What Is Hypnic Jerk:एखाद्या व्यक्तीला झोपताना खूप जाणवते, कधी झोपेत बोलू लागते तर कधी चालायला लागतो.कधी कधी बेडवर पडूनही हादरे जाणवतात.पण या सगळ्या व्यतिरिक्त, तुम्हाला झोपेत कधी वाटले आहे की तुम्ही उंचावरून पडत आहात? झोपेत तुम्हाला कधी उंचावरून पडल्यासारखे वाटले आहे का? ही भावना अचानक आणि फार कमी काळासाठी जाणवते. ज्याला इंग्रजीत Hypnic Jerk किंवा Hypnogogic Jerk म्हणतात. स्वतःला उंचावरून खाली पडल्याचा भास होतो, झोपेत अचानक माणूस जागा होतो.सुमारे 70 टक्के लोकांना ही स्थिती जाणवते असे मानले जाते.
हायपनिक झटका म्हणजे काय -
हा जागृत होणे आणि झोपणे यामधील कालावधी आहे.जेव्हा तुम्ही हलक्या झोपेत असता तेव्हा हे धक्के जाणवतात, याचा अर्थ ती व्यक्ती पूर्णपणे जागृत नाही किंवा गाढ झोपेतही नाही.ही घटना सहसा झोपेच्या आधीच्या टप्प्यात उद्भवते जेव्हा हृदय गती आणि श्वासोच्छ्वास मंदावतो. हिपनिक जर्क हा आजार नाही आणि तो मज्जासंस्थेचा विकार नाही. हे अचानक स्नायूंचे थरकाप आहेत जे झोपेच्या काही तासांत येऊ शकतात.संशोधनानुसार, झोपताना हादरे जाणवणे सामान्य आहे.सुमारे 60 ते 70 टक्के लोकांना याचा अनुभव येतो.
कारणे -
हाइपेनिक जर्कमागे शास्त्रज्ञ वेगवेगळी कारणे सांगतात.पण याचे प्रमुख कारण आजच्या युगातील चिंता आणि नैराश्य हे मानले जाते.याशिवाय मेंदूला विश्रांती देण्याऐवजी रात्री उशिरापर्यंत काम करणे किंवा टीव्ही पाहणे यामुळेही हा त्रास वाढतो.याशिवाय हिपनिक जर्कमागे ही कारणेही कारणीभूत असू शकतात.
* काही शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की तणाव, चिंता, थकवा किंवा कॅफीन घेणे किंवा झोपेची कमतरता यासाठी कारणीभूत असू शकते.
* काहीवेळा संध्याकाळी खूप जास्त शारीरिक हालचाली केल्याने देखील संमोहन धक्का बसू शकतो.
* शरीरात कॅल्शियम, मॅग्नेशियम किंवा लोहाच्या कमतरतेमुळे देखील हे होऊ शकते.
झोपेत असताना स्नायूंच्या क्रॅम्पमुळे व्यक्तीला हादरेही जाणवतात.
* अस्वस्थ स्थितीत झोपणे देखील शॉकचे कारण असू शकते.असे मानले जाते की अशा स्थितीत मेंदूचा अर्धा भाग सक्रिय राहतो.
* मज्जातंतू उत्तेजक औषधांचा ओव्हरडोज असला तरीही हायपनिक जर्कचा धोका असू शकतो.
हिपनिक जर्क टाळण्याचे उपाय -
* दररोज किमान 8 तास पुरेशी झोप घ्या.
* झोपण्यापूर्वी कोमट पाण्याने आंघोळ करून थोडा आराम करावा.
* झोपेच्या 6 तास आधी व्यायाम करणे टाळा.
* पुरेशा प्रमाणात मॅग्नेशियम आणि कॅल्शियमचे सेवन करा.
* लोहयुक्त पदार्थ खा.
* झोपण्यापूर्वी सोडा, कॉफी किंवा इतर कॅफिनयुक्त पदार्थ पिणे टाळा.
* दिवसभरातील तणावपूर्ण कामे पूर्ण करण्याचा प्रयत्न करा.