वेंकटरामन रामकृष्णन यांना त्यांच्या वैद्यकशास्त्रातील महत्त्वपूर्ण योगदानाबद्दल 2009 मध्ये रसायनशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक देण्यात आले. ते भारतीय वंशाचे अमेरिकन नागरिक आहे. व्ही रामकृष्णन यांना हा पुरस्कार इस्रायली महिला शास्त्रज्ञ एडा ई. योनाथ आणि अमेरिकेच्या थॉमस ए स्टीट्झ यांच्यासोबत संयुक्तपणे देण्यात आला. थ्रीडी तंत्रज्ञानाद्वारे रायबोसोमची रचना आणि कार्य यांचा अभ्यास केल्याबद्दल त्यांना हा पुरस्कार देण्यात आला.
वेंकटरामन "वेंकी" रामकृष्णन हे प्राणीशास्त्रज्ञ आहेत. पेशीच्या आत प्रथिने बनवणार्‍या रायबोसोमचे कार्य आणि संरचनेच्या त्यांच्या उत्कृष्ट अभ्यासासाठी त्यांना हा पुरस्कार देण्यात आला आहे. त्यांच्या या यशामुळे प्रभावी प्रतिजैविक विकसित होण्यास मदत होईल. तीन शास्त्रज्ञांनी क्ष-किरण क्रिस्टलोग्राफीचा वापर करून जगाला दाखवले की राईबोसोम्स त्रिमितीय प्रतिमांमध्ये वेगवेगळ्या रसायनांवर कशी प्रतिक्रिया देतात, ज्यामुळे राइबोसोमपेक्षा हजारो पट मोठ्या प्रतिमा तयार होतात. सध्या श्री. वेंकटरामन रामकृष्णन हे प्रतिष्ठित केंब्रिज विद्यापीठ, यूकेशी संबंधित आहेत आणि विद्यापीठाच्या MRC लॅबोरेटरीज ऑफ मॉलेक्युलर बायोलॉजी येथील स्ट्रक्चरल स्टडीज विभागाचे मुख्य शास्त्रज्ञ आहेत.
वेंकटरामन, ज्यांना वेंकी म्हणून ओळखले जाते, ते नोबेल पारितोषिक मिळालेले सातवे भारतीय आणि तामिळ वंशाचे तिसरे व्यक्ती आहेत. त्यांचे प्रारंभिक शिक्षण चिदंबरम, तामिळनाडू येथे झाले. वेंकटरामन रामकृष्णन यांचा जन्म तामिळनाडूच्या कुड्डालोर जिल्ह्यातील चिदंबरम येथे झाला. त्यांचे वडील सी.व्ही. रामकृष्णन आणि आई राजलक्ष्मी देखील शास्त्रज्ञ होत्या.
त्यांचे प्रारंभिक शिक्षण अन्नामलाई विद्यापीठात झाले आणि त्यानंतर त्यांनी 1971 मध्ये बडोदाच्या महाराजा सयाजीराव विद्यापीठातून भौतिकशास्त्रात पदवी पूर्ण केली. यानंतर, त्यांनी ओहायो विद्यापीठात संशोधन कार्य करण्यास सुरुवात केली, तेथून त्यांनी 1976 मध्ये त्यांची पीएचडी पदवी प्राप्त केली. त्यांनी कॅलिफोर्निया विद्यापीठात काही दिवस अध्यापनही केले. येथेच त्यांना जीवशास्त्रात रस निर्माण झाला आणि त्यांनी भौतिकशास्त्रातील त्यांचे ज्ञान जीवशास्त्रात वापरण्यास सुरुवात केली.
करिअर
सध्या ते केंब्रिज विद्यापीठाच्या (इंग्लंड) वैद्यकीय संशोधन परिषदेच्या आण्विक जीवशास्त्र प्रयोगशाळेत जीवशास्त्रज्ञ म्हणून कार्यरत आहेत. रामकृष्णन हे यूएस नॅशनल अॅकॅडमी ऑफ सायन्सेसचे सदस्य आहेत, तसेच ट्रिनिटी कॉलेज आणि रॉयल सोसायटी, केंब्रिजचे फेलो आहेत.
खाजगी जीवन
रामकृष्णन यांचा विवाह वेरा रोझेनबेरीशी झाला आहे. वेरा स्वतः एक लेखिका आहे. त्यांची सावत्र मुलगी तान्या काप्का ओरेगॉनमध्ये डॉक्टर आहे आणि त्यांचा मुलगा रमण रामकृष्णन हा न्यूयॉर्कमधील सेलो संगीतकार आहे.
भूमिका आणि संशोधन
वेंकटरामन रामकृष्णन यांनी 1977 मध्ये सुमारे 95 शोधनिबंध प्रकाशित केले. 2000 मध्ये, वेंकटरामन यांनी प्रयोगशाळेत राईबोसोमच्या तीस युनिट्सचा शोध लावला आणि प्रतिजैविकांसह त्यांच्या संयुगांवरही संशोधन केले. कागदपत्रे त्यांचे संशोधन 21 सप्टेंबर 2000 रोजी नेचर या जर्नलमध्ये प्रकाशित झाले. त्यांचे अलीकडील संशोधन रायबोसोमच्या अणू रचनेचा मागोवा घेते. रामकृष्णन हे हिस्टोन्स आणि क्रोमॅटिनच्या संरचनेवर केलेल्या कामासाठी देखील ओळखले जातात.