World Heritage Day 2023: जागतिक वारसा दिवस 18 एप्रिल रोजी का साजरा केला जातो?इतिहास, महत्त्व जाणून घ्या

World Heritage Day 2023  History and Importance:जगभरात अशी अनेक जागतिक वारसा किंवा वारसा स्थळे आहेत जी कालांतराने जीर्ण होत चालली आहेत. या वारसा स्थळांचा सुवर्ण इतिहास आणि बांधकाम जतन करण्यासाठी जागतिक वारसा दिन साजरा केला जातो. खरं तर, वर्षांपूर्वी बांधलेली बांधकामे कालांतराने जुनी होत जातात. अशा परिस्थितीत, ते त्यांच्या बांधलेल्या स्थितीत राहणे आणि त्यांची जीर्ण स्थिती सुधारणे आणि वर्षानुवर्षे त्याच स्थितीत ठेवणे आवश्यक आहे. म्हणूनच जागतिक वारसा दिन साजरा करून हा उद्देश कायम ठेवला आहे. आपल्या संस्कृतीचे सौंदर्य, ऐतिहासिक वारसा, अद्वितीय बांधकाम शैली, इमारती आणि स्मारके जतन करू इच्छिणाऱ्या आणि येणाऱ्या प्रत्येक पिढीला त्यांचे महत्त्व सांगू इच्छिणाऱ्या प्रत्येक देशासाठी हा दिवस खास आहे.

युनेस्को दरवर्षी सुमारे 25 वारसा स्थळांचा जागतिक वारसा यादीत समावेश करते. जेणेकरून त्या वारशाचे रक्षण करता येईल. पुढील स्लाइड्समध्ये जाणून घ्या, वर्ल्ड हेरिटेज डे किंवा वर्ल्ड हेरिटेज डे कधी साजरा केला जातो.जागतिक वारसा दिवस साजरा करण्याचा इतिहास आणि महत्त्व जाणून घ्या. 

जागतिक वारसा दिवस कधी आहे?

जागतिक वारसा दिवस म्हणूनही ओळखला जातो. जागतिक वारसा दिन दरवर्षी 18 एप्रिल रोजी साजरा केला जातो. सुरुवातीला जागतिक स्मृती दिन म्हणून साजरा केला जात असे. तथापि, युनेस्कोने हा दिवस जागतिक वारसा दिवस किंवा हेरिटेज दिवस म्हणून बदलला.

इतिहास-

1968 मध्ये, एका आंतरराष्ट्रीय संस्थेने प्रथमच जगभरातील प्रसिद्ध इमारती आणि नैसर्गिक स्थळांच्या संरक्षणासाठी प्रस्ताव मांडला, जो स्टॉकहोम येथे झालेल्या आंतरराष्ट्रीय परिषदेत मंजूर करण्यात आला. त्यानंतर युनेस्कोच्या जागतिक वारसा केंद्राची स्थापना झाली. त्यावेळी 18 एप्रिल 1978 हा दिवस जागतिक स्मृती दिन म्हणून साजरा केला जाऊ लागला. त्या काळात जगातील केवळ 12 स्थळांचा जागतिक स्मारक स्थळांच्या यादीत समावेश करण्यात आला होता. नंतर, 18 एप्रिल 1982 रोजी, आंतरराष्ट्रीय स्मारक आणि साइट्स परिषदेने ट्युनिशियामध्ये प्रथमच जागतिक वारसा दिन साजरा केला. त्यानंतर वर्षभराने म्हणजे नोव्हेंबर 1983मध्ये युनेस्कोने मेमोरियल डे 'जागतिक वारसा दिवस' म्हणून साजरा करण्याची घोषणा केली.

महत्त्व-

जागतिक वारसा दिनाच्या महत्त्वाबद्दल बोला, प्रत्येक देशाचा स्वतःचा भूतकाळ असतो आणि त्या भूतकाळाशी संबंधित अनेक गौरवगाथा असतात. तेथे असलेली स्मारके आणि वारसा या गौरवशाली गाथा सांगतात. इतिहासाच्या पानांवर युद्ध, महापुरुष, पराजय-विजय, कला, संस्कृती इत्यादींची नोंद करण्याबरोबरच त्यांचा पुरावा म्हणून ही स्थळे सदैव जिवंत राहणे आवश्यक आहे.

कसा साजरा करावा- 

जगभरात अनेक संस्था आहेत, ज्या वारशाच्या संवर्धनावर काम करत आहेत. या संस्था आपापल्या पद्धतीने जागतिक वारसा दिन साजरा करतात. या दिवशी हेरिटेज वॉक, फोटो वॉक आदींचे आयोजन केले जाते. लोक हेरिटेज ट्रिपला जातात. त्यांच्या रक्षणाची शपथ घ्या. लोकांना त्यांच्या देशाच्या वारशाची जाणीव करून दिली जाते.

भारताचे पहिले जागतिक वारसा स्थळ महाराष्ट्रातील एलोरा लेणी आहे. सध्या भारतात 40 जागतिक वारसा स्थळे आहेत. युनेस्कोच्या 40 जागतिक वारसा स्थळांपैकी सात नैसर्गिक, 32 सांस्कृतिक आणि एक मिश्रित साइट आहे. भारतातील अनुक्रमे 39 वे आणि 40 वे कलेश्वर मंदिर तेलंगणा आणि हडप्पा सभ्यता शहर धोलाविरा. महाराष्ट्रात युनेस्कोच्या पाच जागतिक वारसा स्थळे आहेत. 

Edited By - Priya Dixit