अंमली पदार्थांचे व्यसन हा एक असा आजार आहे जो तरुण पिढीवर सतत परिणाम करत आहे आणि त्यांना अनेक प्रकारे आजारी बनवत आहे. तरुणांचा मोठा वर्ग दारू, सिगारेट, तंबाखू, अंमली पदार्थ यांसारख्या विषारी पदार्थांच्या आहारी जात आहे. आजच्या काळात फूटपाथ आणि रेल्वे प्लॅटफॉर्मवर राहणारी मुलेही ड्रग्जच्या आहारी गेली आहेत.
ज्यांच्याकडे खायलाही पैसे नाहीत अशी मुले नशा कशी करतात, असा प्रश्न लोकांना पडतो. पण नशा उतरण्यासाठी फक्त औषधांचीच गरज नाही, तर व्हाइटनरचा वास, नेलपॉलिश, पेट्रोल इत्यादी, ब्रेडसोबत विक्स आणि झंडू बामचे सेवन, असे काही नशेचे प्रकारही केले जातात, जे अत्यंत घातक आहेत. अंमली पदार्थांच्या व्यसनाने माणसाला अशा पातळीवर आणले आहे की, आता माणूस अंमली पदार्थांच्या सेवनासाठी कोणत्याही थराला जाऊ शकतो, नशेसाठी गुन्हेही करू शकतो.
नशेच्या बाबतीत महिलाही मागे नाहीत. महिलांकडून औषधांचे सेवनही मोठ्या प्रमाणात होते. वैयक्तिक आणि सामाजिक जीवनातील ताणतणाव, प्रेमप्रकरण, वैवाहिक जीवन आणि घटस्फोट आदी कारणांमुळे महिलांमध्ये व्यसनाधीनता वाढत आहे.
जाणून घ्या नशा करण्याचे प्रकार
नशा फक्त मादक पदार्थांचे सेवन करुनच करता येते असे नाही, नशा कोणत्याही प्रकारची असू शकते. नशेचे विविध प्रकार जाणून घ्या -
1. मादक पदार्थांचे सेवन - मादक पदार्थांमध्ये दारु, सिगारेट, ड्रग्रज, हेरोइन, गांजा, भांग इतर सामील आहेत.
2. इतर - संशोधकांच्या मते, तुम्हाला जे काही व्यसनाधीन होते, ते व्यसनाच्या श्रेणीत येते. अशा काही सवयी आहेत ज्या सोडणे खूप कठीण आहे, जसे की - ड्रग्ज, चहा, कॉफी, आधुनिक उपकरणांचा अतिरेकी वापर जसे की व्हिडिओ गेम, स्मार्ट फोन, फेसबुक इत्यादी देखील व्यसनाच्या श्रेणीत येतात.
याचा तरुणांवर परिणाम - सध्या तरुण पिढी ड्रग्जचे सर्वाधिक सेवन करत आहे. ज्यांच्या हातात देशाचे भवितव्य आहे, तो तरुण नशेत वाया जात आहे. तरुणांमध्ये अंमली पदार्थांचे व्यसन होण्याचे कारण म्हणजे त्यांच्या वाढत्या वयातील छंद, काही तरुणांना कुटुंबातील प्रतिकूल परिस्थितीमुळे अंमली पदार्थांचे सेवन करावे लागते, काही जणांना मानसिक तणावही येतो किंवा त्यांचे पालक त्यांना वेळ देत नाहीत. अशा काही कारणांमुळे तरुणाईही नशेच्या आहारी जाते. तरुणाईच्या नव्या युगाच्या उत्साहात तरुणाई दारूच्या नशेत काहीही करू शकते. तो गुन्हे करूनही सुटत नाही.
नशेमुळे होणारे नुकसान -
1. अंमली पदार्थांच्या सेवनाचा सर्वात मोठा तोटा म्हणजे आरोग्याचे नुकसान. याचा तुमच्या शरीराच्या अनेक भागांवर एकाच वेळी विपरीत परिणाम होतो. विशेषत: ते तुमचे मन त्याच्या पकडीत घेते.
2. व्यसनी व्यक्ती नेहमी चिडचिड करतो आणि मानसिक तणावाने ग्रस्त असतो.
3. व्यसन करणारी व्यक्ती नेहमी फक्त त्याच्या विचारात जगते, त्यांना आजूबाजूच्या वातावरणाची फारशी पर्वा नसते.
4. अशी व्यक्ती आर्थिक, मानसिक आणि शारीरिक सर्वप्रकारे कमजोर असते.
5. अशी व्यक्ती आपल्या समाजात व कुटुंबापासून वेगळी होते.
6. नशेत असलेल्या व्यक्तीला बहुतेक अपघातांचा बळी जातो.
नशा मुक्‍तीचे उपाय -
1. भारतातील सर्व राज्यांमध्ये सरकारने व्यसनमुक्ती केंद्रे उघडली आहेत, जी व्यसनमुक्तीसाठी अतिशय उपयुक्त आहेत.
2. मादक पदार्थांच्या व्यसनासाठी होमिओपॅथी उपचार हा एक चांगला उपाय आहे.
3. व्यसनमुक्तीसाठी समुपदेशकाचा सल्ला घेणे हा तरुणांसाठी योग्य उपाय आहे.
4. आयुर्वेदातही व्यसनमुक्तीसाठी अनेक उपाय आहेत जे यशस्वी झाले आहेत, त्यांचा अवलंब करता येतो.