खाण्यापिण्याच्या समान गोष्टींबाबत अनेकदा गोंधळ होतो. लोकांना असे वाटते की दोन्ही गोष्टी समान आहेत तर दोन्हीचे फायदे आणि तोटे देखील समान असतील. यावर अनेकांचा विश्वास बसत नाही. अशा स्थितीत या प्रकरणावर अनेकदा वाद होतात. गूळ आणि साखरेचा मुद्दाही यापैकीच एक आहे. गूळ आणि साखर एकाच वस्तूपासून बनवल्या जात असल्याने, परंतु दोन्हीच्या तयारीमध्ये फरक आहे. पण अनेकदा लोकांमध्ये गूळ चांगला की साखर याबाबत संभ्रम असतो.
साधारणपणे उन्हाळ्यात साखर आणि हिवाळ्यात गुळ खाण्याचा सल्ला दिला जातो. हिवाळ्यात गुळापासून अनेक प्रकारचे पदार्थ बनवले जातात, तर उन्हाळ्यात सरबत बनवण्याचे काम साखरेशिवाय होऊ शकत नाही. मग काय चांगलं. हा गोंधळ दूर करण्यासाठी तज्ज्ञांचे मत जाणून घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.
गूळ आणि साखर दोन्ही उसाच्या रसापासून बनतात. जरी दोन्हीची प्रक्रिया बनवण्यामध्ये भिन्न आहे. फायद्यांचा विचार केला तर साखरेपेक्षा गुळाचे फायदे नक्कीच जास्त आहेत. गूळ ही पूर्णपणे नैसर्गिक गोष्ट आहे, जी नैसर्गिकरित्या बनविली जाते, तर साखरेमध्ये ब्लीचिंगचा वापर केला जातो, ज्यामुळे साखरेमध्ये रसायने येतात. म्हणजेच साखर तयार करण्यासाठी अनेक प्रकारची रसायने वापरली जातात. पण गूळ साखरेसारखा बनत नाही. हे स्टोव्हवर साध्या पद्धतीने बनवले जाते. यामुळेच अॅनिमियाच्या समस्येमध्ये गूळ खूप फायदेशीर आहे, कारण त्यात लोह, पोटॅशियम, मॅग्नेशियम, कॅल्शियम, जस्त आणि सेलेनियम भरपूर प्रमाणात असते.
गुळामुळे पचन उत्तम
पोटात गुळाचे शोषण खूप मंद होते त्यामुळे रक्तातील साखरेचे प्रमाण संतुलित राहते. साखर झपाट्याने शोषली जाते आणि रक्तातील साखरेची पातळी लगेच वाढते. म्हणूनच गूळ ही एक जटिल साखर आहे ज्यामध्ये सुक्रोज रेणू साखळीत असतात. दुसरीकडे, गुळात कार्बोहायड्रेट्स तसेच खनिजे, जीवनसत्त्वे आणि अँटिऑक्सिडंट्स असतात, तर साखर आतून पोकळ असते आणि त्यात फक्त जास्त कॅलरीज असतात. आयुर्वेदानुसार, गुळामध्ये अँटी-एलर्जिक गुणधर्म असतात, ज्यामुळे ते दमा, सर्दी, खोकला आणि छातीत जडपणा यांसह अनेक समस्यांवर उपचार करण्यास मदत करते. जेवणानंतर गूळ खाल्ल्याने पचनक्रिया सुधारते आणि शरीरात साचलेली विषारी द्रव्ये बाहेर काढण्यास मदत होते. या सर्व कारणांमुळे गुळाचे सेवन साखरेपेक्षा जास्त चांगले आहे.