमा, अष्टमी आणि कर्क संक्रांतीपासूनही सुरू करता येते.
ही कामे चातुर्मासात करा
या चार महिन्यांत जो मनुष्य मंदिराची झाडू लावतो, मंदिराची स्वच्छता करतो, कच्च्या जागेवर शेण टाकतो, त्याला सात जन्म ब्राह्मण योनी प्राप्त होते.
जे देवाला दूध, दही, तूप, मध आणि साखरेने स्नान घालतात, ते स्वर्गात जातात आणि इंद्राप्रमाणे सुख भोगतात.
जे प्राणी उदबत्ती, दिवा, नैवेद्य आणि फुलांनी पूजा करतात, त्याला अक्षय सुख प्राप्त होते.
तुळशीदळ किंवा तुळशीमंजरीने देवाची आराधना केल्याने, ब्राह्मणांना सोन्याची तुळशी दान केल्याने व्यक्तीला परम गती प्राप्त होते.
गुगलचा धूप आणि दिवा अर्पण करणारी व्यक्ती अनेक जन्मांसाठी धनवान राहते.
पिंपळाचे झाड लावणे, रोज पिंपळाला पाणी अर्पण करणे, पिंपळाच्या झाडाला प्रदक्षिणा घालणे, मंदिरात उत्तम वाजणारी घंटा वाजवणे, ब्राह्मणांचा उचित सन्मान करणे, कोणत्याही प्रकारचे दान करणे, कपिला गो दान करणे, मधाने भरलेले चांदीचे भांडे तांब्याच्या भांड्यात गूळ, मीठ, सत्तू, हळद, लाल वस्त्र, तीळ, जोडे, छत्री इत्यादी दान केल्याने जीवात्म्याला जीवनात कशाचीही कमतरता भासत नाही आणि तो सदैव साधनसंपन्न असतो.
जे उपवासाच्या शेवटी अन्न, वस्त्र आणि पलंग दान करतात, ते अक्षय सुखाची प्राप्ती करतात आणि सदैव श्रीमंत राहतात.
पावसाळ्यात गोपीचंदनाचे दान करणाऱ्यांना सर्व प्रकारचे भोग आणि मोक्ष प्राप्त होतो.
जे नियमानुसार श्रीगणेश आणि सूर्यदेवाची पूजा करतात त्यांना उत्कृष्ट गती प्राप्त होते आणि जे साखर दान करतात त्यांना यशस्वी संतती प्राप्त होते.
लक्ष्मी आणि पार्वतीला प्रसन्न करण्यासाठी चांदीच्या भांड्यात हळद भरून दान करावे आणि भगवान शंकराला प्रसन्न करण्यासाठी बैल दान करणे श्रेयस्कर आहे.
चातुर्मासात फळांचे दान केल्याने नंदन वनाचा आनंद मिळतो.
जे नियमानुसार एकवेळ अन्न घेतात, भुकेल्यांना जेवतात, स्वतःच्या नियमानुसार भात किंवा जव खातात, जमिनीवर झोपतात, त्यांना अक्षय कीर्ती मिळते.
या दिवसात करवंदयुक्त पाण्याने आंघोळ करणे आणि शांतपणे अन्न खाणे श्रेयस्कर आहे.