तसे, एखाद्या व्यक्तीला कर्ज म्हणजे कर्ज टाळायचे असते. पण शास्त्रानुसार माणूस जन्मापासूनच पाच प्रकारच्या ऋणांनी भरलेला असतो. ही कर्जे मातृ ऋण, पितृकर्ज, देव ऋण, ऋषी ऋण आणि मानवी ऋण आहेत. असे म्हणतात की, जो व्यक्ती कर्ज फेडत नाही, त्याला अनेक प्रकारच्या दु:खांना आणि क्लेशांना सामोरे जावे लागते. याबद्दल अधिक जाणून घ्या.
मातृ ऋण
शास्त्रात आईचे स्थान देवापेक्षा वरचे आहे असे सांगितले आहे. मातृ कर्जामध्ये आई आणि आईच्या बाजूच्या सर्व लोकांचा समावेश होतो जसे की आजोबा, आजी, मामा, मामा आणि त्यांचे तीन पिढ्यांचे पूर्वज. अशा स्थितीत मातृपक्ष किंवा मातेच्या बाजूने कोणत्याही प्रकारची अपमानास्पद वागणूक किंवा त्रास झाल्यामुळे अनेक प्रकारच्या संकटांना सामोरे जावे लागते. एवढेच नाही तर पिढ्यानपिढ्या कुटुंबात भांडणे होत असतात.
वडिलांच्या छत्रछायेत माणूस मोठा होतो. पितृ कर्जामध्ये पितृपक्षातील लोकांचा समावेश होतो जसे की आजी-आजोबा, काकू, काका आणि त्यांच्या आधीच्या तीन पिढ्यांतील लोक. शास्त्रानुसार पितरांचे भक्त बनणे हे प्रत्येक मानवाचे परम कर्तव्य आहे. हा धर्म पाळला नाही तर पितृ दोष आहे. त्यामुळे जीवनात सर्व प्रकारच्या समस्या निर्माण होतात. एवढेच नाही तर या दोषाच्या प्रभावामुळे जीवनात दारिद्र्य, अपत्यहीनता, आर्थिक चणचण आणि शारीरिक त्रासाला सामोरे जावे लागते.
देव ऋण
आई-वडिलांच्या आशीर्वादामुळेच देवतांमध्ये गणेशाची पूजा प्रथम केली जाते. हेच कारण आहे की आपले पूर्वज देखील शुभ कार्यात प्रथम कुलदेवी किंवा देवतेची पूजा करत असत. हा नियम न पाळणाऱ्यांना देवतांचा शाप लागतो.
ऋषी ऋण
माणसाचे गोत्र हे एका किंवा दुसर्‍या ऋषीशी संबंधित आहे. संबंधित ऋषींचे नाव गोत्राशी जोडलेले आहे. म्हणूनच पूजेत ऋषी तर्पणाचा नियम आहे. अशा परिस्थितीत जे ऋषी तर्पण करत नाहीत त्यांना अपराधी वाटते. त्यामुळे शुभ कार्यात अडथळे येतात आणि हा क्रम पिढ्यानपिढ्या चालूच असतो.
माणसाला आई-वडिलांशिवाय समाजातील लोकांकडूनही प्रेम, आपुलकी आणि आधार मिळतो. याशिवाय ज्या जनावराचे दूध माणूस पितो त्याचे कर्जही फेडावे लागते. तसेच अनेक वेळा असे घडते की मनुष्य, प्राणी, पक्षी देखील आपल्याला प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्षपणे मदत करतात. अशा स्थितीत त्यांचे कर्जही फेडावे लागते. राजा दशरथाच्या कुटुंबाला मानवी कर्जामुळे त्रास सहन करावा लागला असे म्हणतात.
(अस्वीकरण: येथे दिलेली माहिती सामान्य गृहीतके आणि माहितीवर आधारित आहे. बेवदुनिया याची पुष्टी करत नाही.)