कामिका एकादशी 2023 : प्रत्येक महिन्यात दोन एकादशी येतात. आषाढ महिन्यातील कृष्ण पक्षाची एकादशी कामिका एकादशी व्रत म्हणून ओळखली जाते. कामिका एकादशी व्यक्तीच्या सर्व पापांचा नाश करते असे मानले जाते. कामिका एकादशीच्या दिवशी भगवान विष्णूच्या गदा धारण केलेल्या रुपाची पूजा केली जाते.यंदा 13 जुलै रोजी कामिका एकादशी व्रत आहे. हे व्रत केल्याने भगवान विष्णू सर्व इच्छा पूर्ण करतात. तुळशीची पूजा देखील या दिवशी केली जाते. हे व्रत आणि पूजा केल्याने आयुष्यातील सर्व कष्ट दूर होतात.
कामिका एकादशीमहत्त्व-
गंगा, काशी, नैमिशरण्य आणि पुष्करमध्ये स्नान केल्याने जे फळ मिळते ते भगवान विष्णूची पूजा केल्याने प्राप्त होते. कुरुक्षेत्र आणि काशीमध्ये सूर्य आणि चंद्र ग्रहणांवर स्नान करून, सागर, जंगलासह पृथ्वी दान करून जे फळ प्राप्त होत नाही, ते भगवान विष्णूची पूजा करून प्राप्त होते.
जे श्रावणात देवाची पूजा करतात, सर्व देवता, गंधर्व आणि सूर्य इत्यादी त्यांची पूजा करतात. अर्थात ज्या लोकांना पापांची भीती वाटते त्यांनी कामिका एकादशीचे व्रत करावे आणि भगवान विष्णूची पूजा करावी. या एकादशीचे व्रत आणि भगवान विष्णूची उपासना पापाच्या चिखलात अडकलेल्या आणि जगाच्या महासागरात विसर्जित झालेल्या मनुष्यांसाठी अत्यंत आवश्यक आहे. पापांपासून मुक्त होण्याचा यापेक्षा चांगला मार्ग नाही.
जे लोक या एकादशीला भक्तिभावाने भगवान विष्णूला तुळशी दल अर्पण करतात, ते या जगातील सर्व पापांपासून दूर राहतात. भगवान विष्णू तुळशीच्या डाळाप्रमाणे रत्ने, मोती, रत्ने आणि दागिने इत्यादी प्रसन्न नाहीत.
तुळशीचे पूजेचे फळ चार तोळे चांदी आणि एक वजन सोन्याचे दान करण्याइतके आहे. तुळशीच्या रोपाचे सिंचन सर्व मानवी दुःख नष्ट करते. सर्व पापे केवळ दृष्टीने नष्ट होतात आणि व्यक्ती स्पर्शाने शुद्ध होते.
चित्रगुप्त सुद्धा दीप दानाचे महत्व आणि कामिका एकादशीच्या रात्री जागरणाचे फळ सांगू शकत नाही. जे या एकादशीच्या रात्री देवाच्या मंदिरात दिवा लावतात, त्यांचे पूर्वज स्वर्गात अमृत पितात आणि जे तूप किंवा तेलाचा दिवा लावतात, ते शंभर कोटी दिव्यांनी प्रकाशित झाल्यानंतर सूर्य जगात जातात.
ब्रह्माजी म्हणतात की हे नारद! ब्रह्महत्य आणि भ्रूणहत्या इत्यादी पापांचा नाश करणाऱ्या या कामिका एकादशीचे व्रत करावे. जो माणूस श्रवणाने कामिका एकादशीचे व्रत ऐकतो आणि वाचतो तो सर्व पापांपासून मुक्त विष्णू लोकात जातो.
कामिका एकादशीपूजा विधी-
* कामिका एकादशीच्या दिवशी सकाळी लवकर उठून स्नान करून स्वच्छ वस्त्र परिधान करावे.
* सर्व प्रथम पूजेच्या मंदिरात दिवा लावा आणि व्रताचे व्रत घ्या. मग पूजेची तयारी सुरू करा.
* चौरंगावर पिवळे कापड टाकून भगवान विष्णूची मूर्ती किंवा फोटो स्थापित करा.
* तुळशीचा नैवेद्य दाखवावा, कारण तुळशीशिवाय भगवान विष्णूची पूजा पूर्ण होत नाही.
* यानंतर, कामिका एकादशीची व्रत कथा वाचा किंवा ऐका आणि शेवटी आरती करा.
कामिका एकादशी व्रत कथा –
एका गावामध्ये एक वीर क्षात्रीत रहात होता. एका देवाशी काही कारणामुळे त्याचे एका ब्राह्मनासोबत भांडण झाले आणि त्यामध्ये त्या ब्राह्मणाचा मृत्यू झाला. आपल्या हातून मेलेल्या त्या ब्राह्मणाचा अंत्यविधी करण्याची इच्छा त्या क्षत्रियाने व्यक्त केली. परंतु इतर ब्राह्मणांनी त्याला परवानगी दिली नाही. ब्राह्मणांनी त्याला, तू ब्रह्म हत्येचा दोषी आहेस असे सांगितले. पहिले तू या पापाचे प्रायश्चित घे आणि पापातून मुक्त झाल्यानंतर आम्ही तुझ्या घरी भोजन करू. यावर त्या क्षत्रियाने या पापातून मुक्त होण्याचा उपाय विचारला? तेव्हा ब्राह्मणांनी सांगितले की, आषाढ मासातील कृष्ण पक्षातील एकादशीला भक्तिभावाने श्रीविष्णूंचे पूजन आणि व्रत करून ब्राह्मणांना अन्नदान, दक्षिणा देऊन आशीर्वाद प्राप्त केल्यानंतर तुला या पापातून मुक्ती मिळेल. ब्राह्मणांनी सांगितल्याप्रमाणे क्षत्रियाने एकादशीचे व्रत केले. त्या दिवशी रात्री भगवान विष्णूने क्षत्रियाला दर्शन देऊन, तुला ब्रह्म हत्येमधून मुक्ती मिळाली आहे असे सांगितले. अशाप्रकारे कामिका एकादशीचे व्रत केल्यामुळे क्षत्रियाला पापातून मुक्ती मिळाली.