संत निवृत्तीनाथांचे अभंग 41 ते 50

परेसि परता पश्‍यंति वरुता । मध्यमे तत्त्वता न कळे हरी ॥१॥

तें हें कृष्णरूप गौळियांचे तप । यशोदे समीप समीप नंदाघरी ॥२॥

चोखट चोखाळ मनाचे मवाळ । कांसवीचा ढाळ जया नेत्रीं ॥३॥

निवृत्ति सर्वज्ञ गुरूची धारणा । ब्रह्म सनातना माजि मन ॥४॥

*****

रूप नाम अरूप रूपाचें रूपस । कांसवी डोळस निगमागमें ॥१॥

तो हा ब्रह्मामाजि गोपाळ सांगाती । यशोदे हो प्रति दूध मागे ॥२॥

जो रेखा अव्यक्त रेखेसिहि पर । दृश्य द्रष्टाकार सर्वाभूतीं ॥३॥

निवृत्ति तटाक चक्रवाक एक । वासनासि लोक गुरुनामें ॥४॥

*****

वर्ण व्यक्ति सरवे वर्णाश्रम मुखें । ब्रह्मनाम सौख्य योगीजन ॥१॥

तें हें कृष्ण नाम देवकीसबळ । वसुदेवकुळ गोपवेषे ॥२॥

धर्म धरि धार धारणा धीरट । निरालंब पीठ सौख्य शोभा ॥३॥

निवृत्ति सौभाग्य ब्रह्म सर्व सांग । गुरुनामें पांग हरे एक ॥४॥

*****

मंगल मांगल्य ब्रह्म हें सखोल । ब्रह्मरूपें खोल ब्रह्म भोगीं ॥१॥

तें हें कृष्ण नाम वोळलें त्या नंदा । आनंदें यशोदा गीत गात ॥२॥

विश्वाद्य वेदाद्य श्रुतीसी अभेद्य । तें ब्रह्मपणे वंद्य ब्रह्म भोगी ॥३॥

निवृत्ति सौभाग्य ब्रह्म सर्व सांग । गुरुनामें पांग हरे एक ॥४॥

*****

ज्ञानेंसे विज्ञानी उन्मनि निमग्न । द्वैत रूपें भग्न उरो नेदी ॥१॥

तोचि हा गोपाळ गोपिसंगे खेळे । गो गोपाळ मेळे नंदाघरीं ॥२॥

दृश्य द्रष्टा सर्व तितिक्षा उपरती । श्रुतीसी संपत्ति येथें जाण ॥३॥

निवृत्ति सधर गोरक्ष गयनी । ब्रह्मरूपी पूर्णी समरसे ॥४॥

*****

ग्रासूनी भान मान दृश्य द्रष्टा भिन्न । आपण चिद्धन वैकुंठी रया ॥१॥

तें रूप सखोल कृष्ण रूपें खेळें । नंदयशोदेमेळें गोपीसंगें ॥२॥

नित्यता प्रकाश सर्व पूर्ण सार । आपण श्रीधर सर्व सुखें ॥३॥

तेंची हें रूपडें कृष्णनामें पिकलें । यमुने स्थिरावलें वेणू वातां ॥४॥

ज्योतिरूपें कीर्ण अनंत विस्तार । ब्रह्मांड आकार अनंतकोटी ॥५॥

निवृत्ति सोज्वळ नित्य नुतन सोय । आपणची होय गोपरूपें ॥६॥

*****

गगनवाड दृष्टी सर्व तत्त्व शेखीं । जीव शिव पोखी कारण सिद्ध ॥१॥

तेची हें सांवळें स्वरूप गोजिरें । कृष्णनाम खरें नंदाघरीं ॥२॥

पृथ्वीचें तळवट अनंत विराट । आपण वैकुंठ गोपीसंगे ॥३॥

निवृत्ति तप्तर लक्षते स्वानंद । नित्यता आनंद ब्रह्मानंदे ॥४॥

*****

नेणती महिमा ब्रह्मादिक भद्रा । आणि ते महेंन्द्र नानस्थानी ॥१॥

तें रूप खेळत गौळियांच्या संगे । पुंडलिका मागे भीमातीरी ॥२॥

उत्पत्ति उलथा न चले तो मार्ग । दुजियाचा संग नाहीं ज्यासी ॥३॥

निवृत्ति प्रगट गुरुमंत्र फळद । गोपाळ विद्नद ब्रह्म सेवी ॥४॥

*****

सिद्धीचे साधन नेणती । ते सिद्ध अधिक उद्धोध आनंदाचा ॥१॥

तें रूप सांवळें देवकीये लीळे । भोगिती सोहळे कृष्णरूपें ॥२॥

उन्मनी अवस्था लाविती ते मुनी । अखंडता ध्यानीं कृष्णसुख ॥३॥

निवृत्ति ठकार श्रुतीचा आकार । गोपाळ साकार अंकुरले ॥४॥

*****

नसे तो ब्रह्मांडी नसे तो वैकुंठीं । दुजियाची गोष्टी नाहीं तेथें ॥१॥

तें रूप सुंदर देवकी उदरीं । वसुदेव घरीं कृष्ण माझा ॥२॥

ब्रह्मांडकडवा मनाचा वोणवा । साधितां राणिवा हारपती ॥३॥

निवृत्ति सुंदर कृष्णरूप सेवी । गयनीगोसावी उपदेशिलें ॥४॥
*****