भगवान शिव हे सर्वात प्रसन्न देवता मानले जातात. भोलेनाथाला प्रसन्न करण्यासाठी शिवभक्त त्याच्या मूर्तीसह शिवलिंगाची पूजा करतात. धार्मिक शास्त्रांमध्ये शिवलिंगाच्या पूजेबरोबरच त्यांच्या प्रदक्षिणेबाबत नियम दिले आहेत. जर या नियमांचे पालन केले नाही तर शिव उपासना फळ देत नाही आणि शिव क्रोधित होतो. धार्मिक मान्यतेनुसार शिवलिंगाची प्रदक्षिणा कधीही पूर्ण करू नये. याचे कारण जाणून घेऊया -
शिवलिंगाची अर्धी प्रदक्षिणा शास्त्र संवत मानली जाते. याला चंद्राची कक्षा म्हणतात. शास्त्रानुसार शिवलिंगाची पूर्ण परिक्रमा करणे निषिद्ध मानले गेले आहे. यासह, शिवलिंगाची प्रदक्षिणा करताना दिशा सांभाळणे देखील अत्यंत महत्त्वाचे आहे. शिवलिंगाची प्रदक्षिणा नेहमी डाव्या बाजूने सुरू करावी. यासह, जल-निवासीकडे जा आणि उलट दिशेने परत या आणि दुसऱ्या बाजूने पुन्हा प्रदक्षिणा पूर्ण करा. लक्षात ठेवा की शिवलिंगाची प्रदक्षिणा कधीही उजव्या बाजूने करू नये. शिवलिंगाची परिक्रमा करताना कोणीही जलकुंभ किंवा जलाशय ओलांडू नये.
धार्मिक शास्त्रानुसार शिवलिंगाचा वरचा भाग पुरुषाचे तर खालचा भाग स्त्रीचे प्रतिनिधित्व करतो. अशा प्रकारे, शिवलिंग हे शिव आणि शक्ती या दोन्हीच्या एकत्रित ऊर्जेचे प्रतीक मानले जाते. शिवलिंगाला पाणी अर्पण केल्यानंतर ज्या ठिकाणाहून पाणी वाहते त्याला जलधारी, निर्मली किंवा सोमसूत्र म्हणतात. असे मानले जाते की शिवलिंगात इतकी ऊर्जा आहे की जेव्हा त्याला पाणी अर्पण केले जाते तेव्हा शिव आणि शक्तीच्या ऊर्जेचा काही भाग त्या पाण्यात शोषला जातो. जर प्रदक्षिणा दरम्यान पाणी वाहक ओलांडला गेला तर ही ऊर्जा माणसाच्या पायाच्या मध्यभागी शरीरात प्रवेश करते. यामुळे, व्यक्तीला शारीरिक आणि मानसिक दोन्ही त्रास होतो. यामुळे वीर्य किंवा मासिक पाळीशी संबंधित आरोग्य समस्या असू शकतात.
शिवलिंगातून बाहेर पडणारी ऊर्जा खूप उष्ण आणि शक्तिशाली असते. याच कारणामुळे शिवलिंगावर जल अर्पण केले जाते. मंदिरांमध्येही शिवलिंगावर कलश ठेवला जातो, जेणेकरून पाण्याचे थेंब शिवलिंगावर पडत राहतील, जेणेकरून शिवलिंगाची उष्णता कमी होईल.