शिक्षक दिन 2022: कोणत्याही समाजाचे किंवा देशाचे चांगले भविष्य घडवणे ही त्या देशातील शिक्षकांची जबाबदारी आहे. त्या देशातील नागरिकांना यशाच्या शिखरावर पोहोचण्याचा मार्ग दाखवण्याचे काम ते करतात. यासोबतच ते बरोबर आणि चुकीची चाचणी कशी करायची तेही सांगतात. अशा रीतीने माणसाच्या पहिल्या गुरूला त्याची आई म्हणतात, तर गुरू त्याला ऐहिक अनुभूती मिळविण्यासाठी म्हणजेच जीवनात पुढे जाण्यासाठी मार्गदर्शन करतात. शिक्षकाचे हे महत्त्व लक्षात घेऊन आपल्या देशात दरवर्षी 5 सप्टेंबर रोजी शिक्षक दिन साजरा केला जातो.
शिक्षक दिनाचा इतिहास
आपल्या देशात शिक्षक दिन साजरा करण्याची सुरुवात सन 1962 मध्ये डॉ. राधाकृष्णन राष्ट्रपती झाल्यापासून झाली. खरं तर, यावर्षी त्यांच्या विद्यार्थ्यांनी त्यांचा वाढदिवस साजरा करण्याची परवानगी मागितली होती. यावर राधा कृष्णन म्हणाले की, माझा वाढदिवस साजरा करण्याऐवजी त्यांनी देशभरातील शिक्षकांच्या सन्मानार्थ हा दिवस शिक्षक दिन म्हणून साजरा केला तर मला अभिमान वाटेल. अशा प्रकारे देशात प्रथमच 5 सप्टेंबर 1962 रोजी डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांच्या जन्मदिनानिमित्त शिक्षक दिनाची सुरुवात करण्यात आली.
शिक्षक दिनाचे महत्त्व
कोणत्याही देशाचे उज्ज्वल भविष्य त्या देशातील शिक्षकांवर अवलंबून असते. तरुणांना योग्य दिशेने वाटचाल करण्यासाठी आणि योग्य मार्ग दाखवण्यासाठी ते काम करतात. ते देशाचे नेते, डॉक्टर, इंजिनिअर, शेतकरी, शिक्षक, व्यापारी यांचा पाया आपल्या छत्रछायेत बसवतात आणि देशाच्या नियतीला योग्य आकार देतात. याशिवाय समाजात नैतिक आणि आदर्श नागरिक घडवण्यातही त्यांचे अविभाज्य योगदान आहे. एवढी मोठी भूमिका बजावणाऱ्या शिक्षकांचा सन्मान करण्यासाठी हा दिवस साजरा केला जातो.
डॉ राधाकृष्णन कोण आहेत?
डॉ. राधाकृष्णन यांचा जन्म 18888 मध्ये तामिळनाडूतील तिरुतानी गावात एका गरीब कुटुंबात झाला. तो लहानपणापासूनच अभ्यासात अतिशय वेगवान होता. त्यांनी तत्त्वज्ञानात एमए केले आणि 1916 मध्ये मद्रास रेसिडेन्सी कॉलेजमध्ये तत्त्वज्ञानाचे सहायक प्राध्यापक म्हणून शिकवायला सुरुवात केली. काही वर्षांनी ते प्राध्यापक झाले. त्यांच्या अप्रतिम अध्यापन कौशल्यामुळे अनेक भारतीय विद्यापीठांव्यतिरिक्त, कोलंबो आणि लंडन विद्यापीठानेही मानक पदव्या बहाल केल्या. स्वातंत्र्यानंतर त्यांनी अनेक महत्त्वाच्या पदांवर काम केले आणि पॅरिसमधील युनेस्को संस्थेच्या कार्यकारिणीचे अध्यक्षही बनले. 1949 ते 1952 या काळात त्यांनी रशियामध्ये भारताचे राजदूत म्हणूनही काम केले. यानंतर, 1952 मध्ये, ते भारताचे पहिले उपराष्ट्रपती म्हणून निवडून आले आणि नंतर ते राष्ट्रपती झाले. पुढे त्यांना भारतरत्नही देण्यात आला.