हृदयविकाराच्या झटक्यामध्ये 'गोल्डन अवर' म्हणजे काय?

World heart day 2024: सध्या हृदय विकाराच्या झटक्याचे प्रमाण दिवसेंदिवस वाढत आहे. चुकीच्या आणि धकाधकीच्या जीवनशैलीमुळे होत आहे. ही समस्या झपाट्याने वाढत आहे. हृदय विकाराच्या झटक्याने दरवर्षी लाखो लोक मृत्युमुखी होतात.अलीकडील काही वर्षांमध्ये 30 वर्षांहून कमी वयाचे तरुण याला बळी पडत आहे. कोरोनाच्या महामारी नंतर हृदयविकारामुळे मृत्यू होण्याचे प्रमाण वाढले आहे. 

प्रत्येकाने आपल्या हृदयाच्या आरोग्याकडे गांभीर्याने लक्ष देण्याची गरज असल्याचे आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. काही जण जिम मध्ये जाऊन देखील या आजाराला बळी पडतात. 

हृदयविकारामुळे होणाऱ्या मृत्यूंची वाढती आकडेवारी चिंताजनक असल्याचे आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. मात्र, त्याच्या लक्षणांकडे वेळीच गांभीर्याने लक्ष देऊन सीपीआर आणि आपत्कालीन उपचार दिल्यास यातील अनेकांचे प्राण वाचू शकतात .

हृदयविकार आणि हृदयाच्या आजारांबद्दल जागरूकता वाढवून त्याच्या प्रतिबंधाबद्दल लोकांना शिक्षित करण्याच्या उद्देश्याने दरवर्षी 29 सप्टेंबर रोजी जागतिक हृदय दिन साजरा करतात. 

एखाद्याला हृदयविकाराचा झटका आल्यावर किंवा झटक्यांसारख्या प्रकरणांमध्ये प्रत्येक क्षण हा मौल्यवान आहे. गोल्डन अवर परिस्थिती समजून घेतली तर जीवघेणा धोका कमी होऊ शकतो.

आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की 'हृदयविकाराच्या वेळी 'गोल्डन टाईम' खूप महत्त्वाचा आहे. हृदयविकाराच्या झटक्यानंतर ही पहिली 60 मिनिटे आहेत ज्यात त्वरित वैद्यकीय मदत मिळणे सर्वात महत्वाचे आहे. हृदयविकाराचा झटका-हृदयविकाराचा झटका आल्यास वेळेवर लक्षणे ओळखून CPR दिल्यास जगण्याची शक्यता 60-70 टक्क्यांनी वाढते.सीपीआरसोबतच रुग्णाला आपत्कालीन वैद्यकीय उपचार वेळेत देणेही आवश्यक आहे.

हृदय विकाराच्या समस्याची अनेक कारणे असू शकतात. ज्या लोकांच्या कुटुंबात आधीच हृदयविकार, कोलेस्टेरॉल किंवा रक्तदाबाच्या समस्या आहेत त्यांनी त्यांच्या जोखमींबद्दल अधिक सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे. हृदयविकाराच्या झटक्यासाठी उच्च रक्तदाब हा एक प्रमुख जोखीम घटक मानला जातो.

हृदय विकाराच्या झटक्याचे लक्षण काय आहे. 

हृदय विकाराच्या झटका आल्यावर श्वासोच्छवासाचा त्रास, तीव्र वेदना किंवा छातीत जडपणा जाणवणे.जास्त थकवा जाणवणे, जास्त घाम येणे किंवा चक्कर येणे अशी लक्षणे दिसल्यास हा हृदयविकाराचा झटका असतो. 

अशा परिस्थितीत गोल्डन अवर मध्ये रुग्णाचा जीव वाचवता येतो. गोल्डन अवर मध्ये सीपीआर द्यावे जेणे करून रुग्णाचा जीव वाचवता येईल. 

सीपीआर म्हणजे काय 

सीपीआर म्हणजेकार्डिओपल्मोनरी रिसुसिटेशन आहे. हे एक जीवन वाचवणारे तंत्र आहे. हे तंत्र हृदयविकाराच्या झटक्यासारख्या आपत्कालीन परिस्थितीत जीवन वाचवणारे सिद्ध करू शकते. हृदयविकाराचा झटका आल्यास, छाती योग्य वेगाने दाबण्याची ही प्रक्रिया रक्ताभिसरण योग्य राखण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकते.

सीपीआर मध्ये हृदयविकाराच्या झटका आल्यावर रुग्णाच्या छातीवर वेगाने दाब दिले जाते जेणे करून रक्तप्रवाह सुरळीत होईल आणि रुग्णालयात नेई पर्यंत रुग्णाचा जीव वाचेल. 

अस्वीकरण (Disclaimer) : या लेखात दिलेली माहिती आणि उपाय सामान्य माहितीवर आधारित आहे. या माहितीची पूर्णता, विश्वासार्हता आणि अचूकता याबाबत वेबदुनिया कोणतीही हमी देत ​​नाही. अधिक माहितीसाठी संबंधित तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.

Edited by - Priya Dixit