छत्रपती शिवाजी महाराजांचा 'वाघ नख' लंडनमध्ये नसून महाराष्ट्रातच- इतिहासकार इंद्रजित सावंत यांचा मोठा दावा

इतिहासकार इंद्रजित सावंत यांनी छत्रपती शिवाजी महाराजांचा 'वाघ नख' याबद्दल मोठा दावा केला आहे. ते म्हणाले की, राज्यातील साताऱ्यात ‘वाघनख’ आहे. लंडनमधील संग्रहालयातून 'वाघनख' आणण्याचे महाराष्ट्र सरकारचे प्रयत्न 'अस्सल' नाहीत, असेही ते म्हणाले. मात्र सावंत यांचा दावा फेटाळून लावत मंत्री शंभूराज देसाई यांनी 'बाघनखा' लंडनमध्येच असल्याचे सांगितले.

वाघनख ताब्यात घेण्यासाठी राज्य सरकारने गेल्या वर्षी लंडनस्थित संग्रहालयासोबत सामंजस्य करार केला होता. मराठा साम्राज्याचे संस्थापक छत्रपती शिवाजी यांनी 1659 मध्ये विजापूर सल्तनतचा सेनापती अफझल खान याला मारण्यासाठी याचा वापर केला. वाघनख हे योद्धा राजाच्या दृढतेचे आणि पराक्रमाचे चिरस्थायी आणि आदरणीय प्रतीक आहे कारण त्याचा उपयोग शारीरिकदृष्ट्या मोठ्या प्रतिस्पर्ध्याला वश करण्यासाठी आणि मारण्यासाठी केला जात असे.

इतिहासकार काय म्हणाले?

महान राज्यकर्त्यांनी वापरलेला हा वाघनख राज्यातील साताऱ्यात अस्तित्वात असल्याचा दावा इतिहासकार इंद्रजित सावंत यांनी सोमवारी केला. तीन वर्षांसाठी 30 कोटी रुपयांच्या कर्ज करारावर वाघनख महाराष्ट्रात आणला जात आहे, असे सावंत यांनी कोल्हापुरात सांगितले. माझ्या पत्राला उत्तर देताना लंडनस्थित व्हिक्टोरिया आणि अल्बर्ट म्युझियमने म्हटले आहे की, हा वाघनख (ज्याकडे आहे) छत्रपती शिवाजी महाराजांचा असल्याचा कोणताही पुरावा नाही.

सावंत यांनी असा दावाही केला की, “कर्ज करारावर स्वाक्षरी करण्यासाठी लंडनला गेलेल्या मंत्री सुधीर मुनगंटीवार यांच्या नेतृत्वाखालील महाराष्ट्राच्या टीमला ही माहिती दाखवण्यास सांगण्यात आले आहे. खरा वाघ नख साताऱ्यातच आहे.

प्रतापसिंह छत्रपतींनी अनेकांना वाघनख दाखवला

दुसरे संशोधक पांडुरंग बलकवडे यांनी एका मराठी टीव्ही वाहिनीला सांगितले की, प्रतापसिंह छत्रपतींनी 1818 ते 1823 या काळात ब्रिटिश अधिकारी 'ग्रँट डफ' यांना त्यांच्या वैयक्तिक संग्रहातून 'वाघनख' दिला होता. डफच्या वंशजांनी ते संग्रहालयाला दिले, असे ते म्हणाले. मात्र डफने भारत सोडल्यानंतर प्रतापसिंह छत्रपतींनी अनेकांना 'वाघनख' दाखवल्याचे सावंत म्हणाले.

शंभूराज देसाई यांनी सावत यांचा दावा फेटाळून लावला

या मुद्द्यावर मंत्री शंभूराज देसाई म्हणाले की, 'भवानी तलवार' आणि 'वाघनख' लंडनमध्ये असल्याचे सर्वश्रुत आहे. देसाई म्हणाले, “आमच्या सरकारने तपशीलांची पडताळणी केली आणि नंतर सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी केली. जर इतिहासकारांचे काही वेगळे मत असेल तर आमचे सरकार या विषयावर स्पष्टीकरण देईल.”